уступи́ть сов.

1. (кого, что, кому, чему) уступі́ць;

уступи́ть ме́сто уступі́ць ме́сца;

уступи́ть па́льму пе́рвенства уступі́ць па́льму першынства́;

уступи́ть свои́ права́ уступі́ць свае́ правы́;

2. (поддаться) падда́цца (каму, чаму);

уступи́ть жела́нию падда́цца жада́нню;

3. (кому, чему, в чём) уступі́ць; саступі́ць; пераступі́ць; см. уступа́ть​ 3;

4. (продать) разг. прада́ць; (отдать дешевле) уступі́ць, саступі́ць, пераступі́ць;

уступи́ть това́р за полцены́ прада́ць тава́р за паўцаны́;

не уступи́ть ни копе́йки не ўступі́ць (не саступі́ць) ні капе́йкі;

◊

уступи́ть доро́гу уступі́ць (даць) даро́гу, саступі́ць з даро́гі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ship

[ʃɪp]

1.

n.

1) карабе́ль -ля́ m., вадапла́ў, парапла́ў -ва m.

2) самалёт -а m., касьмі́чны карабе́ль

3) экіпа́ж карабля́

2.

v.t., (-pp-)

1) грузі́ць (-ца) на карабе́ль, право́дзіць паса́дку

2) сяда́ць на карабе́ль, вадапла́ў, падаро́жнічаць вадапла́вам

3) пасыла́ць, пераво́зіць тава́р, пасы́лку

4) набіра́ць экіпа́ж

5) паступа́ць, найма́цца на слу́жбу на караблі́

He shipped as cook — Ён наня́ўся на карабе́ль ку́харам

•

- give up the ship

- one’s ship comes home

- one’s ship comes in

- run a tight ship

- ship out

- jump ship

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

lewy

lew|y

1. левы;

lewy brzeg — левы бераг;

po ~ej ręce — з левага боку;

~a strona — левы бок;

~a! — вайск. левай!;

2. паліт. левы;

lewy kierunek — левы кірунак;

3. перан. разм. левы; фальшывы; несапраўдны;

lewy paszport — фальшывы пашпарт;

lewy towar — левы тавар;

dziecko z ~ej ręki разм. незаконнанароджанае дзіца; байструк;

wstać ~ą nogą — падняцца з левай нагі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

разлажы́ць I сов.

1. в разн. знач. разложи́ть; (костёр — ещё) развести́;

р. тава́р — разложи́ть това́р;

р. крэ́сла-ло́жак — разложи́ть кре́сло-крова́ть;

р. стра́ту памі́ж усі́мі ўдзе́льнікамі — разложи́ть убы́ток ме́жду все́ми уча́стниками;

р. аго́нь — разложи́ть (развести́) ого́нь;

2. прост. (разбить, критикуя) расчихво́стить;

3. (на составные части, элементы) разложи́ть;

р. ваду́ на кісларо́д і вадаро́д — разложи́ть во́ду на кислоро́д и водоро́д;

р. лік на мно́жнікі — разложи́ть число́ на мно́жители

разлажы́ць II сов. (дезорганизовать) разложи́ть;

р. а́рмію праці́ўніка — разложи́ть а́рмию проти́вника

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арбітра́ж

(фр. arbitrage)

1) вырашэнне спрэчных пытанняў арбітрамі; трацейскі суд;

2) орган па вырашэнню гаспадарчых спрэчак;

3) камерцыйная дзейнасць, звязаная з выкарыстаннем розніцы цэн аднолькавых біржавых аб’ектаў (каштоўных папер, тавараў) на розных рынках, каб атрымаць прыбытак;

а. валютны — здзелка, якая дазваляе атрымаць прыбытак з розніцы ў курсах валюты на розных валютных рынках;

а. працэнтны — здзелка, якая дазваляе атрымаць прыбытак з розніцы ў працэнтных стаўках па розных валютах;

а. таварны — здзелка, якая дазваляе атрымаць прыбытак з розніцы ў цэнах на адзін і той жа тавар на розных рынках;

а. фондавы — здзелка, якая дазваляе атрымаць прыбытак з розніцы паміж курсамі адной і той жа каштоўнай паперы на розных рынках фіктыўнага капіталу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пад (пада), прыназ.

I. з В і Т.

1. Ніжэй чаго-н., з боку ніжэйшай часткі чаго-н.

Пакласці сякеру пад лаўку.

Нырнуць пад ваду (ніжэй за ўзровень вады, углыб). Працаваць пад зямлёй (ніжэй паверхні, напр., у шахце). Пасадзіць пад замок (заперці). Пад гарой зялёны гай.

2. Каля, у непасрэднай блізкасці ад чаго-н., а таксама ў зоне дзеяння, размяшчэння чаго-н.

Жыць пад Віцебскам.

Папаў пад халодны душ.

