ДА́КІЯ

(Dacia),

у старажытнасці вобласць, населеная дакамі. Займала тэр. паміж Дунаем, Цісай, Карпатамі і Днястром — тэр. сучаснай Румыніі. Пасля заваявання Траянам (106 н.э.) — рым. правінцыя. У 118—119 падзелена на Верхнюю і Ніжнюю Д., у 158—159 — на 3 правінцыі, якія да пач. вайны з маркаманамі (166) аб’ядналіся пад назвай «правінцыі 3 Д.». Аўрэліян пад націскам готаў (з 236) і карпаў (з 248) пакінуў Д. У 270—275 ч. карэннага насельніцтва перасялілася на правы бераг Дуная, дзе былі створаны 2 правінцыі — Д.Прыбярэжная і Д.Унутраная; левабярэжную Д. занялі готы, вандалы і інш.

т. 6, с. 12

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кембры́йскі

(ад англ. Cambria = даўняя назва правінцыі Уэльс у Англіі);

к. перыяд — тое, што і кембрый.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

правінцыя́льны

(лац. provincialis)

1) які знаходзіцца ў правінцыі (напр. п. гарадок);

2) абмежаваны ў сваіх поглядах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шампа́нскае

(ад фр. champagne = віно з правінцыі Champagne)

высакасортнае пеністае вінаграднае віно, якое насычана вуглякіслым газам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

атакамі́т

(ад ісп. Atacama = назва правінцыі ў Чылі)

мінерал, гідраксілхларыд медзі травяніста-зялёнага колеру; другарадная руда медзі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сатра́п

(гр. satrapes, ад перс. sitrab)

1) правіцель правінцыі ў Стараж. Іране;

2) перан. жорсткі начальнік, самадур, дэспат.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

араўкары́ты

(ад ісп. Arauco = назва чылійскай правінцыі)

рэшткі ствалоў хвойных дрэў, якія сустракаюцца ў адкладах пермскага перыяду (гл. палеазой).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

База́р 1 ’рынак, базар’ (БРС, Бяльк.). Рус. база́р, укр. база́р. Запазычанне з цюрк. моў (з цюрк. дыял. bazar, параўн. тур. і г. д. pazar < перс. bāzār). Гл. Праабражэнскі, 1, 12; Локач, 23; Фасмер, 1, 106. Параўн. таксама Шанскі, 1, Б, 10, дзе ўказваецца на тат. мову як на крыніцу запазычання.

База́р 2 ’плошча, пляц’ (Яшкін, Лысенка, ССП). Таго ж паходжання, што і база́р 1 (гл.). Семантычны зрух такі ж, як і ў рус. дыял. база́р ’вуліца’. У правінцыі базары раней заўсёды былі і цэнтрам «грамадскага» жыцця.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

турынгі́т

(ад ням. Thüringen = назва правінцыі ў Германіі)

мінерал групы хларыдаў падкласа лістовых сілікатаў зеленаватага колеру, складаны алюмасілікат жалеза і алюмінію.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

territory [ˈterətri] n.

1. тэрыто́рыя;

inviolable territory непару́шная, недатыка́льная тэрыто́рыя

2. зямля́; мясцо́васць, раён; абша́р зямлі́;

fertile territory пладаро́дная мясцо́васць

3. Territory тэрыто́рыя (адміністратыўная адзінка ў ЗША, Канадзе, Аўстраліі, што не мае права штата або правінцыі)

4. галіна́, сфе́ра (навукі);

That is his territory. Гэта яго поле дзейнасці.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)