аддалі́ць, ‑далю, ‑даліш, ‑даліць; зак., каго-што ад каго-чаго.
1. Перамясціць каго‑, што‑н. на большую адлегласць ад каго‑, чаго‑н. Аддаліць гаспадарчы двор ад жылля.
2. Перанесці, прызначыць тэрмін выканання чаго‑н. на пазнейшы час; адтэрмінаваць. [Валодзю] як бы хацелася аддаліць той момант, якога ён даўно прагнуў, момант спаткання з маці. Чорны.
3. Выклікаць адчужанасць, стаць прычынай адчужанасці. Гэта нязначнае здарэнне канчаткова аддаліла іх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іміта́цыя, ‑і, ж.
1. Майстэрскае перайманне каго‑, чаго‑н., дакладнае ўзнаўленне, падробна чаго‑н. Імітацыя чужога голасу. □ Капітану стала ясна — забітага неслі ад дарогі, бой — звычайная імітацыя, інсцэніроўка... Ваданосаў.
2. Падробна чаго‑н. пад што‑н.; рэч, выкананая з матэрыялу-заменніка. Імітацыя пад арэх. Імітацыя мармуру.
3. Паўтарэнне музычнага матыву (мелодыі) у другім голасе (хору, аркестра, інструмента) на які‑н. інтэрвал вышэй або ніжэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.
1. чаго. Параннем прыгатаваць. Напарыць буракоў. Напарыць цэбар сечкі. □ Хто не ведае, як адбываецца ў нас на Беларусі вяселле? Напякуць усяго, насмажаць, папараць — стол ломіцца. Прокша.
2. каго-што. Разм. Уволю, добра папарыць. Напарыць спіну ў лазні.
3. чаго. Кіпячэннем прыгатаваць нейкую колькасць чаго‑н. Напарыць малака. □ Маці запаліла грубку, напарыла нейкіх траў, і бабуля доўга абмывала настоем цела. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папі́ць, ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; ‑п’ём, ‑п’яце; пр. папіў, ‑піла, ‑піло; заг. пані; зак., што і чаго.
1. Выпіць, напіцца чаго‑н. Поўдзень. Духата. Адны пасажыры пабеглі пашукаць чаго папіць, другія выйшлі проста размяцца. Ракітны. — Піць хачу, — сказала .. [Зося]. — Можна папіць вады? Хомчанка.
2. Выпіць усё, многае. [Жагула:] — Проша, госцікі, да стала. Папіць гарэлку мы і без мужыка патрапім. Крапіва.
3. і без дап. Піць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
далучы́ць сов.
1. (да каго, чаго) присоедини́ть (к кому, чему); приобщи́ть (к чему); присовокупи́ть (к чему);
д. каро́ву да ста́тка — присоедини́ть коро́ву к ста́ду;
д. дакуме́нты да спра́вы — присоедини́ть (приобщи́ть, присовокупи́ть) докуме́нты к де́лу;
2. (да каго, чаго) причи́слить (к кому, чему);
дарэ́мна вы ~чы́лі яго́ да лі́ку філо́сафаў — напра́сно вы причи́слили его́ к числу́ фило́софов;
3. (да чаго) (познакомить с чем-л., привлечь к участию в чём-л.) приобщи́ть (к чему); вовле́чь (во что);
д. дзяце́й да музы́чнай культу́ры — приобщи́ть дете́й к музыка́льной культу́ре;
д. да размо́вы — вовле́чь в разгово́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
здзе́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
Двухбаковы дагавор аб выкананні чаго-н.
Гандлёвая з.
Зрабіць здзелку.
З. з сумленнем (перан.: учынак супраць уласных перакананняў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
змясці́цца, змяшчу́ся, зме́сцішся, зме́сціцца; зак.
Знайсці сабе дастаткова месца; умясціцца ўсярэдзіне чаго-н.
Тут столькі людзей не змесціцца.
Рэчы змясціліся ў сакваяж.
|| незак. змяшча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нахапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-чаго.
1. Хапаючы, набраць у вялікай колькасці.
Н. лішніх рэчаў.
2. перан. Тое, што і нахапацца (у 2 знач.; неадабр.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
не́руш, -ы, Т -шшу, ж.
Што-н. некранутае (нявораная зямля, дзікі лес, грыбное месца і пад.); некранутая паверхня чаго-н.
Неаглядная н. тундры.
|| прым. не́рушны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ніжэ́й.
1. прысл. Далей (пры спасылцы на наступнае месца тэксту).
Аб гэтым будзе сказана н.
2. прыназ. з Р. Уніз ад чаго-н.
Зламаць нагу н. калена.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)