праве́трыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца ад дрэннага паветра прытокам свежага; прасушыцца на ветры.

Пакой добра праветрыўся.

Зерне праветрылася.

2. Асвяжыцца, пабыць на свежым паветры.

3. перан. Развеяцца, набрацца новых уражанняў, заняцца чым-н. дзеля адпачынку, забавы (разм.).

Трэба паехаць у падарожжа, каб п.

|| незак. праве́трывацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. праве́трыванне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напі́цца, -п’ю́ся, -п’е́шся, -п’е́цца; -п’ёмся, -п’яце́ся, -п’ю́цца; напі́ўся, -піла́ся, -ло́ся; напі́ся; зак.

1. чаго і без дап. Выпіць чаго-н., каб наталіць смагу; папіць.

Н. вады.

2. Дайсці да стану ап’янення.

Н. на вяселлі.

3. перан., чаго і без дап. Насыціцца, прасякнуцца чым-н.

Напіцца (насмактацца) крыві чыёй (разм., неадабр.) — памучыць каго-н., паздзекавацца з каго-н.

|| незак. напіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лак, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Раствор смол у спірце, шкіпінары, алеі і інш., якім пакрываюць паверхню прадметаў, каб надаць ім бляск.

Пакрываць лакам.

2. Бліскучы высахлы слой гэтага раствору на паверхні якога-н. прадмета.

Лакавыя туфлі (са скуры, пакрытай лакам).

3. Касметычны сродак (фарба для пакрыцця пазногцяў або раствор для фіксацыі прычоскі).

Чырвоны л.

|| прым. ла́кавы, -ая, -ае.

Лакавыя фарбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго і з дадан. Звярнуцца да каго-н. з пытаннем, каб даведацца аб чым-н.

Што рабіць далей? — спытала лабарантка.

2. што і чаго. Папрасіць што-н., звярнуцца з якой-н. просьбай.

С. дазволу паехаць па падручнікі.

3. з каго. Ускласці на каго-н. адказнасць за ўчынкі; спагнаць (разм.).

З яго за ўсё спытаюць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ве́дацца несов., разг.

1. зна́ться, води́ть знако́мство;

2. безл.: і не ве́далася (каму) и не зна́л (зна́ла) (кто);

каб жа ве́даласяе́сли бы знал (зна́ла)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Sndmännchen

n -s ка́зачная асо́ба: (маленькі чалавек, які сыпле дзецям пясочак у вочкі, каб яны заснулі)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Tnic

[-k]

n - i -s, -s то́нік (газаваны напой, гаркаваты на смак, ужываецца, каб разбаўляць алкагольныя напоі)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

хрыстапрада́вец, ‑даўца, м.

Уст. Прадажнік, здраднік; юда. Каб на цябе [паліцая] хмара цёмная найшла, каб ты праваліўся скрозь зямлю на гэтым месцы, ірад, хрыстапрадавец акаянны, — шаптала, стоячы ля запечку, Грысіха. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

byle

1. абы;

byle co — абы-што;

byle gdzie — абы-дзе;

byle jak (byle jaki) — абы-як (абы-які);

byle kto — абы-хто;

byle gadać — абы гаварыць;

przy byle okazji — пры любой нагодзе;

2. толькі б;

byle tylko — абы; каб толькі; абы-толькі; толькі каб;

byle nie upaść — каб толькі не ўпасці (паваліцца);

gotów na wszystko, byle dopiąć swego — ён гатовы на ўсё, каб (абы-толькі) дамагчыся свайго;

biegł bez tchu, byle dalej — ён бег на ўсю моц (з усіх ног) каб толькі (абы-толькі) далей

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Маляўнічы ’прыгожы, эфектны з пункту погляду мастака’ (ТСБМ). Паланізм. Параўн. польск. malowniczy ’які годны таго, каб быць перанесеным на палатно, прыемны для погляду, прыгожы, цудоўны’, ’жывы, каляровы, вобразны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)