накати́ть сов.

1. накаці́ць;

2. (прикатить в каком-л. количестве) накаці́ць, мног. панако́чваць;

3. (катясь, надвинуться, покрыть собой кого-л., что-л.) накаці́ць, набе́гчы;

накати́ла волна́ накаці́ла (набе́гла) хва́ля;

4. (внезапно, неожиданно появиться, возникнуть) разг. надысці́, нахапі́цца, навалі́цца;

накати́ли но́вые собы́тия надышлі́ (нахапі́ліся, навалі́ліся) но́выя падзе́і;

5. (приехать в большом количестве) разг. нае́хаць, мног. панаязджа́ць;

6. перен., прост. (внезапно, неожиданно охватить кого-л., о чувстве, состоянии) найсці́; напа́сці; апанава́ць, агарну́ць;

на него́ накати́ло безл. на яго́ найшло́ (напа́ла);

на него́ накати́лась злость на яго́ найшла́ (напа́ла) злосць, яго́ апанава́ла (агарну́ла) злосць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

принести́ сов.

1. (доставить) прыне́сці, мног. папрыно́сіць;

2. (дать) прыне́сці, даць; (причинить вред, неприятность) прычыні́ць;

3. (родить — о животных) прыве́сці, нарадзі́ць;

4. (дать урожай) даць, прыне́сці;

5. (в сочетаниях со многими существительными, когда принести́ означает — произвести какое-л. действие, соответствующее значению этого существительного) прыне́сці; (дать) даць; (подать) пада́ць; (сделать) зрабі́ць; (выразить) вы́казаць; (заявить) заяві́ць; (попросить) папрасі́ць; а также переводится другими глаголами в соответствии со значением существительного; см. приноси́ть 1—5;

6. безл., прост. (о неожиданном приезде, приходе) прыне́сці;

заче́м тебя́ сюда́ принесло́? чаго́ цябе́ сюды́ прыне́сла?; см. приноси́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

определя́ть несов.

1. (устанавливать) вызнача́ць, устана́ўліваць;

определя́ть боле́знь вызнача́ць (устана́ўліваць) хваро́бу;

определя́ть расстоя́ние вызнача́ць (устана́ўліваць) адле́гласць;

2. (очерчивать границы, пределы) акрэ́сліваць;

3. (раскрывать содержание понятия) выяўля́ць, вызнача́ць; (давать определение) дава́ць азначэ́нне;

4. (назначать) вызнача́ць, прызнача́ць;

5. (обусловливать) вызнача́ць, абумо́ўліваць;

бытие́ определя́ет созна́ние быццё вызнача́е свядо́масць;

хоро́шая обрабо́тка по́чвы определя́ет бога́тый урожа́й до́брая апрацо́ўка гле́бы вызнача́е (абумо́ўлівае) бага́ты ўраджа́й;

6. (выносить решение) юр. пастанаўля́ць; прысуджа́ць; (меру наказания) вызнача́ць;

суд определя́ет сле́дующее суд пастанаўля́е насту́пнае;

7. (назначать на должность) уст., прост. прызнача́ць; (устраивать) ула́джваць;

8. (в школу и т. п.) аддава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

мой

1. (ж. мая́, ср. маё, мн. мае́); притяж., м. мой;

м. сын — мой сын;

мая́ дачка́ — моя́ дочь;

маё пыта́нне — мой вопро́с;

2. в знач. сущ., прост. (муж, возлюбленный) мой;

на маёй па́мяці, за маю́ па́мяць — на мое́й па́мяти;

мая́ ха́та з кра́ю — моя́ ха́та с кра́ю;

бо́жа м., бо́жухна м. — бог ты мой;

м. (твой, яго́, яе́ і г.д.) верх — мой (твой, его́, её и т.д.) верх;

на маё вы́йшла — вы́шло по-мо́ему;

на маё шча́сце — на моё сча́стье;

на маю́ ду́мку — на мой взгляд; по моему́ мне́нию;

на маі́м вяку́ — на моём веку́;

на маё го́ра, на маю́ бяду́ — на моё го́ре, на мою́ беду́;

язы́к м. — во́раг м.посл. язы́к мой — враг мой;

я не я, і кабы́ла не мая́погов. я не я, и ло́шадь не моя́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

рваць I несов.

