перама́зацца, ‑мажуся, ‑мажашся, ‑мажацца; зак.
Запэцкацца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае; запэцкацца ў многіх месцах. Уся вопратка перамазалася. □ Маці, сустрэўшы нас у сенцах, успляснула рукамі. — Дзе гэта вы так перамазаліся?.. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раз’е́сціся, раз’емся, раз’ясіся, раз’есца; раз’ядзімся, раз’ясцеся; пр. раз’еўся, ‑елася; заг. раз’ешся; зак.
Разм. Распаўнець ад залішняй, сытай ежы. — Ого, брат! Раз’еўся на панскіх харчах. Ты глянь, маці, як яго прэ ў рост. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчу́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Выклікаць пачуццё ўсхваляванасці, замілавання, жалю. Клопаты сына так расчулілі маці, што яна ажно заплакала. Сіняўскі. Маркотная думка адгукнулася ў грудзях вострым болем, расчуліла да слёз. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасла́бнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Абл. Саслабець. Прынёсшы з гары журавін, маці і дасць і пакаштаваць. Па адной будзе класці сама ёй у рот, бо яна, Таня, не можа падняць рукі — саслабла. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усклі́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Вымавіць, сказаць што‑н. гучна, усхвалявана, з пачуццём. — Та-ата! — усклікнуў Марык і спрытна ашчарэпіў бацьку за шыю. Пальчэўскі. — Ах, сынок! — усклікнула маці і схапілася за галаву. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абня́ць, абніму́, абні́меш, абні́ме і абдыму́, абды́меш, абды́ме; абня́ў, -няла́, -ло́; абнімі́ і абдымі́; абня́ты; зак., каго-што.
1. Ласкава абхапіць рукамі каго-, што-н. для выражэння сардэчных адносін.
Маці пяшчотна абняла сына.
2. Акінуць, ахапіць позіркам.
Не а. вачамі прасторы палёў.
3. перан. Акружыць з розных бакоў.
Маладыя рабіны абнялі сядзібу.
Пажар абняў сяло.
4. перан. Ахапіць, авалодаць (пра пачуцці).
Лясны спакой абняў душу лагодай.
◊
(Як) вокам (позіркам) абняць (разм.) — вельмі далёкі, як толькі можна ўбачыць.
|| незак. абніма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абдыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
скалану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. каго-што. Прымусіць здрыгануцца, страсянуцца.
С. грушу.
Вецер скалануў дзверы.
Машыну скаланула на калдобіне (безас.).
2. што. Перамяшаць часцінкі вадкасці, страсянуўшы пасудзіну.
С. квас.
3. безас., каго-што. Перакрывіць, перасмыкнуць (пра сутаргавы рух).
Ад холаду яго скаланула.
4. перан., каго-што. Ахапіць, авалодаць (пра пачуцці, думкі); моцна ўзрушыць, усхваляваць.
Жаль скалануў сэрца маці.
5. перан., каго (што). Вымусіць каго-н. аддаць што-н. (разм.).
Калі скаланём, дык аддасць.
|| незак. скалана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адзіно́чкаI м, ж разм Éinzelne (sub) m, f -n, -n, Alléinstehende (sub) m, f -, -n, -n (адзінокі, бессямейны);
ма́ці-адзіно́чка alléin stéhende Mútter; Éinzelgänger m -s, - (той, хто дзейнічае ў адзіночку);
жыць адзіно́чкай alléin lében; alléinstéhend sein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
bereave
[bɪˈri:v]
v.t. -reaved or -reft, -reaving
адбіра́ць, пазбаўля́ць чаго́
bereft of hope — пазба́ўлены надзе́і
children bereaved of their mother — дзе́ці, пазба́ўленыя ма́ці; асіро́чаныя дзе́ці
the bereaved parents — асіро́чаныя бацькі́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mać
ж. уст. маці;
jaka mać taka nać прык. якая матка, такое і дзіцятка;
psia (kurwa) mać! — лаянк.., груб. д’ябал!; птамаць!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)