Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
фрагме́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Асобная частка, урывак якога‑н. кампазіцыйнага цэлага (звычайна пра творы мастацтва). Фрагменты насценных роспісаў. □ Відны [на карціне] фрагменты драўлянай сядзібы і карчмы з заезным дваром за масіўнай сцяной.«Помнікі».Пейзажныя фрагменты ў вершах Танка перыяду «Нашай волі» падпарадкаваны грамадскай тэме.У. Калеснік.У старадаўняй Русі летапісы.. вяліся ва ўсіх колькі-небудзь значных гарадах, але ад Полацкага летапісання.. асталося толькі некалькі фрагментаў у складзе Іпатаўскага летапісу.«Полымя».
[Ад лац. fragmentum — абломак, кавалак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fragment
[ˈfrægmənt]1.
n.
1) аско́лак, абло́мак, аске́пак -ка m., кава́лак -ка m.
2) уры́вак -ўка m., фрагмэ́нт -а m. (тво́ру, гу́таркі)
2.[,frægˈment]
v.t.
разьбіва́ць або́ дзялі́ць на ча́сткі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вы́няткаж.
1. (урывак з тэксту) Zitát n -(e)s, -e; Áuszug m -(e)s, -züge;
2. (прапушчаная частка тэксту) Ábkürzung f -, -en, Kürzung f -, -en; Schnitt m -(e)s, -e, Stréichung f , -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
расказа́ць, ‑кажу, ‑кажаш, ‑кажа; зак., што, абчым, пракаго, што, здадан.сказам і без дап.
Вусна апісаць, паведаміць пра якія‑н. падзеі (што‑н. бачанае, чутае і пад.). [Дзед Талаш] раскажа камандзіру і пра свой план нападу — гэты план смелы і просты і страты ў людзях не будзе.Колас.[Настаўніца:] — Ну, раскажы мне, Данік, як ты цяпер вучышся? За што двойку атрымаў?Брыль.// Пераказаць прачытанае або пачутае. Расказаць казку. □ [Андрушка:] — А хочаш — я табе кніжку раскажу? Вох, цікавая!Лобан.//Разм. Прачытаць напамяць. Расказаць верш. Расказаць урывак з аповесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАРЫЧЭ́ЎСКІ (Барычэўскі-Тарнава) Іван Пятровіч
(1810, Мінская губ. — 24.7.1887),
бел. гісторык, археограф, фалькларыст, этнограф. Скончыў Кіеўскую духоўную акадэмію (1833). З 1835 служыў у дзярж. установах. У час. «Санкт-Петербургские ведомости», «Журнал Министерства народного просвещения» і інш. апублікаваў артыкулы «Даследаванне пра паходжанне, назву і мову літоўскага народа», «Урывак з літоўска-рускай гісторыі», «Пра рускі летапіс у Літве, названы «Хроніка Быхаўца». Запісы фальклору паўд. і зах. славян надрукаваны ў яго кнігах «Аповесці і паданні народаў славянскага племя» (ч. 1—2, 1840—41) і «Народныя славянскія апавяданні» (1844). У 1851 асобнай кнігай выйшла яго праца «Праваслаўе і руская народнасць у Літве». Удзельнічаў у зборы матэрыялаў і падрыхтоўцы выданняў Археагр. Камісіі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
А́КТЫ ГІСТАРЫ́ЧНЫЯ, «Акты исторические, собранные и изданные Археографическою комиссиею»,
зборнік дакументаў па гісторыі Расіі. Выдадзены Археаграфічнай камісіяй (т. 1—5. Спб., 1841—42). Т. 1-ы ахоплівае 1334—1598, 2-і — 1598—1613, 3-і — 1613—45, 4-ы — 1645—76, 5-ы — 1676—1700. Змяшчаюць крыніцы па сац.-эканам., паліт., дыпламат. і ваен. гісторыі, гісторыі рус. царквы: асобныя дагаворныя граматы вялікіх і ўдзельных князёў 14—15 ст., даравальныя граматы духоўным і свецкім феадалам, устаўныя граматы, наказы ваяводам, дакументы пра збор дзярж. даходаў, судзебнікі 1497 і 1550, пасланні цара Івана IV да Максіма Грэка і ў Кірыла-Белазерскі манастыр, урывак следчай справы пра С.Ц.Разіна і інш. Да «Актаў...» складзены імянны і геагр. паказальнікі (Спб., 1843).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
тыра́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Доўгая фраза, урывак прамовы, асобная шматслоўная рэпліка, якія гаворацца звычайна прыўзнятым тонам. Тырада ветліва-пустая. Ніхто брывом не варухне. — Вы есці будзеце, пытаю? Вы сядзеце абедаць? — Не!Вялюгін.Холад не звяртаў і самай малой увагі на гэтыя ўзнёслыя тырады свайго памочніка, бо лічыў іх вынікам Сашынай маладосці.Васілёнак.— Чакай, Андрэй, не хітруй, — перарваў я яго высокую тыраду. — Ты ж добра ведаеш, што пасля таго, што ты расказаў, ні да якога Кузьмы я не паеду з табой.Краўчанка.// Маналог такога характару ў рамане, п’есе. Тырады Чацкага. □ У «Песні» [М. Гусоўскага] знаходзім такую, непаўторную, здаецца, па сваёй гістарычнай праўдзівасці, тыраду.Майхровіч.
[Фр. tirade.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wyjątek, ~ku
wyjąt|ek
м.
1. выключэнне; вынятак;
z ~kiem — за выключэннем;
wszyscy bez ~ku — усе без выключэння;
2.урывак; вытрымка, вынятка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
text[tekst]n.
1. тэкст; рэда́кцыя;
a revised text вы́праўлены, адрэдагава́ны тэкст;
text linguis ticsling. лінгві́стыка тэ́ксту
2. арыгіна́л, аўтэ́нтык; аўтэнты́чны тэкст;
restore the text of “Beowulf” аднаві́ць тэкст «Беаву́льфа»
3.relig. тэкст, уры́вак; цыта́та з Бі́бліі;
the received text канані́чны тэкст Ева́нгелля
4. падру́чнік, навуча́льны дапамо́жнік;
elementary texts on linguistics падру́чнікі па ўво́дзінах у мовазна́ўства
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)