пахісну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Страціўшы раўнавагу, хіснуцца.
П. ад удару.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць менш устойлівым, менш трывалым; сапсавацца, пагоршыцца.
Справы яго пахіснуліся.
Здароўе пахіснулася.
3. Запанікаваць, завагацца.
Вораг пахіснуўся і пачаў адступаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пахісну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -хі́снуты; зак., каго-што.
1. Хіснуўшы, нахіліць.
П. слуп.
Чалавека пахіснула (безас.) ад слабасці.
2. перан. Зрабіць менш устойлівым, менш трывалым; выклікаць няўпэўненасць у чым-н.
П. чый-н. аўтарытэт.
Гора нікога не пахіснула.
П. сваё здароўе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
п’едэста́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Пастамент, падножжа статуі, калоны, вазы і пад.
П. абеліска.
Скінуць каго-н. з п’едэстала (перан.: пазбавіць высокага становішча, аўтарытэту).
2. Узвышэнне, на якое ўзнімаюцца пераможцы ў спартыўных спаборніцтвах, конкурсах і пад. для атрымання ўзнагароды.
|| прым. п’едэста́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пераацані́ць, -цаню́, -цэ́ніш, -цэ́ніць; -цэ́нены; зак., каго-што.
1. Ацаніць нанава.
П. тавары.
2. Ацаніць занадта высока.
П. свае здольнасці.
|| незак. пераацэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пераацэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
П. каштоўнасцей (таксама перан.: карэнны перагляд сваіх поглядаў, думак, ацэнак).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
перавары́ць, -вару́, -ва́рыш, -ва́рыць; -ва́раны; зак., што.
1. Зварыць нанава.
П. варэнне.
2. Надта доўга варачы, зрабіць не такім, як трэба.
П. мяса.
3. перан. Асэнсаваць і засвоіць прачытанае.
П. прачытаную кнігу.
|| незак. перава́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перава́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ператасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак.
1. што. Тасуючы, перамяшаць або стасаваць яшчэ раз.
П. карты.
2. перан., каго-што. Перамяшаць, размясціць іначай (разм.).
П. паперы на стале.
|| незак. ператасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ператасо́ўванне, -я, н. і ператасо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак.
1. што і без дап. Рэзаць пілой, а таксама знімаць слой металу напільнікам.
П. лес.
2. перан., каго (што). Дапякаць бесперапыннымі папрокамі, прыдзіркамі (разм.).
П. дамашніх.
|| наз. пілава́нне, -я, н. і піло́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
полк, палка́, мн. палкі́, палко́ў, м.
1. Вайсковая адзінка, якая звычайна ўваходзіць у склад дывізіі або брыгады.
Гвардзейскі п.
Авіяцыйны п.
2. перан., каго (чаго). Мноства, натоўп (разм.).
П. памочнікаў.
◊
У нашым палку прыбыло (разм.) — нас стала больш.
|| прым. палкавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
по́ўзаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
Тое, што і паўзці (у 1 і 2 знач.), але абазначае дзеянне, якое адбываецца не ў адзін час, не за адзін прыём ці не ў адным напрамку.
П. па траве.
П. перад кім-н. (перан.: прыніжацца).
|| наз. по́ўзанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прабра́ць, -бяру́, -бярэ́ш, -бярэ́; -бяро́м, -бераце́, -бяру́ць; -бра́ў, -ра́ла; -бяры́; -бра́ны; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Тое, што і праняць.
Жанчыну прабраў страх.
2. перан., каго (што). Зрабіць вымову каму-н., вылаяць (разм.).
П. свавольніка.
|| незак. прабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)