ста́нция в разн. знач. ста́нцыя, -цыі ж.;

железнодоро́жная ста́нция чыгу́начная ста́нцыя;

телефо́нная ста́нция тэлефо́нная ста́нцыя;

метеорологи́ческая ста́нция метэаралагі́чная ста́нцыя;

това́рная ста́нция тава́рная ста́нцыя;

электри́ческая ста́нция электры́чная ста́нцыя;

селекцио́нная ста́нция селекцы́йная ста́нцыя.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бі́ржа ж эк, фін Börse f -, -n;

тава́рная бі́ржа Wárenbörse f;

бі́ржа пра́цы Árbeitsamt n -es, -ämter;

фо́ндавая бі́ржа Efféktenbörse f;

лясна́я бі́ржа Hólzbörse f;

гуля́ць на бі́ржы an der Börse spekulíeren

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ста́нцыя ж., в разн. знач. ста́нция;

пашто́вая с. — почто́вая ста́нция;

тава́рная с. — това́рная ста́нция;

тэлефо́нная с. — телефо́нная ста́нция;

электры́чная с. — электри́ческая ста́нция;

рамо́нтна-тра́ктарная с. — ремо́нтно-тра́кторная ста́нция;

метэаралагі́чная с. — метеорологи́ческая ста́нция;

касмі́чная с. — косми́ческая ста́нция

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праду́кцыя ж Produktión f -, Erzéugung f -;

эк, камерц тава́рная праду́кцыя Wárenerzeugung f -, Wárenproduktion f -;

ва́лавая праду́кцыя Brúttoerzeugung f -, Brúttoproduktion f -, Róhertrag m -(e)s, -träge;

гато́вая праду́кцыя Fértigerzeugnis n -ses, -se;

прамысло́вая праду́кцыя Industríegüter pl;

вы́пуск праду́кцыі Produktiónsausstoß m -es

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

towarowy

towarow|y

таварны;

znak ~y — таварны (фірмовы) знак;

pociąg ~y — таварны поезд;

stacja ~a — таварная станцыя;

wymiana ~a — тавараабмен; бартэр;

dom ~y — універмаг;

rynek ~y — рэчавы рынак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Rámpe

f -, -n

1) пад’е́зы́, пляцо́ўка, схо́ды

2) чыг. тава́рная платфо́рма

3) тэатр. ра́мпа;

vor die ~ tréten* вы́йсці на сцэ́ну;

das Licht der Rámpe erblícken уба́чыць святло́ ра́мпы, быць паста́ўленым (пра спектакль)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

гаспада́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Спосаб вытворчасці, сукупнасць прадукцыйных сіл і вытворчых адносін таго ці іншага грамадскага ўкладу. Сацыялістычная гаспадарка. Таварная гаспадарка. Натуральная гаспадарка.

2. Усё, што служыць для вытворчасці, складае вытворчасць; эканоміка (у 2 знач.). Народная гаспадарка.

3. Галіна якога‑н. віду вытворчасці, а таксама якая‑н. вытворчая адзінка. Сельская гаспадарка. Лясная гаспадарка. Рыбная гаспадарка. // Сельскагаспадарчая адзінка з прыладамі і сродкамі вытворчасці, угоддзямі, жывёлай і інш. Аднаасобная гаспадарка. □ Мікалай Каржанец сам згадзіўся кіраваць гаспадаркай і на цвёрдыя ногі паставіць калгас. Бялевіч. // Абсталяванне, інвентар, пабудовы і інш. прылады якой‑н. вытворчасці ці вытворчай адзінкі. Гаспадарка калгаса. □ За гаспадарку ненарокам Міхал на новым месцы ўзяўся: Каня, кароўку расстараўся, Завёў свіней, дзве-тры авечкі. Колас. // Разм. Рэчы, прадметы, якія належаць каму‑н., выкарыстоўваюцца кім‑н. для чаго‑н. Паходная гаспадарка. □ [Падарожнікі] вылажылі з лодкі на мост і занеслі на бераг усю сваю гаспадарку.., усцягнулі лодку на сушу. Брыль.

