Verbum

анлайнавы слоўнік

аба́пал

1. нареч. с обе́их сторо́н; по о́бе сто́роны;

а. цягну́ўся лес — с обе́их сторо́н (по о́бе сто́роны) тяну́лся лес;

2. предлог с род. по обе́им сторона́м;

дубкі́ раслі́ а. даро́гі — дубки́ росли́ по обе́им сторона́м доро́ги

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Паўстро́й ’лес другога гатунку’ (жытк., Мат. Гом.). Да паў- і строй, якое (з’яўляючыся прафесійным словам) паходзіць з рус. строить ’будаваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бе́сцань, ‑і, ж.

У выразе: за бесцань (прадаць, аддаць) — задарма, вельмі танна. [Ціток:] — Відацкая нешта пачула, калі за бесцань лес аддала. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адклеймава́ць, ‑кляймую, ‑кляймуеш, ‑кляймуе; зак., каго-што.

Паставіць кляймо на пэўных прадметах, групе прадметаў; заклеймаваць. Адклеймаваць лес. Адклеймаваць жывёлу на забой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насялі́цца, ‑селіцца; зак.

Стаць населеным; засяліцца. Новы дом насяліўся людзьмі. // перан. Стаць занятым, заселеным (жывёламі, рыбамі і пад.). Лес насяліўся птушкамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́ўніцца, ‑ніцца; незак.

Напаўняцца. І радасцю поўняцца сэрцы тых, што тут на таку працуюць. Кавалёў. Лес поўніўся рознагалосым птушыным спевам. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флянсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.

1. Садзіць, рассаджваць флянсы. Флянсаваць лес.

2. Абломваць непатрэбныя флянсы (у 2 знач.). Флянсаваць памідоры.

[Ням. pflanzen.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чырвонагало́вы, ‑ая, ‑ае.

З чырвонай галавой, галоўкай. Цяжка сабе ўявіць наш веснавы беларускі лес без гэтага барабаннага пошчаку чырвонагаловых дзятлаў. Ігнаценка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАБРУ́ЙСКІЯ ЛЕСАПІ́ЛЬНЫЯ ЗАВО́ДЫ.

Дзейнічалі ў 1892—1914 у г. Бабруйск Магілёўскай вобласці (усяго 10 з-даў і мануфактур). Выкарыстоўваліся лакамабілі, паравыя катлы і рухавікі. Выраблялі струганы лес, дошкі, гонты, драніцу, мэблю і інш. Працавалі па 12—59 і больш рабочых (да 194 у 1913).

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Прара́мак ₁ ’вузкая палоска зямлі, лесу’ (Ян.). Адпаведнікі стараж.-рус. раманы ’густы лес; лес, які мяжуе з палямі’, рама ’ўскраінная вобласць’, усх. і паўн. решенье ’рубеж, край раллі, які ўпіраецца ў лес’, ст.-рус. рама ’рубеж, граніца; ралля, якая мяжуе з лесам’, раменье ’лес па краю раллі, узлессе’, рамьнь ’моцны, бялізны’. Фасмер (3, 440) звязвае гэту групу слоў са стараж.-рус. рамяный ’багаты, моцны’, рус. ц.-слав. рамѣнь ’гвалтоўны, моцны’. Ільінскі (ИОРЯС, 23, 1, 179) параўноўваў са ст.-ісл. rót ’корань’, якое, далей, роднаснае лац. retdix ’тс’, ramus ’галінка’ (Вальдэ-Гофман 2, 415). Па фармальных і семантычных паказчыках найбольш пераканаўчым з’яўляецца тлумачэнне Аткупшчыкова (Из истории, 197) аб роднасці славянскіх слоў літ. armuo ’ралля’, лац. armen‑tum ’рабочая скаціна (тая, якая выкарыстоўваецца на раллі)’. Яны вызначаюцца як і.-е. дэрываты на теп‑ ад асновы, прадстаўленай у ст.-рус. орати, літ. arti ’араць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)