1. в разн. знач. рвать;

р. кве́ткі — рвать цветы́;

р. зу́бы — рвать зу́бы;

2. (изнашивать до дыр) рвать, трепа́ть;

3. (производить взрыв чего-л.) рвать, взрыва́ть;

р. лёд — рвать (взрыва́ть) лёд;

4. (лён, коноплю) тереби́ть;

5. (прекращать отношения) рвать; порыва́ть;

6. (раздирая на части, умерщвлять) рвать; разрыва́ть; терза́ть;

7. (о нарыве) рвать, нарыва́ть;

рве па́лец — рвёт (нарыва́ет) па́лец;

8. (незаконно или недобросовестно получать, приобретать) рвать, урыва́ть;

9. (резким движением разделять на части) рвать, разрыва́ть;

р. вяро́ўку — рвать (разрыва́ть) верёвку;

10. прост. (дружно, энергично выполнять работу и т.п.) рвать, налега́ть, нажима́ть;

11. (резко устремляться) рвать;

р. з ме́сца — рвать с ме́ста;

р. на сабе́ валасы́ — рвать на себе́ во́лосы;

вантро́бы р. — надрыва́ться; из ко́жи (вон) лезть;

р. жы́лы — надрыва́ться;

р. на ча́сткі (на кускі́) — рвать на ча́сти

рваць II несов., безл. (тошнить) рвать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

завали́ть сов.

1. в разн. знач. завалі́ць, мног. пазава́льваць;

завали́ть пала́тку ве́тками завалі́ць пала́тку галлём;

ка́мни завали́ли пеще́ру камяні́ завалі́лі пячо́ру;

завали́ть стол кни́гами завалі́ць стол кні́гамі;

завали́ть магази́ны това́рами завалі́ць (пазава́льваць) магазі́ны тава́рамі;

его́ завали́ли рабо́той яго́ завалі́лі рабо́тай;

он завали́л всё де́ло ён завалі́ў усю́ спра́ву;

2. (запрокинуть) разг. закі́нуць, адкі́нуць;

завали́ть го́лову наза́д закі́нуць (адкі́нуць) галаву́ наза́д;

3. (обрушить) разг. абвалі́ць, абуры́ць, абру́шыць;

завали́ть сте́ну абвалі́ць (абуры́ць, абру́шыць) сцяну́;

4. (заложить — горло, уши и т. д.) безл., прост. залажы́ць;

у него́ от стра́ху и го́рло завали́ло у яго́ ад стра́ху і го́рла залажы́ла;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ляжа́ць несов., в разн. знач. лежа́ть;

кні́га ляжы́ць на стале́ — кни́га лежи́т на столе́;

л. у непрыто́мнасці — лежа́ть без созна́ния;

мая́ зая́ва ляжы́ць у дырэ́ктара — моё заявле́ние лежи́т у дире́ктора;

на траве́ ляжы́ць раса́ — на траве́ лежи́т роса́;

гро́шы л. у ашчадка́се — де́ньги лежа́т в сберка́ссе;

за ле́сам ляжы́ць прасто́рнае по́ле — за ле́сом лежи́т просто́рное по́ле;

шлях мой ляжы́ць на Маскву́ — путь мой лежи́т на Москву́;

на мне ляжы́ць абавя́зак — на мне лежи́т обя́занность;

л. у асно́ве — лежа́ть в осно́ве;

л. на баку́ (на пе́чы) — лежа́ть на боку́ (на печи́);

дрэ́нна ляжы́ць — пло́хо лежи́т;

душа́э́рца) не ляжы́ць — (да каго, чаго) душа́е́рдце) не лежи́т (к кому, чему);

л. пад сукно́м — лежа́ть под сукно́м;

л. на пляча́х — лежа́ть на плеча́х;

л. як пласт (пласто́м) — лежа́ть пласто́м (как пласт);

л. мёртвым гру́зам — лежа́ть мёртвым гру́зом;

ле́жма л.прост. ле́жмя лежа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

приста́ть сов.