4. Круг абавязкаў па абслугоўванню каго‑н., па задавальненню чыіх‑н. бытавых патрэб. Ускласці гаспадарку на брата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АСНО́ЎНЫ КАПІТА́Л,

галоўны элемент пастаяннага прадукцыйнага капіталу, які па меры паступовага зношвання ў вытв. працэсе часткамі пераносіць сваю вартасць на новы прадукт і часткамі вяртаецца са сферы абарачэння да прадпрымальніка, што авансаваў гэты капітал. У асноўны капітал уваходзіць вартасць вытв. будынкаў, збудаванняў, машын, абсталявання, унутрызаводскага транспарту і інш. Найважнейшы элемент матэрыяльна-тэхн. базы капіталізму, паказчык узроўню яго эканам. развіцця. У працэсе вытв-сці ён узаемадзейнічае з абаротным капіталам, з’яўляецца матэрыяльнай асновай эканам. цыкла.

Зах. эканамісты-тэарэтыкі суб’ектывісцкага кірунку адносяць асноўны капітал да доўгачасовых «ускосных даброт», якія маюць здольнасць узнаўляцца і паступова выкарыстоўвацца ў якасці сродку шматразовага задавальнення адной і той жа патрэбы — вырабу «прамых даброт». Для прадпрымальніка-прамыслоўца асноўны капітал — грашовая вартасць, укладзеная ім у сродкі працы і адлюстраваная ў бухгалтарскім рахунку фірмы. Яна існуе ў 2 частках: адна (асноўная) — у сродках працы («ускосныя даброты»), другая — у вырабленых таварах («прамыя даброты»). Прайшоўшы сферу абарачэння, таварная форма вартасці змяняецца на грашовую, частка якой ідзе ў амартызацыйны фонд. Гэта паўтараецца кожны вытв. цыкл, пакуль не зносяцца ўсе матэрыяльныя элементы асноўнага капіталу.

У сацыяліст. эканоміцы асноўны капітал — асноўныя вытворчыя фонды.

Т.І.Адамовіч.

т. 2, с. 39

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЫТВО́РЧАСЦЬ,

працэс стварэння матэрыяльных і духоўных даброт, прызначэннем якіх з’яўляецца максімальнае задавальненне людскіх патрэб. Адрозніваюць вытворчасць індывідуальную (у межах прадпрыемства, фірмы) і грамадскую (як сістэму вытв. сувязей паміж прадпрыемствамі ў межах грамадства). Грамадская вытворчасць акрамя ўласна вытворчасці ўключае спажыванне, размеркаванне і абмен. На функцыянаванне вытворчасці ўплываюць яе аб’ём, цана, грашовая маса, попыт, прапанова, выручка, альтэрнатыўная вартасць, выдаткі, занятасць, інвестыцыі, экспарт, імпарт, валютны курс, схільнасць да спажывання і ашчаджання і інш. З боку паводзін суб’екта гаспадарання ў эканам. сістэме вытворчасць разглядаецца як аб’ект жаданняў, чаканняў, рызыкі, выбару і прыняцця рашэння, з боку функцыянавання — як працэс узаемадзеяння фактараў вытворчасці і іх трансфармацыі ў прадукты. Асн. фактары вытворчасці — зямля, праца, капітал і прадпрымальніцкі талент. Кожнаму з іх адпавядае свая форма даходу (рэнта, заработная плата, працэнт і прадпрымальніцкі прыбытак). Для вытворчасці характэрны падзел працы, які мае 2 бакі — спецыялізацыю і кааперацыю. Вылучаюць 3 узроўні падзелу працы: адзінкавы (унутры прадпрыемства), асобны (паміж прадпрыемствамі), агульны (у межах грамадства).