3. Указвае на тое становішча, стан, у які ставяць каго-, што-н. ці ў якім знаходзіцца хто-, што-н.

Працаваць пад кіраўніцтвам каго-н. Браць пад строгую ахову.

Быць пад пагрозай.

Знаходзіцца пад судом.

4. Для чаго-н.

Зруб пад новы дом.

Поле пад аўсом.

II. з В.

1. Падтрымліваючы знізу.

Узяць пад руку.

2. Пра час: блізка да чаго-н., перад чым-н.

Бралася (безас.) пад дзень (пачынала світаць). Гэта было пад свята.

Пад старасць.

3. У выглядзе чаго-н., падобна на што-н.

Апрацаваць пад дуб.

4. У абмен на якую-н. гарантыю.

Аддаць пад залог.

Даць тавар пад распіску.

5. У суправаджэнні чаго-н., што гучыць.

Ісці пад гукі марша.

Спяваць пад баян.

III. з Т.

1. Пры наяўнасці якой-н. прыметы, уласцівасці.

Змагацца пад перамаганосным сцягам.

Селядцы пад марынадам.

2. У выніку чаго-н.

Снег пад уздзеяннем ветру ўшчыльніўся.

3. Ужыв. пры ўказанні на тэрміны, словы, назвы, сэнс якіх раскрываецца ці неабходна раскрыць.

Пад нашатырным спіртам разумеюць раствор аміяку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГРАШО́ВАЯ СІСТЭ́МА,

форма арганізацыі грашовага абарачэння ў краіне, якая склалася гістарычна і замацавана нац. заканадаўствам. Уключае: грашовую адзінку, маштаб цэн, віды грашовых знакаў, што маюць законную плацежную сілу, парадак эмісіі грошай і іх абарачэння, дзярж. апарат, які ажыццяўляе рэгуляванне грашовага абарачэння. Тып грашовай сістэмы залежыць ад таго, якія грошы знаходзяцца ў абарачэнні. Грашовая сістэма, пры якой усе функцыі грошай выконвае грашовы тавар, а крэдытныя грошы разменьваюцца на метал, адносіцца да сістэм металічнага абарачэння. Калі ролю ўсеагульнага вартаснага эквіваленту выконваюць 2 металы — золата і серабро, тады гэта біметалічная грашовая сістэма. Пры біметалізме свабодна чаканяцца і маюць неабмежаваную плацежную сілу манеты з золата і серабра. Біметалізм быў вельмі пашыраны ў 16—17 ст., а ў шэрагу краін і ў 19 ст. У канцы 19 ст. ў выніку развіцця капіталіст. гаспадаркі на змену біметалізму прыйшоў монаметалізм, калі ўсеагульным эквівалентам выступаў адзін метал (золата або серабро), у абарачэнні функцыянавалі манеты і знакі вартасці, што разменьваліся на гэты метал. Ва ўмовах залатога монаметалізму, у залежнасці ад характару размену знакаў вартасці на золата, адрозніваліся золатаманетны, золатазліткавы і золатадэвізны стандарты. З 1930-х г. грашовая сістэма ўсіх краін засн. на абарачэнні крэдытных і папяровых грашовых знакаў, пры якіх золата ў якасці грошай не выкарыстоўваецца. У сучасных умовах грашовая сістэма прамыслова развітых краін характарызуюцца адменай афіц. залатога ўтрымання грашовых знакаў, зняццем золата з грашовага абароту, выпускам грошай у абарачэнне ў парадку крэдытавання гаспадаркі і дзяржавы, скарачэннем наяўна-грашовага абароту за кошт развіцця безнаяўных разлікаў, узмацненнем дзярж. рэгулявання грашовага абарачэння. У Рэспубліцы Беларусь нац. грашовай адзінкай з’яўляецца бел. рубель, у наяўным абарачэнні ў якасці афіц. плацежнага сродку знаходзяцца банкаўскія білеты (банкноты), манапольнае права эмісіі іх належыць Нацыянальнаму банку Рэспублікі Беларусь, які з’яўляецца дзярж. органам грашова-крэдытнага і валютнага рэгулявання.

Ж.Д.Даніловіч.

т. 5, с. 418

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

sell [sel] v. прадава́ць, прадава́цца; гандлява́ць;

sell smth. at a good price/at a loss прадава́ць што-н. за до́брыя гро́шы/са стра́таю;

His book is selling well. Яго кніга добра разыходзіцца.

