Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ertáppen
vt (bei, aufD) злаві́ць, заспе́ць, захапі́ць (на чым-н.)
auf fríscher Tat ~ — злаві́ць на ме́сцы злачы́нства
sich ~ lássen* (bei D, auf D) — папа́сціся (у чым-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Kláue
f -, -n
1) кіпцю́р, ла́па
j-m in die ~n fállen* — папа́сціся каму́-н. у ла́пы (тс. перан.)
2) тэх. зуб, зубе́ц
3) разм. дрэ́нны по́чырк
4) капы́т
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
улі́пнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. уліп, ‑ла; зак.
1. Папасці ў што‑н. ліпкае, вязкае, прыстаць да чаго‑н. ліпкага, клейкага. Уліпнуць у смалу.
2.перан.Разм. Трапіць у непрыемнае, нялёгкае становішча; папасціся. — Аднак і ўліплі мы, браткі, з гэтым хлебам... — сказаў нехта з нас.Лынькоў.[Пан Вячорык:] — Дзейнічаць вам [агентам] трэба асцярожна, каб самім не ўліпнуць.Машара.
3.Разм. Шчыльна прытуліцца, прыпасці да чаго‑н. Высокі стары.. так даў Валі дарогу прайсці, што аж уліп плячыма ў сцяну І забраў з яе на сябе траха не ўвесь мел.Чорны.Арцыховіч уліп у зямлю і падрыхтаваўся да стральбы.Алешка.
4.Разм. Добра аблегчы, прыстаць (пра адзенне, абутак). Бот юхтовы — толькі скрып Ад новага бота, Да нагі ён проста ўліп — Чыстая работа.Бялевіч.
•••
Уліпнуць у гісторыю — тое, што і уліпнуць (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Quére
f - папярэ́чны напра́мак
in die ~ — упо́перак
j-m in die ~ kómmen* — станаві́цца каму́-н. упо́перак даро́гі
j-m in die ~ láufen* — папа́сціся каму́-н. на во́чы
etw. nach der ~ [der ~ nach] durchschnéiden* — разрэ́заць што-н. упо́перак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Wurf
m -(e)s, Würfe
1) кідо́к
2) кіда́нне
der ~ ist getán — жэ́рабя кі́нута
álles auf éinen ~ sétzen — усё паста́віць на ка́рту
3) прыпло́д, ко́дла
◊ j-m in den ~ kómmen* — папа́сціся каму́-н. якра́з дарэ́чы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Leim
m -(e)s, -e клей
(ganz) aus dem ~ géhen* — рассо́хнуцца [раскле́іцца] (пра мэблю)
◊ j-m auf den ~ géhen* [kríechen*] — папа́сціся каму́-н. на ву́ду [ву́дачку, кручо́к]
j-n auf den ~ lócken [führen] — злаві́ць каго́-н. на ву́ду, ашука́ць [падману́ць] каго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
kríechen
*vi (h, s)
1) по́ўзаць
aus dem Ei ~ — вылу́пвацца з я́йка
auf állen víeren ~ — паўзці́ на кара́чках
ins Bett ~ — забра́цца ў пасце́ль
2) падлі́звацца, падлабу́ньвацца
im Stáube ~ — быць прыні́жаным
j-m auf den Leim ~ — папа́сціся каму́-н. на ву́ду [кручо́к]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
рашы́ць, рашу́, рэ́шыш, рэ́шыць; зак.
1.зінф. і здадан.сказам. Пасля раздумвання, меркавання прыйсці да якога‑н. выніку, заключэння. Каб не папасціся пад гарачую руку немцам, Міколка з дзедам рашылі перасядзець у лесе ночы са тры.Лынькоў.[Талаш:] — Я, таварышы, рашыў падараваць вепра вам, чырвоныя ваякі.Колас.[Сёмка:] — А мы з Петрусём ужо прачакаліся цябе і рашылі, што ты не прыйдзеш.Гартны.
2.зінф. і здадан.сказам. Вынесці, прыняць рашэнне адносна каго‑, чаго‑н. [Чарнавус:] — Людзі самі рашылі: Глінскаму быць старшынёй, а мне ісці ў пастухі або ў вартаўнікі.Кулакоўскі.
3.што. Знайсці неабходны адказ, вызначыць невядомае. Рашыць красворд. Рашыць ураўненне. Рашыць арыфметычную задачу.//што. Вырашыць, ажыццявіць. Рашыць праблему. □ Як рашыць такую цяжкую задачу, што трэба зрабіць, каб тутэйшыя пяскі хоць трохі лепш, радзілі?Кулакоўскі.
4.што. Разм. Патраціць, расходаваць што‑н. нажытае. [Бабейка:] — У даўгі залез па самыя вушы, каб вы ведалі. Рашыць астатні набытак прыйдзецца.Хадкевіч.[Гальвас] быў непрактычны абібок. І каб на яго рукі ўсё асталося, ён рашыў бы маёнтак за адзін год.Чорны.
•••
Рашыць жыцця — забіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стаі́цца, стаюся, стоішся, стоіцца; зак.
1. Схавацца і прытаіцца, імкнучыся застацца незаўважаным. Аўгіня асцярожна ўвайшла ў двор, ціхенька расчыніўшы веснічкі, і стаілася за вуглом, каб не папасціся каму на вочы.Колас.Стаіўся на печы і я, не дыхну, чакаючы, што скажа свякруха.Адамчык.Адсюль відаць хмызняк перад дарогай, у якім стаіліся, замерлі штурмавыя групы.Ваданосаў.// Прытаіцца, чакаючы каго‑, што‑н. Змоўкла і Аксана. Стаілася, напружылася, ператварылася ўся ў слых — яна, па ўсім відаць было, хацела першая пачуць Мішэлеву хаду.Сачанка.[Дзяркач] выцягнуў шыю і насцярожыўся, як той кот, што стаіўся над мышынай норкай.Чавускі.// Прыціхнуць, зменшыць актыўнасць. Шаройка, пасля таго, як яго знялі з брыгадзіра, стаіўся, прыціх, нават на вуліцы рэдка паказваўся.Шамякін./ Пра лес, бор, дрэвы і пад. Наставала мяккая, лагодная ноч. Лес стаіўся, натапырыўся, — слухаў. Злягаўся снег.Пташнікаў.Недзе ў сінечы неба спяваў жаўрук. Яго трапяткая песня звінела над полем, як струна на скрыпцы. І ўсё навокал сцішылася, нават вецер стаіўся ў леташняй парудзелай траве.Асіпенка.
2. Не прызнацца ў чым‑н. Але цяпер .. [Ганя] стаілася. Нічога не адказала.Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)