гаці́шча

1. Балота (Слаўг.).

2. Месца, дзе была гаць (Нас. АУ). Тое ж га́цішча (Слаўг.).

□ ур. Гаці́шча (балота) каля в. Кулікоўка Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

за́беражніца

1. Беражніца, паласа тонкага лёду ўвосень або вясной уздоўж берага (Рэч., Слаўг.).

2. Паласа травастою каля берага ракі, балота, возера. (Рэч.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

казе́лец Прырэчнае і наогул нізкае лугавое месца, дзе расце казелец Ranunculus flammula L. (Слаўг.).

□ ур. Казелец (нізкі луг) каля в. Шаламы Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

лоб

1. Пярэдняя ад вёскі частка лугу (Крыч.).

2. Узгорак, узвышша (Крыч.).

□ ур. Лобаўкі (частка лугу в. Людкоў) каля в. Асінаўка Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

піке́т Участак асушанага балота, звычайна квадратны, паміж пікетамі і калектарамі (Смал.).

□ ур. Пікет або На пікетах (асушанае балота) каля в. Усяжкі Смал.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

прылёпаўка Невялікая вуліца, прыбудаваная да цэнтральнай (Слаўг.).

□ в. Прыле́пы Лаг., пас. Прылёпаўка каля в. Драгунск Рагач., вул. Прылёпаўка ў в. Васькавічы Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

прырэ́зак Невялікі дадатковы ўчастак зямлі (Слаўг.). Тое ж прырэзка (Слаўг.).

□ ур. Прырэзка (частка дзяржаўнага лесу, адведзеная для калгаса) каля в. Футар Краснап.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

да прыназ

1. (для абазначэння накірунку ці мэты дзеяння і г. д.) zu (D); auf (A); bis (zu);

да мяне́ zu mir;

падрыхто́ўка да іспы́таў Vórbereitung auf die Prüfungen;

я чака́ў да ве́чара ich wártete bis zum Ábend;

да пяці́ гадзі́н bis fünf Uhr;

біле́т да Берлі́на éine (Fáhr)kárte nach Berlín;

2. (зварот) an (A);

звярну́цца да наста́ўніка sich an den Léhrer wénden*;

3. (прымацаванне, дадаванне) an (A), zu (D), gégen (A);

прымацава́ць да сцяны́ an die Wand féstmachen [beféstigen];

да сямі́ дада́ць два zu síeben zwei dazúrechnen, [hinzúrechnen];

няна́вісць да во́рага Hass auf den Feind;

4. (каля) gégen, úngefähr, an die, etwa;

было́ да пяці́ гра́дусаў маро́зу es wáren etwa 5 Grad Minus;

5. (раней) vor (D);

да на́шай э́ры vor Chrístus, vor Chrísti Gebúrt; vor únserer Zéitrechnung;

6. (панізіць, павысіць) auf (A);

пані́зіць што-н да трох працэ́нтаў etw. auf drei Prozént sénken;

◊ да пабачэ́ння! auf Wíedersehen!;

мне не да таго́ ich bin dazú nicht áufgelegt, mir ist nicht danách

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ВАЛЮ́ШНЯ,

валюш, сукнавальня, майстэрня для валення сукна, лямцу, валёнкаў і інш. Існавала на Беларусі ў 16 — 1-й пал. 20 ст. Лакальная назва фолюш. Звычайна валюшню будавалі каля рэчак, праточных азёр, балот, сажалак, таму што дзейнічала яна, як вадзяны млын, у якім замест жорнавых паставоў выкарыстоўвалі ступы з таўкачамі, дзе выраблялі сукно. З 16 ст. валюшні вядомы ў Нясвіжы, Давыд-Гарадку, вёсках Раманава (цяпер в. Леніна Горацкага р-на), Цімкавічы (Капыльскага р-на) і інш.; у буйных фальварках, часта належалі мяшчанам. У 20 ст. на валюшнях, акрамя вадзянога кола, выкарыстоўвалі паравы рухавік ці электрапрывод. У вёсках бытавалі і ручныя валюшні — своеасаблівыя пераносныя на падстаўцы або стацыянарныя на ножках станкі, дзе змочанае ў гарачай вадзе сукно клалі на рабрыстую паверхню і раскатвалі рабрыстай дошкай, якую за ручку цягалі 2—4 работнікі. Выйшлі з ужытку ў 1930—40-я г.

т. 3, с. 498

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАРША́ЎСКАЕ СТАЛІ́ЧНАЕ ВАЯВО́ДСТВА

(stoleczne Warszawskie województwo),

у сярэдняй частцы Польшчы. Пл. 3788 км², нас. 2419,6 тыс. чал. (1992). У гарадах 88,8% насельніцтва. Адм. ц. — г. Варшава. Займае Варшаўскую катлавіну ў цэнтры Мазавецкай нізіны.

Рэльеф нізінны з участкамі марэннай раўніны і шырокімі далінамі. Найб. выш. да 200 м над узр. м. Клімат умерана кантынентальны, сярэднія т-ры студз. -3,5 °C, ліп. 18—19,2 °C, ападкаў 560—600 мм за год. Рэкі — Вісла з нізоўямі Нарава; воз. Зягжынскае. Пад лесам каля 19% тэр., на З — Кампіноская пушча. Гаспадарка прамысл. кірунку. Развіты маш.-буд. і металаапр., вылучаюцца электратэхн. і электронная, харч., фармацэўтычная, хім., металургічная і паліграф. галіны прам-сці. Найб. прамысл. цэнтры: Варшава, Прушкаў, Пясечна, Гродзіск-Мазавецкі і інш. Вырошчваюць агародніну, садавіну, клубніцы, жыта, бульбу. Гадуюць свіней, птушак, пушных звяроў, разводзяць тутавага шаўкапрада. Турызм. Курорт Канстанцін-Азёрна.

т. 4, с. 17

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)