Ся́кля ’ез’, ’праломка’ (лід., Сл. ПЗБ), сяклі́ ’перагародка рэчкі нератам’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). З літ. sė̃klius ’мель’ (Сл. ПЗБ, 5, 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
во́лкі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вільготны, вогкі (вохкі). Волкі вецер. Волкая ноч. □ А з рэчкі ветрык вее волкі, Як веснік блізкага ўжо дня. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ліхту́га ’бедства, няшчасны выпадак’ (БРС), ’перасыханне рэчкі’ (стаўб., Жд. 2). Беларускае. Магчыма, з ліхата ’зло, няшчасце’ пры дапамозе суфікса ‑уга (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 66).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Па́нка ’корань аеру’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.). Памяншальнае ад панна (гл. пан). Параўн. яшчэ панны, а таксама кантэкст: «Панка з косамі сядзіць каля рэчкі ззелянеўшы».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жві́рысты, ‑ая, ‑ае.
Усыпаны жвірам, з вялікай колькасцю жвіру. Жвірысты грунт. Жвірыстая дарога. □ Рэчкі цяклі пад тым лёдам, і праз яго свяцілася жвірыстае дно. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́клік, ‑у, м.
Выгук; словы, якімі аклікаюць. Радасны воклік. □ З-пад рэчкі Пагулянкі данесліся няясныя воклікі, і Анежка здагадалася, што там сягоння працуе моладзь. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брукава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак., што.
Пакрываць, укладаць каменем (вуліцы, дарогі, плошчы і пад.). Мы праз горку да рэчкі Канал павялі, Брукавалі каменнем яго берагі. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скос, ‑у, м.
1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. скасіць 2 — скошваць 2.
2. Пакаты бок чаго‑н.; схіл, адхон. Скос скалы. Скос берага рэчкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычыкільга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Чыкільгаючы, прыйсці куды‑н.; прыкульгаць. Урэшце прычыкільгаў на мыліцах крамнік. Масарэнка. Выдра прычыкільгала да рэчкі, стралою ўвайшла ў крынічную ваду. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
салаве́й, -лаўя́, мн. -лаўі́, -лаўёў, м.
1. Буравата-шэрая маленькая пеўчая птушка атрада вераб’інападобных, якая вылучаецца прыгожым спевам.
Ля рэчкі зацёхкаў с.
2. перан. Пра чалавека, які славіцца чыстым, прыгожым голасам, выключным вакальным майстэрствам (разм.).
3. перан. Пра гаваруна, балбатуна, які прыгожа гаворыць, многа абяцае (іран.).
◊
Пець (залівацца) салаўём — гаварыць красамоўна, з захапленнем.
|| ласк. салаве́йка, -і, мн. -і, -аў, м. і сало́ўка, -і, мн. -і, -аў, м. (нар.-паэт.).
|| прым. салаўі́ны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)