*Няго́га, нэго́га ’няўклюда’ (брэсц., Нар. сл.). Відаць, да гога ’прыгожы, харошы’, напэўна іранічнае ўтварэнне паводле мадэлі т. зв. дзіцячых слоў, параўн. польск.gogo ’моднік, аферыст’ (< франц.gogo ’наіўны чалавек’, Слаўскі, 1, 309).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́цемак, по́цемкі, по́цем ’цемната’ (ТСБМ, Нас., Сцяц., Бяльк.), по́цемку, по́цямку упоцемку’ (Сл. ПЗБ). Ад по- (*po‑) і цьма (Сцяцко, Афікс. наз., 243). Утворана, як до́світак. Сюды ж по́цемак ’скрытны чалавек’ (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пусце́ля ’абложная зямля’ (ДАБМ, камент., 858), параўн. укр.пустеля ’пустыня’, славен.pustela ’пусты чалавек’, макед.nycmenuja ’пустое месца, пусты край’. Утворана ад пусты ’незаняты’ (< *pustь), адносна суфіксацыі гл. Слаўскі, SP, 1, 109.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сала́ґа ’хто фанабэрыста’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Вуснае запазычанне рус. размоўн. шутл. і зняважл. сала́га ’малады матрос; малады нявопытны салдат’, наогул ’малады нявопытны чалавек’, якое з марскога слэнга і ўзыходзіць, відаць, да папярэдняга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пунктуа́льны
(польск. punktualny < с.-лац. punctualis, ад лац. punctum = кропка)
вельмі дакладны, акуратны ў выкананні чаго-н. (напр. п. чалавек).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
хале́рык
(лац. cholericus < гр. cholerikos, ад chole = жоўць)
чалавек, энергічны па тэмпераменце, які лёгка ўзбуджаецца пад уздзеяннем якіх-н. уражанняў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дваро́вы
1. (относящийся ко двору) дворо́вый;
д. саба́ка — дворо́вая соба́ка;
2. (относящийся к усадьбе) уса́дебный; поме́стный;
~выя пабудо́вы — уса́дебные постро́йки;
3.ист. (принадлежащий к дворне) дворо́вый;
д. чалаве́к — дворо́вый челове́к;
4.в знач. сущ., ист. дворо́вый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аро́л (род. арла́) м., в разн. знач. орёл;
высо́ка ў не́бе кру́жыць а. — высоко́ в не́бе кружи́т орёл;
гэ́ты чалаве́к сапра́ўдны а. — э́тот челове́к настоя́щий орёл;
а. ці рэ́шка — орёл или ре́шка;
○ двухгало́вы а. — двугла́вый орёл
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трыва́лы
1. (устойчивый) про́чный, надёжный;
~лая апо́ра — про́чная (надёжная) опо́ра;
2. (не поддающийся разрушению) сто́йкий; про́чный;
~лая фа́рба — сто́йкая кра́ска;
3. выно́сливый, сто́йкий; терпели́вый;
т. чалаве́к — выно́сливый (сто́йкий) челове́к;
4.разг. (о пище) пита́тельный, сы́тный, сы́тый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
moral
[ˈmɔrəl]1.
adj.
мара́льны
a moral act (man) — мара́льны ўчы́нак (чалаве́к)
2.
n.
1) мара́ль f.
2) morals —
а) но́равы pl.
б) нату́ра f.
в) э́тыка f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)