фо́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Шкляныя дзверцы ў акне для праветрывання памяшкання. [Сідараў] пашукаў у кішэнях, дастаў некалькі зярнятак. Адчыніў фортку і высыпаў іх на падаконнік. Хомчанка. Ад акна несла холадам, тут хадзіў вецер, — нехта забыўся зачыніць фортку. Адамчык. // Акенца ў дзвярах, сцяне (для назірання і пад.). А з вокнаў адзіночак сочаць вязні і чакаюць: загрыміць ці не загрыміць фортка ў дзвярах іх камеры. Машара.

2. Невялікія дзверы ў варотах, агароджы; веснічкі. Ліпка стаяла ў адчыненай фортцы зялёнага плота і глядзела туды, за шашу. Брыль. Зайшоў [дзед] праз фортку на двор і сам адчыніў браму. Якімовіч. // перан. Выхад з якога‑н. становішча; магчымасць зрабіць што‑н. У апошніх словах Грушкі для.. [мужчын] адкрылася фортка, каб выступіць канчаткова з патрабаваннем зацвердзіць план. Пестрак.

3. Створка дзвярэй, варот, акон і пад. Клямка ціха бразнула, і дзве цяжкія форткі варот павольна расхінуліся. Крапіва. [Адам] саскроб рыдлёўкай закарэлую гразь на ганку, з-за якой не магла на ўсю шырыню адчыняцца фортка дзвярэй. Чорны.

4. Разм. Акно (у 3 знач.). Пасля першага ўрока ў Святланы Мікалаеўны была «фортка». Шахавец.

[Польск. furta, furtka — брамка, веснічкі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

поло́тнище ср.

1. (кусок ткани в натуральную ширину) по́лка, -кі ж.;

па́рус в четы́ре поло́тнища па́рус у чаты́ры по́лкі;

2. (знамени и т. п.) пало́тнішча, -шча ср.;

поло́тнище зна́мени пало́тнішча сця́га;

опознава́тельное поло́тнище воен. апазнава́льнае пало́тнішча;

авиасигна́льное поло́тнище воен. авіясігна́льнае пало́тнішча;

3. (инструмента) спец. палатно́, -на́ ср.;

поло́тнище пилы́ палатно́ пілы́;

4. (у ворот) ство́рка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

полотно́ ср.

1. в разн. знач. палатно́, -на́ ср.;

шёлковое полотно́ шаўко́вае палатно́;

узо́рчатое полотно́ узо́рыстае палатно́;

железнодоро́жное полотно́ чыгу́начнае палатно́, палатно́ чыгу́нкі;

земляно́е полотно́ (дороги) земляно́е палатно́;

ездово́е полотно́ (моста) ездаво́е палатно́;

полотно́ конве́йера палатно́ канве́ера;

полотно́ пилы́ палатно́ пілы́;

полотно́ изве́стного худо́жника палатно́ вядо́мага мастака́;

широ́кое полотно́ литерату́рного произведе́ния шыро́кае палатно́ літарату́рнага тво́ра;

2. (у ворот) ство́рка, -кі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)