заспе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́ты; зак.

1. каго-што. Прыбыўшы, паспець убачыць, знайсці на месцы.

З. поезд на станцыі.

Я заспеў сябра яшчэ дома.

2. каго (што). Раптоўна застаць дзе-н., у якім-н. стане, за якім-н. заняткам.

З. злодзея.

Ноч заспела падарожнікаў у лесе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бро́нза, -ы, ж.

1. Сплаў медзі з волавам, свінцом і іншымі металамі.

2. зб. Мастацкія вырабы з такога сплаву.

Выстаўка бронзы.

3. Пра медаль, атрыманы ў спартыўных спаборніцтвах за трэцяе месца (разм.).

Атрымаць бронзу на спаборніцтвах.

|| прым. бро́нзавы, -ая, -ае.

Б. медаль.

Б. загар (цьмяна-залацісты).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

відно́¹, безас., у знач. вык.

1. Пра наяўнасць дастатковага святла, асвятлення дзе-н.

На вуліцы ўжо было в.

2. Тое, што і відаць (у 1 і 3 знач.).

З-за пылу было не в. дарогі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пастэрызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што (спец.).

Апрацаваць (апрацоўваць) харчовыя прадукты награваннем (не вышэй за 100 °С) з мэтай засцярогі ад развіцця ў іх мікробаў.

Пастэрызаванае малако.

|| наз. пастэрыза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

перахава́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Выкапаўшы з магілы, пахаваць у новым месцы.

П. прах.

2. Пахаваць усіх, многіх.

За год столькі перахавалі людзей.

|| незак. перахо́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

згарэ́ць сов., в разн. знач. сгоре́ть;

ха́та ~рэ́ла — дом сгоре́л;

за зіму́э́ла мно́га дроўза́ зиму сгоре́ло мно́го дров;

сыро́е зе́рне ў засе́ку ~рэ́ла — сыро́е зерно́ в за́кроме сгоре́ло;

з. ад со́раму — сгоре́ть со стыда́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ірвану́ць сов., однокр.

1. рвану́ть; дёрнуть;

і. за валасы́ — рвану́ть (дёрнуть) за́ волосы;

2. в др. знач. рвану́ть;

конь ~ну́ў з ме́сца — ло́шадь рвану́ла с ме́ста;

у́ў снара́д — рвану́л снаря́д;

і. до́бры — кусо́к рвану́ть изря́дный куш

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

завалі́цца сов.

1. (упасть за что-л.) завали́ться;

кні́га ~лі́лася за ша́фу — кни́га завали́лась за шкаф;

2. (обрушиться внутрь) обвали́ться;

3. разг. (упасть) завали́ться;

4. разг. (улечься) завали́ться;

з. спаць — завали́ться спать;

5. обл. завя́знуть;

конь ~лі́ўся па са́мае чэ́рава — ло́шадь завя́зла по са́мое брю́хо;

хоць ~лі́ся — хоть завали́сь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

парусі́навы, ‑ая, ‑ае.

Зроблены, пашыты з парусіны. Бацька вылез з брычкі, прывязаў каня за прасла, зняў свой белы парусінавы картуз і паздароўкаўся з усімі за руку. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сысці́, сыду́, сы́дзеш, сы́дзе; сышо́ў, -шла́, -ло́; сыдзі́; зак.

1. з чаго. Ідучы, пакінуць сваё месца, спусціцца.

С. з ганка. С. з лесвіцы.

2. з чаго. Адысці з месца, пакінуць месца, пераходзячы на іншае.

С. з дарогі на тратуар.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), з чаго. Выйсці з вытворчасці, быць вырабленым.

З канвеера сышоў тысячны трактар.

4. Пайсці куды-н.; пакінуць месца жыхарства, работы.

С. ў краму.

С. з дому.

С. на заработкі.

5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), з каго-чаго. Знікнуць з паверхні чаго-н.

З твару сышлі болькі.

Снег сышоў з узгоркаў.

6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Перастаць ставіцца ў тэатры, дэманстравацца ў кіно.

Спектакль сышоў са сцэны тэатра.

7. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Закончыцца, скончыцца, прайсці.

Сышлі тыя цяжкія часы.

Тэрмін прыёму заявак сышоў.

8. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра справу, здарэнне і пад.: закончыцца, завяршыцца добра, шчасліва (разм.).

У сямейным жыцці ўсё сышло добра.

9. за каго-што. Быць прынятым, прызнаным за каго-, што-н.

С. за сястру.

10. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра газ, пару, ваду і пад.: выйсці, выліцца, выцечы.

Мутная вада сышла з крана.

Дым сышоў з пакоя.

Сысці з рук — прайсці беспакарана, без непрыемнасцей.

Сысці ў магілу (высок.) — памерці.

|| незак. схо́дзіць і сыхо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

|| наз. сход, -у, М -дзе, м. (да 1—3 і 5 знач.) і сыхо́джанне, -я, н. (да 1—4, 10 і 11 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)