2. (глухое, аддаленае месца) ábgelegene [öde] Gégend; Krähwinkel m -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пляце́нь, плятня, м.
Агароджа з пераплеценых тонкіх галін. Высокі лазовы пляцень, якім з усіх бакоў абгароджаны цесны дворык, здаўся Шыковічу крапасной сцяной, за якой нехта як бы хацеў схавацца ад людзей і свету.Шамякін.Лежачы за плятнём, Лявонка трывожна пазіраў на дашчаныя вароты, за якімі зніклі сябры.Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кро́ўныі (разм.) крэ́ўны, -ая, -ае.
1. Родны па крыві; які паходзіць ад адных продкаў.
К. брат.
Кроўная радня.
2.перан. Вельмі блізкі, цесны, моцны, непарушны.
Кроўная сувязь пісьменніка з народам.
Кроўна (прысл.) зацікаўлены ў чым-н.
◊
Кроўная крыўда — цяжкая, якая глыбока кранае.
Кроўная помста — помста забойствам за забойства сваяка як перажытак родавага ладу.
Кроўныя грошы (разм.) — грошы, нажытыя сваёй працай.
|| наз.кро́ўнасць, -і, ж. (да 2 знач.) ікрэ́ўнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заку́так, ‑тка, м.
1. Цёмны, цесны вугал, куток. Вайтовіч дапамог фурману выкаціць з закутка брычку і пайшоў у пакоі.Пальчэўскі.
2.перан. Глухое, аддаленае ад культурных цэнтраў месца. Пасылаліся з далёкага фронту пісьмы ў глухія закуткі палескіх вёсак.Колас.[Сёмка Фартушнік] шкадаваў, што проста не выехаў з гэтага закутка.. ў вялікі горад.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эста́мп, ‑а, м.
Адбітак якога‑н. відарыса на паперы, тканіне, пергаменце і пад., зробленага самім мастаком або майстрам-гравёрам. [Зося] хутка ўвайшла ў цемнаваты цесны калідорчык, павярнула налева і спынілася ў шырокіх дзвярах, аслепленая бляскам мэблі, эстампаў на сценах.. і яшчэ многага іншага, чым быў устаўлены нізкі стол на тонкіх ножках.Шамякін.
[Фр. estampe ад іт. stampa — друк, адбітак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стэнагра́ма
(ад гр. stenos = вузкі, цесны + gramma = знак, рыса)
запіс вуснай мовы (прамовы, лекцыі і інш.) пры дапамозе асобай сістэмы знакаў і скарочаных слоў і спалучэнняў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Ву́зкі (БРС, Байк. і Некр., Грыг., Касп., Шат., Бяльк.), укр.вузьки́й, рус.у́зкий, ву́зки (Растаргуеў, Бранск.), польск.wązki, чэш.úzký, славац.úzky, в.-луж.wuski, н.-луж.wuzki. Да ву́зак (гл.), прасл.ǫzъkъ, роднаснае да літ.añkštas ’тс’, лац.augustus ’вузкі, цесны’, ст.-інд.aṁhús ’вузкі’, гоц.aggwus ’тс’ і інш. (гл. Фасмер, 4, 154; Брукнер, 605; Рудніцкі, 1, 496).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паджа́глісты ’сухарлявы, тонкі’ (Сл. ПЗБ, гродз.), ’стройны’ (Сцяшк. Сл.; З нар. сл., навагр.), паджэдлісты ’у абліпку, цесны, вузкі (пра адзенне)’ (Шатал.). Дэрываты ад дзеяслова жэгліць (гл.), які да žeg‑ ’пячы’. У семантычных адносінах параўн. паджары. Улічваючы арэал распаўсюджання, магчыма паставіць пытанне аб запазычанні з польск. дыялекту, тым больш што і дзеяслоў жэгліць, на думку Супруна (ЭСБМ, 3, 269), таксама з польск.
Пракалоць чым‑н. наскрозь. Гэты [зубр], здаецца, немалады. Але рогі па-маладому вострыя. Такі рог праткне наскрозь.Шамякін.Знятую трубку кары Коля перагнуў на сярэдзіне, зверху праткнуў пруцікам.Жычка.
•••
Пальца не праткнуць — пра вялікі, цесны натоўп. У магазіне было бітком пабіта людзей — пальца не праткнеш.Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)