die ~ háben — мець пра́ва пе́ршага хо́ду [пе́ршага ўда́ру]
in der ~ sein [sítzen*] — мець пра́ва пе́ршага хо́ду, хадзі́ць пе́ршым
in der ~ bléiben* — застава́цца [быць] у вы́йгрышы; ве́сці гульнр
2) перава́га
in der ~ bléiben* — захо́ўваць перава́гу
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
замарынава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
1. Зрабіць марынаваным. Замарынаваць агуркі.
2.перан.Разм. Знарок не даць ходу чаму‑н., затрымаць што‑н. Замарынаваць заяву.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рон ’мякіна (дробная), вотрыны — буйныя каласы’ (шум., Сл. ПЗБ), рус.наўг., валаг.рон ’вялікія камякі снегу, якія куніца збівае з галін’, паляўнічае рон, альбо верхавы след ’збітыя звярком у час ходу па дрэвах часцінкі кары, ігліца, лістота, снег’. Да раняць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прары́ў, -ы́ву, мн. -ы́вы, -ы́ваў, м.
1.гл. прарвацца, прарваць.
2. Месца, дзе прарвана (у 2 і 3 знач.) або дзе прарвалася, прарваліся (у 2 і 4 знач.).
П. у плаціне. П. у лініі абароны праціўніка.
3.перан. Парушэнне ходу работы, якое вядзе да зрыву выканання заданння, плана.
П. у рабоце.
Выйсці з прарыву.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ше́ствиеср. шэ́сце, -ця ср.; ход, род.хо́дум.;
торже́ственное ше́ствие урачы́сты ход;
◊
замыка́ть ше́ствие ісці́ зза́ду;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
умяша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., у што.
1. Пранікнуць куды-н., змяшацца з чым-н.
У. у натоўп.
2. Стаць удзельнікам чужой справы; увязацца.
У. у размову.
3. Прыняць удзел у якой-н. справе з мэтай змены яе ходу.
У канфлікт прыйшлося ў. дырэктару.
|| незак.уме́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз.умяша́нне, -я, н.
Узброенае ў.
Хірургічнае ў. (аперацыя).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ламану́ць ’ламануць’, ’ударыць’, ’пабегчы, уцячы, рвануць’ (Нас., Юрч., Мік., Сцяшк., ТСБМ), ламяну́ць ’імгненна ўскочыць’ (уздз., чэрв., Жд. 2). Да ламаць (гл.). Суф. ‑ну‑ падкрэслівае закончанасць дзеяслова, які абазначае раптоўную змену ходу дзеяння. Параўн. рус.ломну́ть, ломану́ть ’моцна ўдарыць палкай, дубцом’, ло́мнуть ’грукнуць дзвярыма, акном’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звясту́н, звестуна, м.
Разм. Той, хто прыносіць якую‑н. звестку; вястун. Аджытай цемры звестуны — Такім няма, не будзе ходу.Колас.Увысь з галубятні ўзняўся Крылаты звястун-паштальён.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засячы́сясов. (о лошади) засе́чься;
конь на шпа́ркім хаду́ мо́жа ~чы́ся — ло́шадь на бы́стром ходу́ мо́жет засе́чься
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́нкер, ‑а, м.
1. Прыстасаванне ў гадзіннікавым механізме, якое звязвае хадавое кольца з маятнікам і забяспечвае раўнамернасць ходу гадзінніка.
2. Металічная дэталь, якая служыць для змацавання састаўных частак збудаванняў, машын.
[Ням. Anker.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)