кіраўніксял. паўстання ў ВКЛ у 1544—45. Сяляне Укмергскай і Анікштайскай валасцей, незадаволеныя патрабаваннем вял. князя адправіць у Вільню дзякла (падатак), а таксама злоўжываннямі аканома Кміты, напалі на атрад велікакняжацкага прадстаўніка Ката. Неўзабаве атраду вял. князя ўдалося ўзяць буйвіда ў палон, але хваляванні працягваліся.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
карыфе́й
(фр. coryphée, ад гр. koryphaios = правадыр)
1) кіраўнік хору ў старажытнагрэчаскай трагедыі;
2) перан. выдатны дзеяч у якой-н. галіне дзейнасці (напр. к. навукі, к. сусветнай літаратуры).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ка́нцлер
(ням. Kanzler, ад с.-лац. cancellarius)
1) кіраўнік дзяржаўнай канцылярыі ў Вялікім княстве Літоўскім, хавальнік вялікай дзяржаўнай пячаткі, член паноў-рады;
2) вышэйшая службовая асоба ў некаторых краінах;
3) прэм’ер-міністр у Аўстрыі і Германіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
магі́стр
(лац. magister = начальнік, настаўнік)
1) тытул некаторых службовых асоб у Стараж. Рыме (напр. м. конніцы);
2) высокі прыдворны тытул у Візантыі;
3) кіраўнік сярэдневяковага манаскага або рыцарскага ордэна;
4) першая вучоная ступень у некаторых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
магі́стр
(лац. magister = начальнік, настаўнік)
1) тытул некаторых асоб у Старажытным Рыме (напр. м. конніцы);
2) кіраўнік сярэдневяковага духоўна-рыцарскага каталіцкага ордэна;
3) першая вучоная ступень у некаторых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ВЫКАНА́ЎЧАЯ ЎЛА́ДА,
у адпаведнасці з тэорыяй падзелу ўлад адна з самаст. галін дзярж. улады. Ажыццяўляе функцыі кіравання (кіраўнік дзяржавы, урад) паводле дзеючых законаў і інш. нарматыўных актаў. Прымае ўласныя пастановы і рашэнні для выканання актаў заканадаўчай улады. У Рэспубліцы Беларусь выканаўчую ўладу ажыццяўляе ўрад — Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пала́ц, ‑а, м.
1. Вялікі, раскошны, багаты будынак. То не дом, а палац, шмат акон, шмат калон.Бядуля.Вось ён, Пецярбург! Горад палацаў ды фабрык.Гартны.Над Віліяй у цэнтры горада стаяў вялізны палац Урублеўскіх.Карпюк.// Тое, што і замак (у 1, 2 знач.). Рукамі нявольнікаў насыпаны [замкавы] высокі вал, выкапаны глыбокія азёры, канавы, напоўненыя вадою, якія абкружаюць палац Радзівіла.Бялевіч.// Будынак, дзе пастаянна жыве і знаходзіцца цар, кароль, кіраўнік дзяржавы.
2. У складзе назваў некаторых будынкаў грамадскага прызначэння, якія звычайна выдзяляюцца сваёй архітэктурай. Палац піянераў. □ У Палацы будаўнікоў меўся быць вялікі самадзейны канцэрт.Ракітны.
[Іт. palazzo, ад лац. palatium.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тро́йца, ‑ы, ж.
1. У хрысціянскай рэлігіі — трыадзінае бажаство, у якім спалучаюцца тры асобы: бог-бацька, бог-сын і бог-дух святы.
2. Свята хрысціянскай царквы, якое адзначаецца на пяцідзесяты дзень пасля вялікадня; сёмуха. [Яўхім:] — Кланяліся .. [каменю], маліліся і нават у такія святы, як радаўніца, тройца, прыходзілі пад камень частавацца і, адыходзячы, пакідалі трохі ежы.Пестрак.
3.Разм. Пра трох асоб, якія звычайна бываюць разам і сябруюць. [Сёмка:] — Дурная будзе Зося, калі .. не выпра з хаты ўсю тройцу...Гартны.У саўгасе добра памятаюць, як хадзіла да Федасюка на склад дружная тройца: кіраўнік аддзялення, галоўны заатэхнік і ветфельчар.«Вожык».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэда́ктар
(фр. rédacteur, ад с.лац. redactor = які парадкуе)
1) той, хто правіць, рэдагуе які-н. тэкст пры падрыхтоўцы да друку, для перадачы па радыё і інш.;
2) кіраўнік выдання газеты, часопіса і інш. (напр. галоўны р.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
chief
[tʃi:f]1.
n.
шэф -а m., галава́f.; правады́р -а́, кіраўні́к -а́, лі́дэр -а m.