Напакава́цца ’наесціся ў волю’ (Жд. 2). Ад напакава́ць ’накласці многа чаго-небудзь’, гл. пакаваць. Цікавая семантычная беларуска-польская ізаглоса, параўн. польск. дыял. (вармін.) napakówać się ’добра наесціся’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Няве́рхавата (неверховато) ’нявыгадна, нядобра’ (Нас.). Відаць, да верх ’завяршэнне, заканчэнне чаго-небудзь’, што першапачаткова адносілася да завяршэння стога, параўн. ілюстрацыю са слоўніка: Дзело кончено, da неверховато вышло.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Праві́дла ’(драўляная) прылада для выраўноўвання чаго-небудзь’ (ТСБМ, Шат.). З польск. prawidło ’правіла, капыл’ (параўн. праві́ла). Таксама правідло́вы ’натуральны (мёд)’ (смарг., Сл. ПЗБ) з польск. prawidłowy ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прасцёл ’выжатае месца (гароху і да т. п.)’ (петрык., Шатал.). Да прасцілаць, прасцяліць (гл. пра- і слаць, сцяліць); відаць, ’вольнае месца, на якое можна што-небудзь рассцілаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыво́рак ’заварот у канцы загона (на роўным месцы)’ (паст., ЛА, 2). Вытворнае ад прыво́рваць, зак. тр. прыара́ць ’узараўшы, далучыць да якога-небудзь поля, участка, заараць’. Гл. араць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прысы́пка ’мякіна, якую дабаўлялі ў хлеб’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Таксама, як і літ. прысы́пка ’рэчыва, парашок, якім прысыпаюць што-небудзь’, ад прысыпа́ць з суф. ‑к‑. Гл. сы́паць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Растара́цца ’набыць, прыдбаць, знайсці (пераважна пазычыць што-небудзь)’ (бялын., Янк. 3.). Дээтымалагізацыя ў выніку скарачэння доўгага зычнага на стыку прыстаўкі і кораня ў расстарацца. Да старацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рыкашэ́т ’палёт цела пад вуглом пасля ўдару аб якую-небудзь паверхню’ (ТСБМ). З франц. ricochet ’тс’ хутчэй за ўсё праз пасрэдніцтва рускай мовы, параўн. рус. рикоше́т ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пята́

1. Месца на вуглавым павароце поля, дзе знаходзіцца каморніцкі капец (Стол.).

2. У актах (1577). Прыкметнае чым-небудзь месца, ад якога пачыналі межаванне зямельных угоддзяў; межавы пункт (Брэсц. АВАК, XVIII, 20, 29).

в. Пятоўскае Віц. (Рам. Мат.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

прасця́к, ‑а, м.

Разм. Прастадушны, бясхітрасны і недалёкі чалавек. Вер людзям, ды не будзь занадта прасцяком, Бо іншы дабрадзея носіць маску, Каб пры выпадку абыйсці цябе цішком... Валасевіч. Галаўня паступова мяняў думку наконт Сцяпана. «Ён не які-небудзь прасцяк. Бач якімі доказамі шпурляе». Гроднеў. Аўтару вадэвіляў і гумарыстычных апавяданняў, Міхасю Чароту былі зразумелыя пажаданні Міровіча, тым больш, што і ў «Хатцы», і ў Галубка ён сам іграў на сцэне вясёлых прасцякоў. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)