узя́цце, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. узяць (гл. браць у 2–5 і 13 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уцяка́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. уцякаць ​2 — уцячы ​2 (у 1–3 знач.); уцёкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чмяк, выкл. у знач. вык.

Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. чмякаць — чмякнуць і чмякацца — чмякнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

юрк, выкл. у знач. вык.

Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. юркнуць. Юрк [ваўчыца] ў нару. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атамі́стыка

(ад гр. atomos = непадзельны)

1) матэрыялістычнае вучэнне ў антычнай філасофіі, паводле якога матэрыя складаецца з асобных, непадзельных, надзвычай малых рухомых часцінак — атамаў, 2) раздзел фізікі, які вывучае будову атама і ўнутрыатамныя працэсы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

бактэ́рыі

(гр. bakterion = палачка)

мікраскапічныя, пераважна аднаклетачныя арганізмы, якія паводле структуры клеткі належаць да пракарыётаў, размнажаюцца дзяленнем; маюць палачкападобную, шарападобную або звілістую форму; пашыраны ў глебе, вадзе, паветры, у арганізмах жывёл і чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

біягене́з

(ад бія- + -генез)

1) утварэнне арганічных злучэнняў жывымі арганізмамі;

2) тэорыя ўзнікнення жыцця на Зямлі, паводле якой мяркуецца, што зародкі жывых істот былі занесены на Зямлю з іншых нябесных цел (параўн. абіягенез).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

геаэквівале́нтнасць

(ад геа- + эквівалентнасць)

суадносіны культурнага ландшафту, які стварае чалавек, з прыродным ландшафтам, што існаваў на гэтым месцы, паводле складу і масы рэчываў, інтэнсіўнасці працэсаў абмену і іншых экалагічных, ландшафтных і энергетычных паказчыках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

канвенцыяналі́зм

(ад лац. conventionalis = які грунтуецца на ўмове)

суб’ектыўна-ідэалістычны кірунак у філасофскім тлумачэнні навукі, паводле якога навуковыя тэорыі і паняцці з’яўляюцца не адлюстраваннем аб’ектыўнага свету, а вынікам дамоўленасці паміж вучонымі, умоўнымі правіламі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

го́рад

1. Стар. Замак, населены пункт, які быў абнесены сцяной, абкапаны ровам; крэпасць.

2. Вялікае цывілізаванае паселішча, буйны цэнтр (БРС).

3. Высокі ўзгорак, гара на месцы затанулага горада (паводле паданняў).

4. Месца, лагер у час гульні ў лапту, дзе стаіць адна група і выбівае мячык у другой (Стол.). Тое ж ка́ша (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)