Сця́гаўя, сця́жкі ’кудзеля з ільну, што быў зблытаны’ (Варл.). Ад сцяга́ць ’сцягваць’, гл. цягаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таласка́ць ’тузаць, цягаць’ (Юрч., Бяльк.), ’тармасіць’ (Растарг.), ’цягаць за валасы’ (Нас.), ’штурхаць і цягаць адначасова’ (Нас.), талы́скаць ’штурхаць з боку ў бок’ (Ян.), таласну́ць ’тузануць, пацягнуць рыўком’ (Бяльк., Юрч. Вытв.). Паводле Шустара–Шэўца (1509–1510), роднаснае чэш.мар.tláskať, славац.tloskať ’шчоўкаць’, балг.тласкам ’піхаць, штурхаць’, макед.тласка ’тс’ і звязана аблатыўнымі адносінамі з в.-луж.tłuskać ’ціснуць, прышчамляць, лавіць’, н.-луж.tłuskaś ’біць, трэсці’, што дазваляе рэканструяваць прасл.дыял.*tolskati, *tъlskati, хутчэй за ўсё, гукапераймальнага паходжання. Гл. таксама Махэк₂, 645.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Няцёса ’няветлівы, недалікатны чалавек’ (Грыг.). З не і цягаць (гл.), параўн. рус.неотёсанный ’грубы, некультурны'
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
maul
[mɔl]1.
n.
цяжкі́ мо́лат
2.
v.t.
1) кале́чыць, біць і цяга́ць; набіва́ць сінякі́
2) кало́ць кало́ду (клі́нам і мо́латам)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ráufen
1.vt (і)рва́ць, вырва́ць, цяга́ць, ту́заць;
sich (D) die Háare ~ рваць на сабе́ валасы́;
j-n ~цяга́ць [ту́заць] каго́-н. за валасы́
2. ~, sich бі́цца, ту́зацца; свары́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
кашта́н кашта́н, -на и (о древесине и собир.) -ну м.;
◊
таска́ть кашта́ны из огня́цяга́ць кашта́ны з агню́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Муту́зіць ’цягаць, валтузіць, непакоіць, ганяць’ (ушац., Нар. лекс.). Генетычна ўзыходзіць да мату́з (гл.). Аналагічна рус.канителиться (< тянуть канитель).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пацёгаць ’падаіць’ (астрав., Сцяшк. Сл.). Да польск.ciągać ’цягнуць, цягаць (за цыцкі каровы, казы)’ з выпадзеннем насавога элемента [η].
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́смак ’засаўка ў кубле’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Фанетычны варыянт да поемы к (гл.), што да смыкаць ’цягаць, тузаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тага́ніць ’цягаць’(Нас.), тъга́ніць ’несці, валачы’ (мёрск., Нар. лекс.). Да тага́н (гл.) з мяркуемым значэннем ’расцяжка’. Параўн. натаганіць (гл.).