аб’екты́ўны
(с.-лац. obiectivus = які адносіцца да прадмета)
1) незалежны ад чалавечай свядомасці (напр. а-ая рэальнасць);
2) праўдзівы, бесстаронні, непрадузяты (напр. а. вывад).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
maturalny
maturaln|y
які адносіцца да экзамена або атэстата сталасці;
świadectwo ~e — атэстат сталасці;
bal ~y — выпускны баль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
непрыхі́льны, ‑ая, ‑ае.
Непрыязна настроены; які праяўляе недружалюбнасць да каго‑, чаго‑н. [Пісар:] — [А. Мікалай] да цябе, брат, вельмі добра адносіцца і паважае, але яго трохі не задавольвае, што ты вечарамі нейкія гутаркі вядзеш з людзьмі, да царквы непрыхільнымі. Колас. // Які змяшчае ў сабе або выказвае неадабрэнне. Непрыхільны водзыў. □ Маці кідала на Макара непрыхільныя позіркі. Асіпенка. Чорныя пукатыя вочы малога былі строгія, нават непрыхільныя. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ске́птык, ‑а. м.
1. Прыхільнік, паслядоўнік скептыцызму (у 1 знач.). Антычныя скептыкі.
2. Той, хто ва ўсім сумняваецца, да ўсяго адносіцца недаверліва. Міхал Баўдзей па натуры быў скептык, да ўсяго новага ставіўся недаверліва. Колас. Вельмі важна, каб людзі паверылі ў тое, што яны робяць. Але скептыкі і няверы ўсё-такі знайшліся. Вішнеўскі. Даверлівы — зусім не скептык — Усяму я веру, усё цаню... Таўбін.
[Грэч. skeptikos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бадзя́ць ’пэцкаць, валачыць’ (Др.-Падб.), ’неахайна адносіцца, насіць (адзенне, абутак)’ (Янк. Мат.). Не вельмі яснае слова. Можна выказаць дагадку аб сувязі з бадзя́цца, бада́ццэ (гл.), дакладней, аб паходжанні гэтых дзеясловаў ад агульнай асновы бад‑ (< обад‑ < об‑вад‑; *vaditi ’перашкаджаць’ → ’рабіць дрэнна, псаваць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Галамя́ ’галышом’ (Сцяшк. МГ). Па сваёй марфалагічнай структуры, здаецца, мае дакладную адпаведнасць, напр., у рус. дыял. голомя́ ’басанож’ (СРНГ, 6, 323). Паводле словаўтварэння, гэты тып слоў можа адносіцца да вельмі старажытнай марфалагічнай структуры (ці не звязваецца з вытворнымі з архаічным суфіксам *‑men?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́ўны ’дажджлівы’ (ТС), як і лёўка, лёвачка ’кубак’ (Касп.), ’чарпак з кароткай ручкай, якім выліваюць ваду з лодкі’ (Касп.; полац., З нар. сл.), адносіцца генетычна да прасл. levati — дзеяслова шматразовага дзеяння ад Ibjati ’ліць’ > напр., укр. льляти, польск. lać. Гл. таксама лея.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
алеі́навы
(ад алеін)
які адносіцца да алеіну;
а-ая кіслата — арганічнае злучэнне аліфатычнага рада, якое выкарыстоўваецца ў мылаварэнні, для атрымання лакаў, эмаляў, фарбаў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
біяты́чны
(гр. biotikos = які датычыць жыцця)
які адносіцца да жывых элементаў дадзенага асяроддзя;
б-ыя фактары — сукупнасць уплываў, якія аказвае на арганізмы жыццядзейнасць іншых арганізмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дагматы́чны
(гр. dogmatikos)
1) заснаваны на догмах;
2) уласцівы дагматыку; бяздоказны, катэгарычны;
3) адцягнены, абстрактны, схематычны;
4) які адносіцца да дагматыкі (напр. д-ае багаслоўе).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)