Híntergrund
m -(e)s, -gründe за́дні план; фон (тс. перан.); падаплёка
sich im ~ hálten* — трыма́цца ў цяні́ [на за́днім пла́не]
die Híntergründe der Eréignisse — закулі́сны бок падзе́й
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
generally [ˈdʒenrəli] adv.
1. звыча́йна, як пра́віла;
What time do you generally get up? Калі ты звычайна ўстаеш?
2. паўсю́дна; у бо́льшасці вы́падкаў;
The new plan was generally accepted. Новы план быў паўсюдна прыняты.
3. нао́гул, у агу́льным сэ́нсе;
generally speaking ка́жучы/гаво́рачы нао́гул
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рэа́льны
(с.-лац. realis = сапраўдны)
1) які існуе ў рэчаіснасці, сапраўдны, не ўяўны (напр. р. прадмет);
2) заснаваны на разуменні і ўліку наяўных умоў, абставін, магчымасцей (напр. р. погляд на жыццё);
3) які можна практычна ажыццявіць (напр. р. план).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
прыпільнава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., каго-што.
Пільнуючы, дачакацца паяўлення каго‑, чаго‑н.; высачыць. [Тамаш:] — Я зачапіць яе не адважваўся, яна для мяне як святая была. А гэты гад прыпільнаваў, калі яна з вячорак ішла... Чарнышэвіч. «Трэба прыпільнаваць таго, хто сюды ходзіць, хоць бы прыйшлося сядзець тут да самай зімы», — падумаў Косця. Якімовіч. // перан. Дачакацца, выбраць (зручны момант, час і пад.). — Паспрабуйце дастаць добры план горада Мінска.. — Калі выпадзе зручны момант — паспрабуем. — Такі момант яны прыпільнавалі. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгле́дзецца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
1. Паглядзець вакол сябе; прыгледзецца. Мікола ўстаў з куфра.., пачаў шарыць у цемры. Рог стала... запалкі... Запаліў адну, пасля лямпу. Разгледзеўся. Старая сядзела на зямлі, ля печы. Брыль. І тут бачу: нехта падымаецца на бераг, адтуль, ад ракі. Пастаяў вунь там, ля крайняй вярбы, разгледзеўся і ідзе, цераз плот пералазіць... Ракітны.
2. перан. Азнаёміцца з (навакольнай) абстаноўкай. Самы блізкі канкрэтны план дзеяння — не даць разгледзецца паліцаям, не даць ім апомніцца. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укругаву́ю, прысл.
1. Па кругу, у кругавым напрамку. — Дай, божа... На здароўе.. — з шумам адказалі ўсе, і чарка пайшла ўкругавую. Пестрак. Шырока расставіўшы ногі, Шаховіч пачаў ўкругавую ганяць ручку. Машына не заводзілася. Мяжэвіч.
2. У цэлым і прыблізна, на круг. Заданне брыгада выконвае ўкругавую штодня на 110–125 працэнтаў. Васілевіч. [Васіль:] — У наступным годзе — на першы план ураджай. Чаго б гэта ні каштавала, а давесці да даваеннага — дванаццаць цэнтнераў ўкругавую. Потым з года ў год павышаць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уто́пія
(англ. utopia, ад гр. u = не + topos = месца)
1) пазбаўленае навуковага абгрунтавання вучэнне аб ідэальным грамадскім ладзе, а таксама літаратурны твор з паказам ідэальнага грамадскага ладу будучага;
2) нерэальны, неажыццявімы на практыцы план; фантазія, мара, якая не можа быць здзейснена.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
нарыхто́ўка ж Bescháffung f -; с.-г. Erfássung f -; Besórgung f -;
план нарыхто́ўкі Erfássungsplan m -(e)s, -pläne;
нарыхто́ўка хле́ба Getréidebeschaffung f -;
дзяржа́ўная нарыхто́ўка stáatliche Erfássung [Bescháffung];
нарыхто́ўка харчава́ння с.-г. Lébensmittelbeschaffung f;
нарыхто́ўка запа́саў Bevórratung f -, -en, Beréitstellung von Vórräten
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ідэ́я
(гр. idea = паняцце)
1) сукупнасць паняццяў, уяўленняў аб рэчаіснасці ў свядомасці чалавека, якая выражае яго адносіны да навакольнага свету;
2) асноўны, істотны прынцып светапогляду;
3) асноўная думка, задума, якая вызначае змест чаго-н. (напр. і. рамана);
4) намер, план (напр. і. эканамічнага развіцця).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
даве́сці¹, -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; -вёў, -вяла́, -ло́; -вядзі́; -вёдзены; зак.
1. каго (што) да чаго. Ведучы, даставіць да якога-н. месца.
Д. старога да хаты.
2. што да чаго. Пракласці, правесці да якога-н. месца.
Д. шашу да райцэнтра.
3. што да чаго. Займаючыся якой-н. справай, работай, дасягнуць пэўнай мяжы.
Д. справу да канца.
4. каго-што да чаго. Прывесці ў які-н. стан.
Д. да слёз.
5. што да каго-чаго. Абавязаць да выканання (задання, разнарадкі і пад.).
Д. план да кожнага.
6. што. Падагнаць, прыладзіць адно к аднаму.
Д. аконную раму.
◊
Давесці да ведама (афіц.) — паведаміць, праінфармаваць, перадаць.
Давесці да торбы (разм.) — прывесці да беднасці, да жабрацтва.
|| незак. даво́дзіць, -во́джу, -во́дзіш, -во́дзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)