ця́жка

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
ця́жка цяжэ́й найцяжэ́й

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ця́жка нареч.

1. тяжело́; тя́жко;

не́сці было́ ц. — нести́ бы́ло тяжело́;

ц. ды́хаць — тяжело́ (тя́жко) дыша́ть;

2. тяжело́, тру́дно; тя́гостно, обремени́тельно;

3. тру́дно, тяжело́, тя́жко;

4. тяжело́, тя́гостно;

5. изнури́тельно; тяжело́;

6. тяжело́, тяжелове́сно;

2-6 см. ця́жкі;

◊ ц. сказа́ць — тру́дно сказа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ця́жка,

1. Прысл. да цяжкі (у 1–6 і 9 знач.).

2. безас. у знач. вык. Пра цяжкі фізічны стан, пачуцці стомы, болю і пад. [Віця] ўстаў з мяха, на якім сядзеў, і адчуў, што яму цяжка стаяць. Чарнышэвіч. Людзям было цяжка думаць, што гітлераўскае звяр’ё можа перарваць штодзённую працу. Чорны.

3. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць нягод, пакут і пад. Ды і ці варта цяпер ісці да .. [Волькі] — нагоніш маркоты, калі самому цяжка. Каваленка. // Пра непрыемны стан, у якім хто‑н. знаходзіцца. Мне таксама было цяжка ад усяго таго, што вось-вось пабачыў. Кулакоўскі.

4. безас. у знач. вык. Пра сумны, дрэнны настрой. У Івана таксама на душы было цяжка, а ў галаве варушыліся цэлым роем думкі. Колас. На сэрцы было цяжка. Дамашэвіч.

•••

Цяжка сказаць гл. сказаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжка...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. цяжкі (у 1, 5, 7, 10 знач.), напр.: цяжкавагавы, цяжкавымоўны, цяжказразумелы, цяжкапраходнасць, цяжкавыканальны, цяжкапаранены.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

благо́тна-цяжка

прыслоўе, утворана ад прыметніка

станоўч. выш. найвыш.
благо́тна-цяжка - -

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цяжка...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «цяжкі» (у 1, 5, 8 і 11 знач.), напрыклад: цяжкавагавы, цяжкадаступны, цяжкапаранены, цяжкапраходны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

невыла́зны, -ая, -ае.

1. Такі, па якім цяжка прайсці, з якога цяжка выбрацца; непраходны.

Невылазная гразь.

2. перан. Такі, ад якога цяжка, немагчыма вызваліцца.

Н. доўг.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

обремени́тельно нареч. ця́жка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сапу́н

‘той, хто цяжка сапе’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. сапу́н сапуны́
Р. сапуна́ сапуно́ў
Д. сапуну́ сапуна́м
В. сапуна́ сапуно́ў
Т. сапуно́м сапуна́мі
М. сапуне́ сапуна́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

непрысту́пны, -ая, -ае.

1. Такі, да якога цяжка або немагчыма наблізіцца, якім цяжка авалодаць.

Непрыступныя скалы.

Непрыступная крэпасць.

2. Такі, да якога цяжка падступіцца; ганарысты.

Н. начальнік.

|| наз. непрысту́пнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)