Leve fit, quod bene fertur, onus (Ovidius)

Цяжар, які ўмела носяць, робіцца лёгкім.

Тяжесть, которую умело носят, становится лёгкой.

бел. Свая сярмяжка не цяжка. Валу свае рогі няцяжка насіць. Свой дым вочы не есць.

рус. Своя ноша не тянет. Груз становится лёгким, когда несёшь его с покорностью. В своей сермяжке никому не тяжко. На себя работа ‒ не барщина. Своя ноша не тяжела. Свой дым глаз не ест.

фр. Le fardeau qu’on aime n’est point pésant (Ноша, которую любишь, совсем не тяжела).

англ. A load that is cheerfully born becomes light (Приятный груз становится лёгким).

нем. Eigen was wie gut ist das (Своё всегда хорошо).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

запрато́рыць сов., разг.

1. запря́тать, упря́тать;

~рыў свае́ рэ́чы так, што ця́жка знайсці́ — запря́тал (упря́тал) свои́ ве́щи так, что тру́дно найти́;

2. перен. упря́тать, запря́тать, заката́ть;

з. у турму́ — упря́тать (запря́тать, заката́ть) в тюрьму́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ужы́цца сов.

1. ужи́ться;

з гэ́тым чалаве́кам ве́льмі ця́жка ўжы́цца — с э́тим челове́ком о́чень тру́дно ужи́ться;

2. (свыкнуться, освоиться) вжи́ться;

у. ў но́вую атмасфе́ру — вжи́ться в но́вую атмосфе́ру;

у. ў во́браз — вжи́ться в о́браз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Зано́рысты ’пакручасты; дрэва, якое цяжка раскалоць’ (Сл. паўн.-зах.). Магчымыя версіі: да нораў, г. зн. дрэва «з норавам»?, да нора ’дупло’?, да *норити (гл. ныраць) ’дрэва, што было патоплена’? Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пава́ра ’прылада гнуць драўляныя абручы’ (КЭС, лаг.). Слова тлумачыць цяжка з-за адсутнасці ўяўлення аб рэаліі і параўнаўчага матэрыялу. Магчыма, мае нейкую сувязь з літ. тэхн. тэрмінам pavara ’перадача, прывод’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ По́цяж ’сутарга’ (Сцяшк. МГ). Ад по- (*po‑) і ірігну́ць (гл.). Тое ж у літоўскай мове, параўн. літ. traukuos ’сутарга’ (з traukti ’цягнуць, валачы’), якое, аднак, цяжка разглядаць як крыніцу калькавання.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

засмуці́цца, ‑мучуся, ‑муцішся, ‑муціцца; зак., па кім і без дап.

Засумаваць, замаркоціцца. Засмуціцца па родных. Засмуціцца ад гора. // Выразіць смутак, заклапочанасць (аб твары, вачах і пад.). Прыгожы круглы твар Галіны Садоўскай паружавеў, светла-зялёныя вочы засмуціліся, галава яе з роўненькім праборам цяжка панікла. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́ўтрае, ‑ага, н.

Разм. Тое, што і заўтра (у 2 знач.). Не, яна не пойдзе адсюль да заўтрага, як ні цяжка сядзець тут, але яна не пойдзе. Лобан. Ростам гэтых гарадоў, заводаў і электрастанцый будзе адзначана хада ў заўтрае майго пакалення людзей, маіх равеснікаў. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заду́маны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад задумаць.

2. у знач. прым. Агорнуты думкамі; задуменны, заклапочаны. Стомлены і крыху задуманы, Паддубны прывітаўся са Сцяпанам і моўчкі цяжка сеў на пень. Пестрак. Я запяю пра жыццё маладое, Больш я не буду задуманым, сумным! Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заскару́знуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Стаць шорсткім, шурпатым; агрубець. Рукі заскарузлі. // перан. Адстаць, закаснець. Калі чалавек заскарузне ў сваіх звычках і ў яго ўсталююцца пэўныя адносіны да работы, да жыцця, да людзей і, нарэшце, да самога сябе, дык ужо вельмі цяжка яго перайначваць. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)