ánbeißen
*
1.
vt надку́сваць
2.
vi папа́сціся на кручо́к
der fisch beißt an — ры́ба то́ркае
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Стэ́рня ‘сцерлядзь’: стэрня не наша рыба, заплуўна (ТС). Магчыма, з укр. сте́рля ‘тс’. Гл. сцерлядзь, сцерня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пячку́р, печкура, м.
1. Невялікая рачная рыба сямейства карпавых. Шараватыя печкуры капашыліся чародкамі на пяску. Броўка.
2. Абл. Пячнік. Старанна печкуры кладуць цагліны, Загнетак выведуць, правесяць Шнур. Куляшоў. Забаставалі печкуры на новай майстэрні. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юры́ць, юру, юрыш, юрыць; незак.
Разм. Заігрываць, заляцацца. Бычкі юраць, вясну чуюць. / у перан. ужыв. А дзень юрыў і жартаваў: то з гаем бярозавым, то травіцу гладзіў. Нікановіч. // Пра рыбу — нераставаць. Вясною рыба юрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ікра́ч ’ікра рыбы’ (навагр., Жыв. сл., 11). Відаць, ’рыба з ікрой’; параўн. в.-луж. jikrnač ’самка рыбы’, чэш. jikrnáč, jikernáč ’рыба з ікрой’, славац. ikráč, ikernáč, серб.-харв. и̏кра̄ш ’тс’. Вытворнае ад ікраны (гл. ікра 1) з суф. ‑ач, як рагач ’алень’, барадач ’казёл’, вусач ’від рыбы’ (Сцяцко, Афікс. наз., 96). Параўн. ікрак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́бка ’вытачка ў адзенні’ (Сцяшк. Сл.). Ад ры́бка (памяншальнае ад ры́ба (гл.). Метафарычны перанос па знешнім падабенстве.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пры́тха Палонка ў лёдзе, куды выходзіць рыба (Слаўг.). Тое ж пры́тхалле, пры́тхаль, пры́тхіль, пры́тхля (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
саленава́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Трохі салёны. Саленаватая рыба.
2. перан. Разм. Дасціпны, але з грубаватым, не зусім прыстойным адценнем. Паўлюк Трус друкаваў у газеце прыгоды Ціта. Гэтая рэч з саленаватым гумарам карысталася добрай папулярнасцю. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сёмга, ‑і, ДМ ‑мзе, ж.
Каштоўная прамысловая рыба сямейства ласасёвых з мясам ружовага колеру. // толькі адз. Мяса гэтай рыбы як страва. [Таня] памагла раскласці на стол тое, што прынеслі ў сумках: сёмгу, заліўную рыбу. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хадавы́, -а́я, -о́е.
1. гл. ход.
2. Які знаходзіцца на хаду, у эксплуатацыі.
Х. транспарт.
3. Які мае вялікі попыт; які знаходзіцца ў шырокім ужытку (разм.).
Х. тавар.
Хадавая тэма.
4. Які многа дзе бываў, ведае справу; лоўкі, растаропны (разм.).
Хадавая жанчына.
5. Звязаны з перамяшчэннем у пэўны перыяд у пэўным напрамку (спец.).
Хадавая рыба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)