◎ Пу́йка неадабр. ’пра малога непаслухмянага хлопца’, ’недаразвіты хлопец, дурань’ (брасл., міёр., Праблемы фінал., 92). Непакупны (там жа) выводзіць з лат.риіка ’хлопчык’; гл. таксама Непакупны, Мовознавство, 1969, 3, 24; Лаўчутэ, Балтизмы, 71, дзе звяртаецца увага на запазычанне латышскага слова з эст.poeg (Фрэнкель, 661). Здзіўляе фармальнае і семантычнае падабенства да балг.пу́йка ’індычка’ і ’дурны чалавек’, ’зварот да прыяцеля’, серб.-харв.пгцка ’тс’, апошнія выводзяцца з рум.pulu (< лац.pullus ’маладзей’, мяркуемая праформа *pullius), гл. БЕР, 5, 846.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
«АХО́ВА ПРА́ЦЫ»,
навуковы, грамадска-вытворчы ілюстраваны часопіс. Выходзіць з 1993 у Мінску на бел. і рус. мовах. Адлюстроўвае стан і ўзровень аховы працы на Беларусі і за яе межамі. Аналізуе вопыт пошукаў эфектыўных шляхоў прафілактыкі траўматызму і аварый на вытворчасці. Дае практычныя арганізац., тэхн., эканам. і юрыд. парады. Мае пастаянныя рубрыкі «Юрыдычныя старонкі», «Экалогія», «А як за мяжой?», «Увага — небяспека», «Чарнобыль — агульны боль» і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
consideration[kənˌsɪdəˈreɪʃn]n.
1. разва́га, разважа́нне
2. разгля́д, абмеркава́нне;
be under consideration быць на абмеркава́нні;
give a problem one’s careful consideration стара́нна абмярко́ўваць/разгляда́ць прабле́му
3.ува́га; пава́га
♦
take smth. into consideration браць пад ува́гу/у разлі́к
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
attention[əˈtenʃn]n.
1.ува́га; ува́жлівасць;
call/draw smb.’s attention to smth. прыцягну́ць ува́гу каго́-н. да чаго́-н., звярну́ць ува́гу каго́-н. на што-н.;
pay attention to smb./smth. звярну́ць ува́гу на каго́-н./што-н.;
Attention, please!Увага!
2. вялі́кая ўва́га; інтарэ́с; ціка́васць;
attract attention выкліка́ць ціка́васць;
be the centre of attention быць у цэ́нтры ўва́гі
3. до́гляд, нагля́д; кло́пат;
He was in need of medical attention. Яму патрабаваўся медыцынскі догляд.
4.mil. (у граматычным значэнні выклічніка) смі́рна! (каманда)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Beáchtung
f - ува́га
das verdíent (álle) ~ — гэ́та заслуго́ўвае (усяля́кай) ува́гі
dies fand kéine ~ — на гэ́та не звярну́лі ўвагі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
heed
[hi:d]1.
v.t.
1) ува́жна слу́хаць; зварача́ць ува́гу
Now heed what I say — Слу́хай, што я кажу́
2) заўважа́ць
2.
n.
дба́ласьць, ру́плівасьць f.; ува́гаf.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Назор ’нагляд’ (Дуж-Душ.), параўн. у т. зв. духоўнай песні: Ай сынку мой, сынку, царь небесный! / Да с ким мяне, деву, покидаешь? / Да кому ты назор святый оставляешь? (магіл., Шн. 2, 615). Ад наверыць ’назіраць’ (Бел. каз. эпас, 53). Рус.назор ’нагляд, дазор’, укр.назорити ’убачыць, заўважыць’; у іншых славянскіх мовах адпаведныя словы ад *zbreti ’глядзець’ маюць іншыя значэнні (чэш.názor ’погляд, думка’, серб.-харв.назор ’думка, погляд’, ’увага’ і пад.), што, відаць, сведчыць аб незалежным характары іх развіцця. Гл. зорыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
панара́мны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да панарамы. Панарамны від. Панарамны фон. □ Увага пісьменніка была сканцэнтравана на панарамным паказе ваенных дзеянняў.Дзюбайла.Мастак [М. Гусоўскі] склаў з дзесяткаў бачаных ім здарэнняў панарамную карціну: тут і ловы шляхецка-княжацкія, і мужыцкія, і каралеўскія.У. Калеснік.
2.Спец. Які мае абсталяванне для шырокага ахопу гарызонта пры назіраннях; абсталяваны панарамай (у 4 знач.). Панарамны прыцэл.
•••
Панарамная здымкагл. здымка.
Панарамны кінатэатргл. кінатэатр.
Панарамны фільмгл. фільм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́ўнасць, ‑і, ж.
Пачуццё пакутлівага сумнення ў чыёй‑н. вернасці, падазрэнне ў каханні да каго‑н. другога. Так, была маладосць, вясёлая, шчаслівая, была радасць першага і адзінага кахання, боль разлукі, расчараванне, рэўнасць, пакуты.Шамякін.Увага Веры да няшчаснага Падацюка абудзіла ў Кузьмы самае неспакойнае пачуццё — рэўнасць.Дуброўскі.Аксіння не выцерпела і сказала .. [Азаркевічу] ўсю праўду пра хлопца, што ён ёй не падабаецца, але яна, каб выклікаць у Азаркевіча рэўнасць, з ім гуляла.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успаро́цца, успаруся, успорашся, успорацца; зак.
Разм.
1. Нечакана наткнуцца на каго‑, што‑н. Седзячы за рулём, .. [Каваль] мала аглядаўся па баках, быў заняты дарогай, увага канцэнтравалася на тым, каб не ўспароцца на стрэчныя машыны.Савіцкі.
2. Рана ўстаць, прачнуцца. — От жа ранняя птушка... — паківала галавою маці. — Спаць ды спаць бы яшчэ, а ён успорацца ні свет ні зара.С. Александровіч.Панця ўспароўся недзе каля першых пеўняў, пакрактаў, пастагнаў на ложку і пачаў марудна, нехаця збірацца...Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)