ка́тарга
(гр. katergon = галера)
1) від пакарання за крымінальнае злачынства або палітычную дзейнасць — зняволенне з цяжкай прымусовай працай, а таксама месца такой працы;
2) перан. цяжкая праца, невыноснае жыццё.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
навуко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да навукі (у 1, 2 знач.), уласцівы ёй. Навуковае адкрыццё. Навуковая дзейнасць. □ Г.Б. Пляханаў пакінуў рабочаму класу і ўсяму прагрэсіўнаму чалавецтву каштоўную навуковую і літаратурную спадчыну. «Весці». // Заняты распрацоўкай навуковых пытанняў. Навуковы супрацоўнік. Навуковае аб’яднанне.
2. Пабудаваны на прынцыпах навукі. Маркс і Энгельс стварылі навуковую тэорыю камунізма. «Беларусь».
•••
Навуковы апарат гл. апарат.
Навуковы камунізм гл. камунізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падрыўны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да падрыву, узрывання. Падрыўныя работы. □ [Віктар] вывучаў падрыўную справу, авалодваў усімі відамі зброі, пазнаваў тайны разведкі ў тылу ворага. Шчарбатаў. // Які робіць падрывы, узрывы. Іван Груздовіч, былы настаўнік і камандзір падрыўной групы партызанскага атрада, загінуў смерцю героя вясной сорак трэцяга года. Шамякін.
2. перан. Накіраваны на падрыў чаго‑н.; шкодніцкі. Падрыўная дзейнасць імперыялістычных разведак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Organisatión
f -, -en
1) арганіза́цыя, арганізацы́йная рабо́та, арганіза́тарская дзе́йнасць
2) лад, пара́дак
3) арганіза́цыя (установа, аб’яднанне)
~ der Veréinten Nationen — (скар. UNO) Арганіза́цыя Аб’ядна́ных На́цый (скар. ААН)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пра́ктыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Матэрыяльная мэтанакіраваная дзейнасць людзей па прымяненні чаго-н. у жыцці; вопыт.
Не адрываць тэорыю ад практыкі.
П. — рухаючая сіла пазнання.
2. Прыёмы, навыкі, звычайныя спосабы якой-н. работы.
П. складання слоўнікаў.
3. Скарыстанне і замацаванне на справе ведаў, атрыманых тэарэтычным шляхам.
Педагагічная п. студэнтаў.
4. Работа, заняткі па спецыяльнасці як аснова вопыту, умення.
П. выхавання дзяцей.
Без практыкі цяжка авалодаць чужой мовай.
5. Пра работу ўрача (або юрыста) па сваёй спецыяльнасці (звычайна па-за ўстановай; уст.).
Урач з вялікай практыкай (з вялікай колькасцю пацыентаў). Адвакат са шматгадовай практыкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кры́тык
(гр. kritikos = які асуджае)
1) асоба, якая аналізуе, ацэньвае што-н. дзейнасць, паводзіны і інш.;
2) асоба, якая прафесійна займаецца крытыкай твораў літаратуры, мастацтва і навукі або канцэртаў, мастацкіх выставак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
істэры́я
(фр. hysterie, ад гр. hystera = матка)
1) нервовае захворванне, якое праяўляецца ў прыпадках, павышанай раздражняльнасці, сутаргавым смеху са слязамі;
2) перан. нервозная ліхаманкавая дзейнасць (напр. ваенная і.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
лабарато́рыя
(с.-лац. laboratorium, ад лац. laborare = працаваць)
1) спецыяльна абсталяванае памяшканне для навуковых даследаванняў, вучэбных заняткаў;
2) перан. унутраная, творчая дзейнасць каго-н. (напр. творчая л. пісьменніка).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
стыпендыя́т, ‑а, М ‑яце, м.
Навучэнец, які атрымлівае стыпендыю. Праз некалькі дзён я здаў экзамены па ўсіх астатніх прадметах на «выдатна» і быў залічан стыпендыятам семінарыі. Сяргейчык. Тройка ў заліковай кніжцы значыла: быць без стыпендыі да наступнай сесіі. Такое строгае правіла ўстанавіла праўленне для калгасных стыпендыятаў. Б. Стральцоў. // Навучэнец, які атрымлівае спецыяльную (найчасцей імянную) стыпендыю за выдатную вучобу і актыўную грамадскую дзейнасць. Купалаўскі стыпендыят.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адміністра́цыя
(лац. administratio = кіраванне)
1) кіроўны орган прадпрыемства, установы, арганізацыі, які нясе адказнасць за іх дзейнасць (напр. а. фабрыкі);
2) органы выканаўчай улады дзяржавы; урадавы апарат;
3) адказныя распарадчыкі (напр. а. выстаўкі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)