ру́дэрпіс

(англ. rodder-piece, ад rodder = руль + piece = частка)

вертыкальная частка рулявой рамы, да якой мацуецца плоскасць руля судна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АПЯРЭ́ННЕ самалёта, аэрадынамічныя паверхні, прызначаныя для забеспячэння ўстойлівасці і кіроўнасці самалёта. Бывае вертыкальнае (нерухомы кіль з рухомым рулём напрамку) і гарызантальнае (нерухомы ці рухомы стабілізатар з рухомым рулём вышыні або рухомы стабілізатар без руля). Асн. тыпы апярэння: аднакілевае з ніжнім размяшчэннем гарыз. апярэння (звычайнае), Т- і V-падобнае, двухкілевае. Звычайна апярэнне размяшчаюць на хваставой частцы фюзеляжа. Ёсць таксама самалёты толькі з верт. апярэннем на канцах крыла, з гарыз. на пярэдняй частцы фюзеляжа і інш.

т. 1, с. 442

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

руль м. руль, род. руля́ м.; (кормило) уст. стырно́, -на́ ср.;

руль высоты́ руль вышыні́;

руль глубины́ руль глыбіні́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тарнавы́ ’плытагон, які кіруе плытом з дапамогай жэрдкі-руля’ (Скарбы), ’чалавек, які кіруе плытом пры дапамозе доўгага вясла — апачыны’ (гродз., Нар. сл.), тарно́вы ’плытагон, які пры дапамозе завостранага кала затрымлівае плыт’ (маст., Жыв. сл.). Відаць, тое ж, што і стырнавы́ ’галоўны плытнік, што кіруе плытом’ (ТСБМ), ад стыр, стырно́ ’рулявое вясло’ (гл.); параўн. таксама тарнаваць 2, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rura

ж.

1. труба;

rura wydechowa (wylotowa) — выхлапная труба;

2. (у стрэльбы, гарматы) руля

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

упхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Разм. З намаганнем пранікнуць, прабірацца куды‑н.; уціснуцца. Але вось паказаўся з-за рога аўтобус, усе разам кінуліся да яго, некаторы час ціскаліся ў дзвярах і нарэшце ўпхнуліся ўсярэдзіну. Курто. // перан. Умяшацца ў што‑н., улезці. — Вечна ты ўпхнешся! — накінуўся [Сяргей] на Гарыка і Руля. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аксіёметр

(ад гр. aksios = які ўтрымлівае раўнавагу + -метр)

1) інструмент для вымярэння адхілення восі прыбора ад пачатковай плоскасці;

2) прыбор для вызначэння вугла адхілення руля ад дыяметральнай плоскасці судна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цыркуля́цыя

(лац. circulatio)

1) кругаварот, цячэнне вадкасцей ці газаў па замкнутых сістэмах (напр. ц. крыві ў арганізме);

2) крывая, якая апісваецца суднам пры адхіленні руля на які-н. вугал.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мро́іцца, мроіцца; незак., каму і без дап.

1. Уяўляцца ў думках; здавацца. І мроіцца ў напаленым прасторы Усмешка з-пад пракураных вусоў. Лось. [Любе] мроіўся шчэбет і здавалася, што спявае ўвесь лес. Няхай. Аўгусту Эрнэставічу мроіцца, што вось-вось з-пад ядлоўцавага куста высунецца руля вінтоўкі. Навуменка.

2. З’яўляцца ў снах, сніцца. Прыемна і мякка цікае гадзіннік, і ў салодкай дрымоце мрояцца розныя сны. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рулява́ць

(фр. rouler = каціць)

1) кіраваць рулём, задаючы самалёту, судну, аўтамабілю патрэбны напрамак руху;

2) рухацца па зямлі, вытрымліваючы напрамак пры дапамозе руля (у тым ліку і пра самалёт перад узлётам).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)