ро́спуски мн., обл. про́стыя са́ні; (о телеге) панара́д, -да м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фі́нскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да фінаў, які належыць, уласцівы ім. Фінская мова. Фінскі эпас.
•••
Фінскі нож гл. нож.
Фінскія сані гл. сані.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
імча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.
1. каго-што. Вельмі хутка везці, несці каго-, што-н.
Поезд імчыць пасажыраў.
2. Тое, што і імчацца (разм.).
Сані і. з гары.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́дзіць², -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; незак., што.
1. Рамантаваць, папраўляць, падрыхтоўваць, рабіць што-н. прыгодным для карыстання.
Л. сані.
2. Рабіць, ствараць, спраўляць, арганізоўваць.
Л. вяселле.
3. Настройваць музычны інструмент.
Л. баян.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ра́гуці, рагу́ці́, ра́гуцькі, рагуце́ ’дзве жэрдкі, якія кладуцца на сані, каб сані былі шырэй’ (смарг., Сл. ПЗБ; Шат.), ’шырокія сані’ (ігн., Сл. ПЗБ), параўн. польск. дыял. ragucie ’сані для перавозкі дроў’. Запазычанне з літ. rãgutes ’сані’ < ragaĩ ’рогі’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 127; Сл. ПЗБ, 4, 238).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разва́лы ’рама з трох жэрдак, якая кладзецца на сані для большай умяшчальнасці’ (ТСБМ), ’нізкія і шырокія сані з такой рамай’ (ТСБМ; глыб., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.), разва́лкі ’сані з разваламі’ (ТСБМ; воран., Сл. ПЗБ), разва́ліны, разва́ліны ’развалы’ (нясвіж., лях., воран., шчуч., Сл. ПЗБ), ’сані’ (Др.-Падб.), разва́ліны ’выязныя сані’, ’драбіны ў выязных санях’ (ганц., шчуч., Сл. ПЗБ), ’воз для перавозкі збожжа’ (гарад., Сл. ПЗБ), ’від саней’ (Маш.), ’частка саней’ (лях., Янк. 1), рус. ро́звальни ’шырокія сані’, дыял. развала́, разва́лки ’нізкія і шырокія сані’, разва́лка ’падоўжныя брусы саней, градак’. Тлумачыцца як “развалістыя сані” ад раз- і валіць (гл.) (Фасмер, 3, 495).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падрэ́зы (ед. падрэ́з м.) подреза́;
са́ні на ~зах — са́ни на подреза́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лу́бнячка ’выязныя сані’ (ігн., Сл. ПЗБ), польск. сейненск. łubńa ’размаляваны сундук з дошак з лаўкамі, які накладваюць на сані ў час урачыстых паездак’, рус. (ЛітССР) лу́бни ’тс’, лубня́ ’сані са спінкай’ (Сцяшк. Сл.), ярасл., кіраўск., перм. лубя́нки ’сані, пакрытыя лубам’. Паводле Грынавяцкене (Сл. ПЗБ, 2, 675), Зданцэвіча (LP, 8, 1960, 344) і Лаўчутэ (Liet. term, 155), — гэта запазычанне з літ. lúbnios ’рабочыя сані, развалы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узлажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. каго-што на што. Палажыць на што-н., паверх чаго-н.; ускласці.
У. бервяно на сані.
2. перан., што на каго-што. Даручыць што-н. каму-н.
У. адказнасць на брыгадзіраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Паяды́нкі ’лёгкія сані’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). З польск. pojedynka ’аднаконная брычка’. Множны лік пад уплывам лексемы с́ані.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)