спады́спаду, прысл.
Знізу, з ніжняга боку. Памачыў [Тараска] пёрка ў тут і намазаў кошцы лапкі спадыспаду, самыя лапкі. Юрэвіч. Пад гарой вялізны камень, сівы ад моху і мокры спадыспаду. Асіпенка. // З-пад чаго‑н. Але вось спадыспаду я выцягнуў яшчэ адну кніжку — «Зямлю» Кузьмы Чорнага. Лобан. // перан. З самых глыбінь чаго‑н. Я сядзеў, успамінаў бацьку, і аднекуль з сярэдзіны, спадыспаду, з самай душы, лезла, кралася думка: майму бацьку ўсё ж будзе лягчэй, чым дзядзьку Яўмену. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усме́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Міміка твару, губ, вачэй, якая паказвае схільнасць да смеху або вырашае радасць, задаволенасць і пад. Чыстая ўсмешка. Лагодная ўсмешка. Вясёлая ўсмешка. Усмешка шчасця. □ Старшыня ішоў наперадзе, несучы на губах здаволеную і хітрую ўсмешку. Колас. Калі ўсміхаецца жанчына, Што тоіцца ва ўсмешцы той, Якая думка, і прычына, І сэнс, і мара, і настрой? Лойка. Ты прайшла з усмешкай цёплай, Прашумела, нібы ветласць Той вясны, што ты адбіла Тонкай постаццю дзявочай. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́лас, -у, мн. галасы́, галасо́ў, м.
1. Гукі, якія ўтвараюцца ваганнем галасавых звязак, што знаходзяцца ў горле.
Ля рэчкі чуліся вясёлыя галасы.
Высокі г.
2. Асобная самастойная партыя многагалосага твора вакальнай і інструментальнай музыкі.
Раманс для двух галасоў.
3. Меркаванне, выказванне, думка.
Падаць г. (выказаць сваю думку). Прыслухоўвацца да голасу мас.
4. Права заяўляць сваё меркаванне пры вырашэнні дзяржаўных пытанняў.
Не хапіла аднаго голасу на выбарах.
Галасы выбаршчыкаў.
Падлік галасоў.
Рашаючы г.
5. Клавіш музычнага інструмента (разм.).
У акардэоне сапсаваліся галасы.
◊
На ўвесь голас — гучна, на поўную сілу.
У адзін голас — дружна, адзінадушна.
|| памянш. галасо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. галасавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Галасавыя звязкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
асабі́сты ли́чный; персона́льный;
~тая ду́мка — ли́чное мне́ние;
~тыя рэ́чы — ли́чные ве́щи;
а. нагля́д урача́ — ли́чное наблюде́ние врача́;
~тае шча́сце — ли́чное сча́стье;
~тая адка́знасць — ли́чная (персона́льная) отве́тственность;
~тая ска́рга — персона́льная жа́лоба;
~тае запрашэ́нне — персона́льное приглаше́ние;
◊ ~тыя раху́нкі — ли́чные счёты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
áufsteigen
* vi (s)
1) падыма́цца, зала́зіць
ein Gedánke stieg in mir auf — у мяне́ зарадзі́лася ду́мка
2) узлята́ць (пра самалёт)
3) атрыма́ць павышэ́нне
4) усхо́дзіць (пра сонца)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
kapitalny
kapitaln|y
1. капітальны;
remont ~y — капітальны рамонт;
2. разм. надзвычайны, надзвычай добры, выдатны;
~e głupstwo — вялізнае (страшэннае) глупства;
~y pomysł — цудоўная ідэя (думка)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Смысл ‘розум’ (Нас.), смы́сліць ‘разумець, цяміць’ (Нас.), змысл ‘сэнс’ (Байк. і Некр.), смы́сел ‘сэнс, значэнне; розум’, смы́сьліць ‘разумець, цяміць’ (Некр. і Байк.), змысьля́ць ‘здумляць’ (Ласт.). Параўн. укр. смисл ‘сэнс, разуменне, сутнасць, карысць’, ‘сэнс, розум’, рус. смысл, смы́слить ‘разумець’, польск. smysl, zmysł ‘адчуванне, розум, сэнс’, н.-луж., в.-луж. zmysł ‘тс’, чэш. smysl ‘тс’, славац. zmysel ‘сэнс, розум, адчуванне, разуменне’, серб.-харв. сми̑сао ‘сэнс, значэнне, схільнасць’, славен. smísel ‘сэнс’, балг. сми́съл ‘сэнс, мэта, змест, карысць’, ст.-слав. съмыслъ ‘думка, намер, погляд’. Поствербальнае ўтварэнне ад *sъmysliti < mysliti (гл. мысль) (Махэк₂, 385). Гл. яшчэ Сной₁, 585.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ідэ́я, ‑і; Р мн. ідэй; ж.
1. Паняцце, уяўленне, якое праўдзіва або памылкова адлюстроўвае рэчаіснасць у свядомасці чалавека і вырашае яго адносіны да навакольнага свету. Свет ідэй. □ Людзі з’яўляюцца вытворцамі сваіх уяўленняў, ідэй і т. д., — але гутарка ідзе аб сапраўдных, дзеючых людзях, абумоўленых пэўным развіццём іх прадукцыйных сіл і — адпавядаючымі гэтаму развіццю — зносінамі, аж да іх самых далёкіх форм. Маркс і Энгельс.
2. Галоўны істотны прынцып светапогляду. Ідэі марксізма-ленінізма. □ — Ёсць людзі, што жывуць ідэямі агульнага дабра. За свае ідэі яны ідуць у астрогі, на высылкі; за гэтыя ідэі іх крыжавалі, давалі атруту, палілі на кастрах. Колас.
3. Думка, задума. Ажыццявіць ідэю. Падаць ідэю. □ — Мая ідэя так і засталася б ідэяй, каб не вашы даследаванні. Адных ідэй мала. Галавач. Цяпер .. [Максіма Сцяпанавіча] і Веру Антонаўну апанавала ідэя — прыбудаваць веранду. Карпаў. — А ведаеш ты што, — сказаў Лабановіч, — давай пойдзем на Панямонь? Зробім там прывал... — А гэта ідэя! — падхапіў Садовіч. Колас.
4. Асноўная, галоўная думка твора, творчасці і пад. Кампазіцыя падпарадкавана асноўнай ідэі апавядання. Ідэя верша. □ Уся яго [Купалы] творчасць прасякнута ідэяй служэння народу, сцверджаннем правоў працоўнага чалавека. Івашын.
[Ад грэч. idea — вобраз, паняцце, ўяўленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
conception
[kənˈsepʃən]
n.
1) разуме́ньне n.
it is beyond my conception — Гэ́та вышэ́й за маё разуме́ньне
2) ду́мка, канцэ́пцыя f.
3) Philos. агу́льнае паня́цьце, ідэ́я f.
4) плян, прае́кт -у m., за́дума f.
5) зача́цьце, апладне́ньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
crazy
[ˈkreɪzi]
adj.
1) звар’яце́лы, псыхі́чна хво́ры, ненарма́льны
2) вар’я́цкі (напр. ду́мка, ўчы́нак), шалёны, неразу́мны; дзі́кі
3) informal ве́льмі энтузіясты́чны, захо́плены чым
She is crazy about modern art — Яна́ захо́пленая мадэ́рным маста́цтвам
4) нямо́цны, кво́лы; нездаро́вы, хі́сткі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)