халькапіры́т
(ад гр. chalkos = медзь + пірыт)
мінерал класа сульфідаў латунна-жоўтага колеру з металічным бляскам; медны калчадан.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
хрызако́ла
(ад хрыза- + гр. kolla = клей)
мінерал класа сілікатаў блакітнага, зялёна-сіняга колеру, разнавіднасць монтамарыланіту, медная руда.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цынвальды́т
(ад ням. Zinnwald = назва гор)
мінерал групы слюд чорнага, зялёнага або карычневага колеру са шкляным бляскам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эле́ктрум
(лац. electrum, ад гр. elektron = янтар)
мінерал класа самародных металаў, прыродны цвёрды раствор золата і серабра.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эпідо́т
(фр. epidote, ад гр. epidotos = прырошчаны)
мінерал класа сілікатаў зялёнага або бурага колеру; другасны каштоўны камень.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВО́ЛАВА ЗЛУЧЭ́ННІ,
неарганічныя хімічныя злучэнні, у якія ўваходзіць волава, пераважна ў ступені акіслення +2, +4. Злучэнні, у якіх волава мае ступень акіслення +2, менш устойлівыя і з’яўляюцца моцнымі аднаўляльнікамі. Найчасцей выкарыстоўваюцца дыаксід і солі (хларыды, сульфіды).
Дыаксід волава SnO2, бясколернае крышт. рэчыва, (tпл 1630 °C, нерастваральны ў вадзе. Хімічна вельмі ўстойлівы, плёнка SnO2 ахоўвае волава ад акіслення ў паветры. У прыродзе — мінерал касітэрыт. Выкарыстоўваюць як белы пігмент для эмалей, шкла, паліваў. Дыхларыд волава SnCl2, бясколерная крышт. соль, tпл 247 °C. Выкарыстоўваюць у арган. сінтэзе (аднаўляльнік), пры фарбаванні тканін (пратрава). Тэтрахларыд волава SnCl4, бясколерная вадкасць, дыміць у паветры, tкіп 114 °C, шчыльн. 2230 кг/м (20 °C). Раствараецца ў вадзе, спірце, эфіры, добры растваральнік для многіх неэлектралітаў (напр., ёд, фосфар, сера і інш.). Выкарыстоўваюць у вытв-сці волаваарган. злучэнняў, святлоадчувальнай паперы і інш. Сульфід волава SnS, крышталі рудога колеру, tпл 880 °C. У прыродзе — рэдкі мінерал герцэнбергіт. Выкарыстоўваюць для павышэння антыфрыкцыйных уласцівасцей падшыпнікавага матэрыялу. Дысульфід волава SnS2, залаціста-жоўтыя крышталі, нерастваральныя ў вадзе. Выкарыстоўваюць як пігмент для фарбаў (імітатар сусальнага золата).
І.В.Боднар.
т. 4, с. 259
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адаманці́н
(лац. adamantinus, ад гр. adamantinos)
мінерал, разнавіднасць карунду, які лёгка расшчапляецца на тонкія пласцінкі з алмазным бляскам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
альбі́т
(ад лац. albus = белы)
мінерал класа сілікатаў, белы натрыевы палявы шпат, выкарыстоўваецца ў шкляной, керамічнай, абразіўнай вытворчасцях.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
апа́л
(лац. opalus < гр. opallios, ад санскр. upala = каштоўны камень)
мінерал класа сілікатаў пераважна белага або шэрага колеру-
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
арагані́т
(ад ісп. Aragon = вобласць у Іспаніі)
мінерал класа карбанатаў, разнавіднасць карбанату кальцыю белага, шэрага або фіялетавага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)