ДАЎГАКРЫ́ЛЫЯ, стрыжападобныя (Apodiformes),

атрад птушак. З сям.: стрыжы, калібры, чубатыя стрыжы (Hemiprochidae). Больш за 420 відаў. Пашыраны ўсюды, асабліва ў тропіках. На Беларусі трапляецца стрыж чорны (Apus apus).

Маса 1,6—140 г. Крылы доўгія і вузкія з пакарочанай плечавой косцю і кароткімі другараднымі махавымі пер’ямі, што забяспечвае хуткі манеўраны палёт. Большую ч. дня праводзяць у паветры, на зямлі бездапаможныя, узляцець з роўнай паверхні не могуць. Т-ра цела можа часова зніжацца і птушкі ўпадаюць у здранцвенне. Нясуць 1—6 яец.

т. 6, с. 64

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́ЛАК (Vallak) Пээт

(сапр. Педаяс Пеэтэр; 23.6.1893, вол. Валцвяціс Пярнускага р-на, Эстонія — 17.3.1959),

эстонскі пісьменнік. Майстар навелы. Вучыўся жывапісу ў Тарту і Пецярбургу. Друкаваўся з 1908. Першая кніга — камедыя «Кашмары» (1924). У кнігах навел (усіх 9) «Чорны крыж» (1925), «Бунт мазгоў» (1926), «Самасуд» (1932), «Справы навыварат» (1935) і інш., рамане «Бадзяга» (1927) — паўсядзённая рэчаіснасць, жыццё і характары абяздоленых людзей тагачаснай Эстоніі, напружаны драматызм, спалучэнне элементаў фантастыкі і рэалізму.

Тв.:

Рус. пер. — Рассказы. М., 1968;

Повести и рассказы. Л., 1984.

т. 3, с. 471

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

kocioł

м. кацёл;

kocioł parowy — паравы кацёл;

przyganiał kocioł garnkowi, a sam smoli — насмяяўся кацёл з гаршка, але і сам чорны; пасмяяўся лысы з пляшывага

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

адклада́ць

1. (убок) beisite lgen; wglegen vt;

2. разм. (назапасіць) (uf)spren vt; zurücklegen vt;

адклада́ць на чо́рны дзень für den Ntfall zurücklegen;

3. (адтэрмінаваць) ufschieben* vt, verscheben* vt, verlgen vt;

адклада́ць пасяджэ́нне die Stzung verlgen [verscheben*];

4. (адмераць) bmessen* vt, bgreifen* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

панавалака́цца, ‑аецца; зак.

Разм. пагард. Навалачыся куды‑н. у вялікай колькасці. [Немцы] панавалакаліся, як плойма, на пакуту людзям. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паадчыня́цца, ‑яецца; зак.

Адчыніцца — пра ўсё, многае. Вокны паадчыняліся. Магазіны паадчыняліся. □ Эшалон спыніўся.. У цялятніках паадчыняліся дзверы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паддрэ́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца, расце пад дрэвамі. Да змроку.. [Вэня] перабыў у лесе, стуліўшыся ў паддрэўным хмызняку. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неміласэ́рнасць, ‑і, ж.

Няздольнасць да праяўлення міласэрнасці; жорсткасць. [Мікалай:] — Гэтулькі ў ім .. неміласэрнасці, што, здаецца, гэта не чалавек. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыбало́чаны, ‑ая, ‑ае.

Трохі забалочаны, балоцісты. Бумажкоў ляжаў на мокрай прыбалочанай зямлі і кідаў бутэльку за бутэлькай. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўзле́сны, ‑ая, ‑ае.

Які праходзіць, пралягае паўз лес, каля лесу. Чорная мужчынская постаць падалася на паўзлесную сцежку. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)