гідра́ўлас

(ад гідра- + гр. aulos = трубка, флейта)

старажытны музычны інструмент, папярэднік сучаснага аргана, у якім напор паступаючага з трубы паветра забяспечваўся ціскам слупа вады.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дуга́, ‑і́, ДМ ‑дузе́; мн. ду́гі (з ліч. 2, 3, 4 дугі́), дуг; ж.

1. Частка конскай збруі з сагнутага тонкага ствала дрэва, якая служыць для прымацавання аглобляў да хамута. Хутка Гнеды стаяў у аглоблях, пад жоўтаю кантоваю дугою. Гартны. Аднаго дня брычка са званочкам пад дугою пад’ехала да ганка пана Казіміра. Пестрак.

2. Частка акружнасці або круглаватай крывой лініі. Апісаць дугу. // у знач. прысл. дуго́й. У форме дугі, выгнутай лініі. Бровы дугой. □ Лес абгінаў сяло дугой. Шамякін.

3. Разм. Прыёмнік току на трамвайных вагонах. Ад слупа да слупа нацягнуты трасы, а да іх падвешаны правады, з якіх тралейбусныя штангі і трамвайныя дугі здымаюць ток. Жычка.

•••

Электрычная дуга; вольтава дуга — дугавы разрад паміж вугальнымі або металічнымі блізка размешчанымі электродамі.

Сагнуцца ў дугу гл. сагнуцца.

Сагнуць у дугу гл. сагнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гане́бны позо́рный; бессла́вный, посты́дный, ни́зкий, по́длый; унизи́тельный; бесче́стный; (кроме всех указанных соответствий — ещё) позо́рящий (кого);

◊ паста́віць да ~нага слу́па — пригвозди́ть (поста́вить) к позо́рному столбу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

помнік, манумент / у выглядзе чатырохграннага слупа, звужанага кверху: абеліск

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

пригвозди́ть сов.

1. прыбі́ць;

2. перен. прыкава́ць;

страх пригвозди́л его́ к ме́сту страх прыкава́ў яго́ да ме́сца;

◊

пригвозди́ть к позо́рному столбу́ паста́віць да гане́бнага слупа́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тромб​2

(іт. tromba = труба)

магутны смерч над сушай у выглядзе цёмнага слупа, што спускаецца з навальнічнай хмары; на сваім шляху робіць катастрафічныя разбурэнні (гл. тарнада).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цо́каль

(іт. zoccolo)

1) ніжняя частка вонкавай сцяны будынка, слупа, помніка, якая размешчана непасрэдна на фундаменце і крыху выступае;

2) металічная частка электрычнай лямпачкі, якая служыць для замацавання яе ў патроне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

pier

[pɪr]

n.

1) пры́стань f.

2) хваляло́м -а m., мол -а m.

3) слуп слупа́ m.; па́ля f.; бык -а́ m. (апо́ра мо́ста)

4) міжвако́ньне n., прасьце́нак -ка m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

цо́каль

(іт. zoccolo)

1) ніжняя частка вонкавай сцяны будынка, слупа, помніка, якая размешчана непасрэдна на фундаменце і крыху выступае;

2) металічная частка электрычнай лямпачкі, якая служыць для замацавання яе ў патроне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВІША́ПЫ

(іран.),

каменныя статуі (выш. да 5 м) у выглядзе рыбы або слупа з расцягнутай на ім скурай быка. Упершыню выяўлены ў 1909 у Арменіі ў раёне Гегамскага хр. Знаходзіліся паблізу стараж. каналаў і азёр, якія выкарыстоўваліся для вадапою жывёлы. Зроблены, магчыма, у 2-м тыс. да н.э. і звязаны з культам божастваў урадлівасці і вады. Пазней армяне лічылі статуі выявамі злых духаў і называлі іх вішапамі, г. зн. дэманамі. Выяўлены таксама на Паўн. Каўказе, у Грузіі, Манголіі.

т. 4, с. 238

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)