бала́нс², -а і -у, м. (спец.).
1. -у, зб. Ачышчаныя ад кары бярвёны аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы.
Адвезці б. на ваганетцы ў цэх.
2. -а. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек.
Перакінуць б.
|| прым. бала́нсавы, -ая, -ае (у 1 знач.).
Балансавая драўніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пясо́чніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.
1. Прылада, якая ўжывалася некалі для пасыпання пяском напісанага з мэтай прасушвання.
2. У паравозе: скрынка з пяском, які аўтаматычна высыпаецца на рэйкі, калі пачынаюць буксаваць колы (спец.).
3. Запоўненая пяском нізкая шырокая скрынка для дзіцячых гульняў.
П. ў двары.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́дыё, нескл., н.
1. Спосаб перадачы і прыёму гукаў, сігналаў на адлегласць без правадоў пры дапамозе электрамагнітных хваль, што перадаюцца спецыяльнымі станцыямі.
Звязацца па р.
2. Прылада, апарат для прыёму гукаў такім чынам.
Правесці р.
3. Тое, што перадаецца такім спосабам (перадачы, музыка і пад.).
Слухаць р.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дра́га, -і, ДМ дра́зе, мн. -і, драг, ж.
1. Плывучая землечарпальная машына, прызначаная для здабычы карысных выкапняў з дна вадаёма, а таксама для паглыблення дна рэк, азёр і пад.
2. Прылада для здабывання жывёл і раслін, што жывуць на дне вадаёмаў.
|| прым. дра́жны, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ве́рша ’прылада лавіць рыбу’ (БРС, Гарэц., Сцяшк. МГ); ’венцер’ (Мат. Гом.); ’рыбалоўная прылада з дубцоў або дроту (ніцей) з конусападобным уваходам’ (КТС, Крыв., Шатал.). Укр. ве́рша ’сплеценая з лазы рыбалоўная прылада, якая мае форму лейкі’, рус. ве́рша, арханг. верш, польск. wiersza, даўн. wirsza, в.-луж., н.-луж. wjerša, чэш. vrše ’тс’, славац. vrša, vrška ’прылада для лоўлі рыб, птушак’, славен. vrša, серб.-харв. вр̑ш, вр̑ша, вр̑шка, вр̑шва, балг. връша, макед. врша ’рыбалоўная прылада, верша’. Прасл. vьrža < vьrz‑ja ад vьrzti ’вязаць’ < *u̯erg̑ʼh‑si̯a (Покарны, 1154; Траўтман, 355; Махэк₂, 701), а не ад vьrša < vьrx‑ja, як сцвярджаюць Фасмер, 1, 302; Шанскі, 1, В, 70; КЭСРЯ, 57; Рудніцкі, 367, і не звязана са ст.-слав. врѣщи ’малаціць’ (Праабражэнскі, 1, 78).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кны́бель ’прылада для звязвання снапоў’. Параўн. кныпель (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
баро́метр, ‑а, м.
Прылада для вымярэння атмасфернага ціску. // перан. Тое, што з’яўляецца паказчыкам змен у чым‑н. Проза [Шамякіна] — своеасаблівы літаратурны барометр, дакладны паказальны тых змен.., што адбываюцца вакол нас. «Полымя».
[Ад грэч. báros — цяжар і metron — мера.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ке́льня, ‑і, ж.
Прылада муляра, тынкоўшчыка ў выглядзе трохвугольнай лапаткі для набірання і нанясення раствору на мур. На рыштаваннях новых дамоў у руках муляроў мільгалі кельні са свежым растворам. Якімовіч.
[Польск. kielnia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мультыпліка́тар, ‑а, м.
Спец.
1. Фотакамера з некалькімі аб’ектывамі, якая дае адначасова многа здымкаў з аднаго і таго ж прадмета, а таксама прылада для размножвання копій.
2. Спецыяліст па мультыплікацыі.
[Лат. multiplicator — памнажаючы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́шучы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад пісаць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які служыць для пісання. Пішучая прылада.
3. Дзеепрысл. незак. ад пісаць.
•••
Пішучая машынка гл. машынка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)