Кукав́аць ’ствараць гукі, падобныя на «ку‑ку»’ (ТСБМ, Нас.). Гукапераймальнае. Параўн. укр. кукувати, рус. куковать, польск. kukować, в.-луж. kukować ’тс’. Балтыйскія паралелі (літ. kaũkti ’быць’) далёкія семантычна і марфалагічна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

разнато́нны, ‑ая, ‑ае.

Які адрозніваецца ад іншых па тону. Разнатонныя гукі. // Які ўтвараецца з гукаў розных таноў. Разнатонны звон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрыпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. скрыпець (у 1 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. Скрыпенне варот. Скрыпенне палазоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фрыкаты́ўны, ‑ая, ‑ае.

У мовазнаўстве — які ўтвараецца шляхам трэння паветра ў шчыліне паміж збліжанымі моўнымі органамі (пра гукі); шчылінны.

[Ад лац. fricare — церці.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пінькаць, пінькнуць — перадае гук сініцы (КТС), рус. ттькать ’выдаваць слабыя гукі’, польск. pińkać ’шчабятаць, спяваць’, чэш. pinkati, мар. pnikai ’пішчаць’. Гукапераймальнае > ’тварэнне з суф. ‑ка‑ (Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 80; Махэк₂, 450).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папуга́й

(тур. papahan, ад ар. babaha)

трапічная лясная птушка з яркім стракатым апярэннем, якая здольна пераймаць розныя гукі, у тым ліку і чалавечую мову.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

hypnotic [hɪpˈnɒtɪk] adj.

1. гіпнаты́чны;

a hypnotic trance гіпнаты́чны транс;

a hypnotic state гіпнаты́чны стан;

hypnotic sounds гіпнаты́чныя гу́кі;

The music had an almost hypnotic effect. Музыка мела амаль гіпнатычны эфект.

2. снатво́рны, наркаты́чны (пра лекі)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

асана́нс, ‑у, м.

Паўтарэнне ў вершы аднолькавых або падобных галосных гукаў; недакладная рыфма, у якой супадаюць толькі націскныя галосныя гукі.

[Фр. assonance.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Ціха вурчаць, утвараючы гукі «мур-мур». Выгінаючы спіну, [кот] муркае і трэцца аб гаспадарову нагу. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

палата́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які вымаўляецца з дадатковым пад’ёмам сярэдняй часткі языка да паднябення; мяккі (аб зычных гуках). Палатальныя гукі.

[Ад лац. palatalis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)