◎ Пні́ва ’месца, якое займае пень’ (Нас.). Да пень (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кало́да¹, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ло́д, ж.

1. Кароткае тоўстае бервяно.

2. Вулей, зроблены з камля дуплістага дрэва.

Чатыры калоды пчол.

3. перан. Пра непаваротлівага, нязграбнага чалавека (разм., пагард.).

◊

Цераз пень калоду (разм., неадабр.) — дрэнна, абы-як (рабіць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

на́гінкам, прысл.

Абл. Сагнуўшыся. [Даніла] ля сваіх варот прыпыніў каня, узваліў на плечы пень і нагінкам панёс яго ў двор. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́важыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.

1. Узважваючы, вызначыць вагу. Выважыць гару.

2. Выцягнуць, вывернуць што‑н. вагай. Выважыць пень, камень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пяно́к ’загваздка’ (ЛА, 2). Да пень (гл.) са стратай мяккасці зычным кораня, параўн. пянёк ’невялікі пень, абрубак’, магчыма, пад уплывам кліно́к (ад клін, гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пелюшо́к 1 ’варэнік без начынкі’ (брагін., Нар. словатв.), параўн. пелю́шкі ’пернікі’ (Растарг.). З польск. paluszek ’від пернікаў у выглядзе пальчыка’ < ’пальчык’. Пе‑ замест па‑ пад уплывам лексемы пельмені.

Пелюшо́к 2 ’пень’ (бераст., Сцяшк. Сл.). Памянш. ад пень (гл.), параўн. польск. pieniuszek < pień ’пень’ (з менай нʼ > лʼ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

накало́цца, ‑калюся, ‑колешся, ‑колецца; зак.

1. Наткнуцца на што‑н. вострае, наравіцца ўколам. Накалоцца на цвік.

2. Раскалоцца, расшчапіцца не да канца; надкалоцца. Пень накалоўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́да I ж.

1. коло́да;

2. перен., бран. коло́да, бревно́ ср.;

3. у́лей м., коло́да;

◊ валі́ць це́раз пень ~ду — вали́ть че́рез пень коло́ду

кало́да II ж., карт. коло́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

абгарэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Пашкоджаны агнём, абпалены. Абгарэлы пень. Абгарэлы танк. □ Наперадзе была рэчка, мост цераз яе і за мостам кварталы горада з разбуранымі, абгарэлымі будынкамі. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пянчу́к, пенчука, м.

Невялікі пень. На невысокім пенчуку пры агеньчыку сядзеў чалавек у шэрай суконнай світцы. Якімовіч. Глядзіш — то там, то тут свежы нізкі пянчук. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)