♦

be sold on smth. infml : I’m still not sold on the idea. Я пакуль яшчэ не тра́піў на кручок;

sell like cakes прадава́цца нарасхва́т;

sell one’s soul to the devil прада́ць душу́ д’я́блу

sell back [ˌselˈbæk] phr. v. перапрадава́ць

sell off [ˌselˈɒf] phr. v. прадава́ць са скі́дкаю;

They sold off the goods at a reduced price. Яны распрадалі тавар па зніжанай цане.

sell out [ˌselˈaʊt] phr. v. прадава́ць; распрадава́цца;

The concert is sold out. Білеты на канцэрт распрададзены;

We’ve sold out of milk. Малако прададзена;

He sold out his principles. Ён здрадзіў сваім прынцыпам.

sell up [ˌselˈʌp] phr. v. распрада́ць сваю́ маёмасць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Торг ’здзелка, гандаль’, ’кірмаш’, ’базар, рынак, месца гандлю’ (ТСБМ, Нас., Бяльк., Касп., Байк. і Некр., Сцяшк., Шат., ТС, АБ, 7, Скарбы; ашм., Стан.; воран., Сл. ПЗБ), таргі́ ’аўкцыён’ (ТСБМ), ’гандаль; пакупнікі’ (Ян.). Укр. торг ’здзелка’, ’дагавор аб куплі-продажы’, ’гандлёвая плошча’, рус. торг ’прывоз, рынак, месца куплі і продажу’, ’гандаль’, ’гартаванне’, стараж.-рус. търгъ, польск. targ ’продаж і купля тавараў’, ’гандлёвая плошча’, ’гандаль, абарот’, ’выручка’, старое н.-луж. terg ’месца гандлю’, в.-луж. torhošćo ’рынак’, чэш., славац. trh ’рынак’, ’базар, кірмаш’, славен. tȓg ’тс’, ’плошча’, ’сквер’; серб. тр̑г, харв. tȓg ’тавар, якім гандлююць’, ’гандлёвая плошча’, балг. търгови́я ’гандаль’, търг ’тс’, търгъ́т ’аўкцыён’, макед. тргови́ја ’гандаль’, ст.-слав. тръгъ ’гандлёвая плошча’. Прасл. *tъrgъ. Пэўным чынам знаходзіцца ў сувязі з алб. treg(ë) ’рынак’, ’базар’ (> Trst), ілір. tergitio ’гандляр, купец’, з венецкімі тапонімамі Tergeste > Trzst > Trst ’рынак’, Opitergium ’хлебны або таварны рынак’, лігур. terg‑ ’купец’, Tergolape, Tergilam і інш. Рыбеца (Archivio glottologico italiano, 35, 51) сцвярджае, што *terga, якое дало алб. tregë, з’яўляецца міжземнаморскім словам і яго можна звязаць генетычна з асір.-вавіл. tamgaru ’купец’ > арамей. taggara > араб. tadžir, з якога выйшлі tiġaret ’барыш, заробак’, tüccar ’купец’, прынесеныя туркамі на Балканы (Скок, 3, 499). Ён мяркуе, што балканска-лац. terg‑ у Дунайскай зоне ў V ст. н. э. увайшло ў праславянскую мову. Літ. tur̃gus, лат. tìrgus ’рынак’, а таксама ст.-сканд. torg, швед. torg, дац. torv, фін. turku запазычаны ва ўсходніх славян (Махэк₂, 651; Брукнер, 566; Мікала, Berühr., 170; Скарджус, Slav., 226; Петрыч–Гольмквіст, JS, 8, 1962–1963, 146). Спробы вывесці паходжанне слав. *tъrgъ з цюрк., манг. torga, torgu ’шоўк’ ці са ст.-цюрк. turɣu ’стаянка’ не пераконваюць (Фасмер, 4, 82). Ондруш (Этимология–1984, 179) сцвярджае, што прасл. *tr̥gъ генетычна звязана не толькі з харв. trážiti, *s‑terg‑: *s‑torg‑ ’сцерагчы’, але і з балг. тъ́рси ’шукае’. Гл. яшчэ ЕСУМ, 5, 603. Сюды ж таргава́ць ’прыцэньвацца; гандляваць’ (ТСБМ), торгава́цца (ТС), то́ржышча ’рынак, гандлёвая плошча з народам’ (Нас.), тарго́віца ’базар’ (АБ, 7 (3)), таргаўшчы́ца, тарго́ўка ’гандлярка’ (там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адпусці́ць сов.

1. в разн. знач. отпусти́ть;

а. дзяце́й на като́к — отпусти́ть дете́й на като́к;

а. з пало́ну — отпусти́ть из пле́на;

тро́хі ~сці́ла — безл., перен. немно́го отпусти́ло;

а. тава́р — отпусти́ть това́р;

а. сро́дкі — отпусти́ть сре́дства;

а. бараду́ — отпусти́ть бо́роду;

а. жарт — отпусти́ть шу́тку;

а. грахі́ — рел. отпусти́ть грехи́;

2. (сделать менее натянутым) отпусти́ть, осла́бить; (о зажиме — ещё) отжа́ть;

а. кана́т — отпусти́ть (осла́бить) кана́т;

3. спец. (при закалке) отпусти́ть;

а. сталь — отпусти́ть сталь;

◊ а. душу́ на пакая́нне — отпусти́ть ду́шу на покая́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)