Бары́лка драўляныя ці металічныя часткі падсядзёлка, дзе нацягваецца церассядзёлак’ (КЭС, лаг.), барілцо, барілца ’вушка ў падсядзёлку, праз якое праходзіць церассядзёлак’ (Маслен.). Да бары́ла 1 (гл.), па некаторай падобнасці драўлянай часткі падсядзёлка з часткай барыла (два вухі і г. д.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нага́й ’заезд (пры лоўлі рыбы невадам)’: у два нагая ловілі (ТС). Няясна, магчыма, звязана з назвай цюркскага племені поуаі ў Крыме; можна выказаць здагадку, што гэта перанос нейкага вайсковага тэрміна (атака коннікаў асобнымі падраздзяленнямі, эскадронамі?) на спосаб рыбнай лоўлі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

азо́лы

[ад аз(от) + -ол]

пяцічленныя гетэрацыклічныя злучэнні, якія маюць у цыкле атамы вугляроду і не менш як два гетэраатамы, адзін з іх азот.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

біно́кль

(фр. binocle, ад лац. bini = два + oculum = вока)

аптычная прылада з дзвюх паралельна злучаных трубак для разглядвання аддаленых прадметаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дупліка́цыя

(лац. duplicatio = падваенне)

змяненне храмасомы, пры якім адзін з яе ўчасткаў прадстаўлены два або больш разоў; узнікае пры кросінгаверы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

заглы́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., што.

Размясціць на пэўнай глыбіні. Заглыбіць кабель у зямлю на два метры. // Разм. Апусціць глыбей, чым трэба. Надта заглыбіць плуг.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галагене́з, ‑у, м.

Тэорыя эвалюцыі, паводле якой кожны від у межах свайго арэала падзяляецца на два віды, адзін з якіх развіваецца паскорана, а другі замаруджана.

[Ад грэч. hólos — увесь і génesis — паходжанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бузацёр, ‑а, м.

Разм. Задзіра, скандаліст. [Кашын:] — І не спадзявайся [Аляксееў], што калі два-тры бузацёры плявузгаюць нешта на мяне, то я ўжо і не начальнік. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абяссме́рціць, ‑рчу, ‑рціш, ‑рціць; зак., каго-што.

Зрабіць незабыўным у памяці народа. Два вялікія сыны двух славянскіх народаў [Аляксандр Матросаў і Юліус Фучык] абяссмерцілі дату восьмага верасня 1943 года. Шкраба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абзада́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

Даць задатак за што‑н. Раптам прайшла навіна, што ўсю зямлю адразу абзадачылі нейкія два былыя арандатары. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)