Vórhand
f -
1) спарт. ігро́к [гуле́ц], які́ ма́е пра́ва пе́ршага хо́ду
die ~ háben — мець пра́ва пе́ршага хо́ду [пе́ршага ўда́ру]
in der ~ sein [sítzen*] — мець пра́ва пе́ршага хо́ду, хадзі́ць пе́ршым
in der ~ bléiben* — застава́цца [быць] у вы́йгрышы; ве́сці гульнр
2) перава́га
in der ~ bléiben* — захо́ўваць перава́гу
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
habilitacja
ж. абарона дысертацыі (на вучонае званне, якое дае права выкладаць ва універсітэце)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ве́та, нескл., н.
Забарона, адмена якіх‑н. рашэнняў. Права вета. □ На ідэі камунізма Не накласці вета, І прайшлі яны без візы Усе часціны свету. Дзяргай. Мы, разам з усімі народамі свету, На зброю агрэсіі — атамны гром Кладзём сваё двухсотмільённае вета. Танк.
[Ад лац. veto — забараняю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паве́раны, ‑ага, м.
Асоба, якая мае права дзейнічаць ад імя якой‑н. асобы або ўстановы ў афіцыйным парадку. Прыватны павераны.
•••
Павераны ў справах — дыпламатычны прадстаўнік, ніжэйшы на ранг за пасла, пасланніка.
Прысяжны павераны — афіцыйная назва адваката ў Расіі да рэвалюцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шантажы́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Той, хто займаецца шантажом, дамагаецца чаго‑н. шляхам шантажу. Хлопец памкнуўся быў дагнаць гэтага шантажыста, але той .. адбег яшчэ далей. Быкаў. [Жывіца:] — У нашым кодэксе, здаецца, ёсць такое права — прыцягваць да крымінальнай адказнасці шантажыстаў і паклёпнікаў... Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маёмасны Vermögens-; Éigentums-; Besítz-;
маёмасны цэнз Vermögenszenzus m -, -;
маёмасныя адно́сіны Éigentumsverhältnisse pl, vermögensrechtliche Verhältnisse;
маёмаснае пра́ва юрыд Güterrecht n -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
патэ́нт
(лац. patens, -ntis = адкрыты, яўны)
1) дакумент, у якім засведчана права вынаходніка на яго вынаходства;
2) пасведчанне на права займацца пэўнай дзейнасцю (напр. гандлем, промыслам).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
карыста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак., чым.
1. Выкарыстоўваць для сваёй патрэбы.
К. газам.
К. гарадской бібліятэкай.
2. Выкарыстоўваць што-н. у сваіх інтарэсах, атрымліваць выгаду, карысць з чаго-н.
К. выпадкам.
К. чужой дабратой.
3. Мець што-н. (аўтарытэт, павагу, права і інш.).
К. поспехам.
К. ўсімі правамі.
|| зак. пакарыста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1 і 2 знач.).
|| наз. карыста́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
біле́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Дакумент, які дае права карыстацца чым-н.
Б. у кіно.
Праязны б.
Запрашальны б.
2. Дакумент, які сведчыць аб прыналежнасці каго-н. да палітычнай або грамадскай арганізацыі.
Прафсаюзны б.
3. Лісток з пытаннямі да таго, хто трымае экзамен, іспыт.
Экзаменацыйны б.
◊
Белы білет — пасведчанне аб няздольнасці выконваць ваенную службу.
|| прым. біле́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
акушэ́рка
(ад акушэр)
жанчына з сярэдняй медыцынскай адукацыяй, якая мае права самастойна аказваць дапамогу пры родах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)