1. прыста́ць; (о липких и красящих веществах) узя́цца (за што); (прилипнуть) прылі́пнуць;

2. (о болезни) разг. прыста́ць;

3. (обратиться с назойливой просьбой) разг. прыста́ць; прычапі́цца;

4. (присоединиться) прыста́ць, далучы́цца;

5. (причалить) прыста́ць, прыча́ліць; см. пристава́ть;

6. (остановиться, расположиться) прост., уст. спыні́цца;

7. (быть к лицу) уст. прыста́ць, быць да тва́ру;

ей не приста́л э́тот наря́д ёй не да тва́ру гэ́ты ўбор;

8. (приличествовать) падыхо́дзіць, пасава́ць;

э́то ему́ не приста́ло гэ́та яму́ не падыхо́дзіць (не пасу́е);

9. (устать, утомиться) прыста́ць, стамі́цца;

как ба́нный лист приста́ть прылі́п як смала́; прычапі́ўся як п’я́ны да пло́ту;

с ножо́м к го́рлу приста́ть з нажо́м да го́рла прыста́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

сверну́ть сов.

1. (скатать) скруці́ць, мног. паскру́чваць;

2. (завернуть с краёв) згарну́ць, мног. пазго́ртваць;

3. перен. (сузить, ограничить деятельность) згарну́ць, мног. пазго́ртваць; (сократить) скараці́ць;

4. воен. (перестроить в глубину) перастро́іць, перашыхтава́ць;

сверну́ть фронт в коло́нну перастро́іць (перашыхтава́ць) фронт у кало́ну;

5. (повернуть в сторону, придать другое направление) звярну́ць, завярну́ць, збо́чыць;

сверну́ть с доро́ги в лес звярну́ць (завярну́ць, збо́чыць) з даро́гі ў лес;

6. перен. (переменить тему разговора) звярну́ць;

7. (свихнуть) разг. звярну́ць, звіхну́ць;

8. (сбить на сторону) звярну́ць, мног. пазваро́чваць, збіць, мног. пазбіва́ць;

9. (одолеть — о болезни) прост. скруці́ць;

10. (вертя, испортить) разг. скруці́ць, мног. паскру́чваць;

сверну́ть ключ скруці́ць ключ;

сверну́ть го́лову (ше́ю) скруці́ць галаву́ы́ю); см. свёртывать;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

разверну́ться

1. (раскрыться) разгарну́цца, мног. паразго́ртвацца, раскры́цца, мног. параскрыва́цца, развіну́цца;

зна́мя разверну́лось сцяг разгарну́ўся (развіну́ўся);

2. перен. (открыться взору) разгарну́цца, раскры́цца;

пред на́ми разверну́лся вид на мо́ре пе́рад на́мі разгарну́ўся (раскры́ўся) від на мо́ра;

3. перен. (предприняться в широких масштабах) разгарну́цца;

разверну́лось большо́е строи́тельство разгарну́лася вялі́кае будаўні́цтва;

4. перен. (развиться) разгарну́цца;

его́ тала́нт разверну́лся яго́ та́лент разгарну́ўся;

5. воен. (расположиться в ширину по линии фронта, преобразоваться в более крупную единицу) развярну́цца, разгарну́цца;

здесь разверну́тся други́е ча́сти тут разве́рнуцца (разго́рнуцца) і́ншыя ча́сці;

получи́в ору́дия, батаре́я легко́ разверну́лась в двухбатаре́йный дивизио́н атрыма́ўшы гарма́ты, батарэ́я лёгка разгарну́лася ў двухбатарэ́йны дывізіён;

6. (повернуться) завярну́цца; павярну́цца; развярну́цца;

7. (размахнуться) прост. размахну́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)