Эканам. суб’ектам вытворчасці з’яўляецца прадпрымальнік або калектыў. Яго гал. сац. функцыя — арганізацыя высокадаходнай і высокаэфектыўнай вытворчасці. Па меры максімізацыі вытворчасці пэўнага прадукту эфектыўнасць яго выкарыстання зніжаецца. Максімальная велічыня выпуску прадукцыі пры дадзеным аб’ёме выкарыстання фактараў вытворчасць вызначаецца вытв. функцыяй. На развіццё вытворчасці ўплываюць прадукцыйныя сілы і вытворчыя адносіны. Развіццё прадукц. сіл ідзе па шляху зніжэння матэрыялаёмістасці (уратоўванне прыроды) і працаёмістасці (уратоўванне чалавека). Чалавек усё больш вызваляецца ад непасрэднага працэсу вытворчасці і становіцца яго рэгуліроўшчыкам. Для развіцця вытв. адносін характэрны кансерватызм, адставанне ад развіцця прадукц. сіл. Гістарычна вядомы 3 формы вытворчасці: натуральная, таварная і планавая. Таварная вытворчасць узнікла з натуральнай, прайшла стадыю простай таварнай вытворчасці і зараз знаходзіцца на стадыі капіталістычнай, якая развіваецца ў планавую. Планамерна грамадская вытворчасць развіваецца толькі там, дзе створаны адпаведныя ўмовы: грамадская ўласнасць на сродкі вытворчасці, інфарм. інфраструктура, высокая вытворча-працоўная і эканам. культура ўсіх суб’ектаў гаспадарання. Звычайна вытворчасць выступае як бесперапынны працэс, г.зн. як узнаўленне вытв-сці. Адрозніваюць 2 асн. тыпы вытворчасці: экстэнсіўны (колькасны прырост сродкаў вытворчасці і рабочай сілы) і інтэнсіўны (якаснае абнаўленне сродкаў вытворчасці і рабочай сілы пры скарачэнні яе колькасці). Для Беларусі апошняга 50-годдзя характэрна пераважна экстэнсіўная вытворчасць. Валавы ўнутр. прадукт краіны ў 1995 склаў 10 304,4 млн. дол. ЗША (Расіі — 364 295 млн. дол.).

Літ.:

Маркс К. Капітал. Т. 1. Мн., 1952;

Хико Дж.Р. Стоимость и капитал: Пер. с англ. М., 1993;

Современная экономика. Ростов н/Д, 1995;

Рыночное реформирование экономики Беларуси: Темат. сб. Мн., 1996.

Т.І.Адамовіч.

т. 4, с. 326

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ста́нцыя ж

1. Statión f -, -en, Báhnhof m -(e)s, -höfe;

чыгу́начная ста́нцыя Báhnhof m, Éisenbahnstation f;

вузлава́я ста́нцыя Knótenpunkt m -(e)s, -e, Kréuzungsbahnhof m;

ста́нцыя адпраўле́ння Ábgangsbahnhof m, Versándstation f;

ста́нцыя прызначэ́ння Bestímmungsbahnhof m, Zíelbahnhof m;

тава́рная ста́нцыя Güterbahnhof m;

сартава́льная ста́нцыя Rangíerbahnhof [rãʒi:r-] m;

тупіко́вая ста́нцыя Kópfbahnhof m;

пасажы́рская ста́нцыя Persónenbahnhof m;

пераса́дачная ста́нцыя Úmsteigebahnhof m, Übergangsbahnhof m;

ста́нцыя метро́ Ú-Bahnhof m, Métrostation f;

насту́пная ста́нцыя … (аб’ява ў транспарце) nächster Halt …;

2. (установа) Statión f, Amt n -(e)s, Ämter, Stélle f -, -n;

тэлефо́нная ста́нцыя Férnsprechamt n, Férnsprechvermittlungsstelle f;

электры́чная ста́нцыя Kraftwerk n -(e)s, -e, Elektrizitätwerk n;

метэаралагі́чная ста́нцыя Wétterwarte f -, -n, Wétterdienststelle f;

до́следная ста́нцыя с.-г. Versúchsstation f;

аўтазапра́вачная ста́нцыя Tánkstelle f;

бензазапра́вачная ста́нцыя Zápfstelle f, Tánkstelle f;

водаачышча́льная ста́нцыя Kläranlage f -, -n;

воданапо́рная ста́нцыя Wásserwerk n;

сейсмі́чная ста́нцыя Érdbebenwarte f -, -n;

радыёлакацы́йная ста́нцыя Radárstation f;

3. геал, геагр (пункт стаянкі) Stándpunkt m -(e)s, -e;

4. касм:

касмі́чная ста́нцыя Wéltraumstation f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)