ВА́ КСМАН Ісак Фёдаравіч (25.7.1922, г.п. Краснаполле Магілёўскай вобл. — 19.12.1943, Герой Сав. Саюза (1944). Вучыўся ў Днепрапятроўскім трансп. ін-це (1938—40). У Чырв. Арміі з 1941. У Вял. Айч. вайну з 1942 удзельнік баёў пад Сталінградам, на Доне, Дняпры, Северскім Данцы. 26.11.1943 батарэя пад камандаваннем ст. лейт. Ваксмана пры фарсіраванні Дняпра каля Запарожжа пад агнём ворага падавіла 15 агнявых пунктаў, адбіла 10 контратак. Загінуў у баі.
т. 3, с. 464
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
залі́ цца ², -лью́ ся, -лье́ шся, -лье́ цца; -льёмся, -льяце́ ся, -лью́ цца і -лію́ ся, -ліе́ шся, -ліе́ цца; -ліёмся, -ліяце́ ся, -лію́ цца; -ліўся, -ліла́ ся, -ло́ ся; -ліся; зак.
Пачаць спяваць або ствараць якія-н. залівістыя гукі (смяяцца, брахаць і пад . ) доўга, з пералівамі.
З . салаўёмперан. : загаварыць красамоўна, з запалам; іран. ). З . смехам.
◊
Заліцца слязамі (разм. ) — горка заплакаць.
|| незак. заліва́ цца , -а́ юся, -а́ ешся, -а́ ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
entlá ssen
* vt
1) адпуска́ ць, вызваля́ ць
aus der Haft ~ — вы́ зваліць з -пад а́ рышту
2) звальня́ ць
aus dem Dienst ~ — зво́ льніць [вы́ зваліць] з паса́ ды, вы́ зваліць ад паса́ ды
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ро́ ўна .
1. у знач. вык. Пра адсутнасць няроўнасцей, упадзін, узгоркаў.
Р., як на стале.
Зімой у полі р. і бела.
2. ро́ ўна з , прыназ. з Т і пад . ) з кім-, чым-н. , на адным узроўні з кім-, чым-н.
Нагрузіць мяхоў на калёсы роўна з канём.
3. часц.
Р. поўдзень.
Р. праз паўгадзіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́ драць , -дзеру, -дзераш, -дзера; вы́ драў, -рала; вы́ дзеры; -драны; зак. , што.
1. З сілай выцягнуць, вырваць што-н. моцна ўбітае, прымацаванае і пад .
В. цвік са сцяны.
В. ліст з кнігі.
2. Драпаючы, выдаліць, вырваць.
В. вочы.
3. перан. з вялікай цяжкасцю (разм. ).
|| незак. выдзіра́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зад , -а, М мн. ы́ , -о́ ў, м.
1. Задняя частка чаго-н. ; проціл.
З . матацыкла занесла на павароце.
2. Задняя частка тулава, таз.
Тоўсты з .
Даць каму-н. пад з . (таксама перан. : груба прагнаць; разм. ).
3. мн. разм. ).
Паўтараць зады.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зая́ ўка , -і, Д М я́ ўцы, мн. я́ вак, ж.
1. Заява аб сваіх правах або аб атрыманні правоў на што-н.
З . на агародна-садовы ўчастак.
2. Заява з указаннем на патрэбу ў чым-н. (у грашах, матэрыялах і пад . ).
З . на будаўнічыя матэрыялы.
|| прым. зая́ вачны , -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слі́ на , -ы, ж.
Цягучая вадкасць, якая выдзяляецца ў поласці рота чалавека і жывёлы і садзейнічае змочванню і пераварванню ежы.
◊
Глытаць сліну — з зайздрасцю, з прагнасцю глядзець на што-н. смачнае, прывабнае, але недаступнае.
Пырскаць слінай — гаварыць узрушана, з гневам, абурэннем і пад .
|| прым. слі́ нны , -ая, -ае.
Слінныя залозы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
rail 1 [reɪl] n.
1. по́ ручань
2. папяро́ чка, перакла́ дзіна
3. рэ́ йка
4. чыгу́ нка (від транспарту );
by rail по́ ездам
♦
go off the rails infml а́ цца з панталы́ ку; губля́ ць галаву́ ; каці́ цца пад адхо́ н
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сашчапі́ цца , -шчаплю́ ся, -шчэ́ пішся, -шчэ́ піцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв. ). Злучыцца пры дапамозе чаго-н. (сашчэпак, клямараў і пад . ).
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв. ). Сплёўшыся, злучыцца разам; шчыльна з сілай сціснуцца (пра зубы і пад . ), сашчаміцца (пра рукі, пальцы і пад . ).
Пальцы сашчапіліся ў кулакі.
3. перан.
С. за грудкі.
|| незак. сашчапля́ цца , -я́ юся, -я́ ешся, -я́ ецца і сашчэ́ плівацца , -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)