спатыка́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да спатыкнуцца.
2. Ісці, няспрытна, няёмка ступаючы (ад слабасці, стомы і пад.). Ад стомы .. [конь] хістаўся ў бакі, спатыкаўся. Мележ. Два разы прагна, глыбока зацягнуўся [Шура], і закружылася галава, стаў спатыкацца, як п’яны. Навуменка.
спатыка́цца 2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да спаткацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
uneasy [ʌnˈi:zi] adj.
1. (about, at) устрыво́жаны, устурбава́ны, занепако́ены;
uneasy dreams трыво́жныя сны;
feel uneasy about smth. трыво́жыцца, непако́іцца аб чым-н.
2. няёмкі; збянтэ́жаны;
an uneasy smile сарамлі́вая ўсме́шка;
I feel uneasy. Я адчуваю сябе няёмка.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сябе́, ДМ сабе́, Т сабо́й (сабо́ю), займ. зваротны.
Указвае на адносіны дзеяння да таго, хто яго ўтварае (дзейніка), адпавядаючы па сэнсе асабовым займеннікам любой асобы і ліку.
Расказаць пра с.
Паставіць сабе многа задач.
Размеркаваць паміж сабою.
Думаць пра с.
◊
Выйсці з сябе — раззлавацца.
Замкнуцца ў сабе — адасобіцца ад іншых.
Не па сабе каму (разм.) — няёмка (пра стан збянтэжанасці, разгубленасці і пад.).
Па сабе (разм.) — па сваім гусце.
Сам не ў сабе (разм.) — пра таго, хто страціў душэўны спакой.
У сябе хто (разм.) — у сваім доме, пакоі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
завуго́лле, ‑я, н.
1. Месца за вуглом, за будынкам або сярод будынкаў. Шумеў у завуголлі вецер і вельмі хацелася спаць. Быкаў. Задрыжала-замітусілася абгародка, бы сухое дуддзё ад ветру дзе ў завуголлі. Пташнікаў.
2. перан. (з прыназ. «па»). Разм. Тоячыся, асцерагаючыся. — Хлусню гавораць звычайна па завуголлю. У вочы няёмка казаць. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пісані́на, ‑ы, ж.
Разм. пагард. Тое, што напісана. Трэба, аднак, узяць у рукі гэтых газетных пісак, якія так недарэчы выступаюць са сваёй пісанінай. Лынькоў. Кастусь не пайшоў бы да Кудрынскага: няёмка ісці на кватэру і боязна паказваць сваю пісаніну. С. Александровіч. Зноў жа такі, седзячы крукам на праўцы чужой пісаніны, нічога свайго не напішаш. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
nieswój
1. які адчувае сябе дрэнна (пра стан здароўя);
2. які адчувае сябе няёмка (ніякавата)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пралы́сіна, ‑ы, ж.
1. Не пакрытае валасамі, шэрсцю месца; плеш. Няёмка адчуваў сябе і Бабейка, але ён стараўся не выяўляць гэтага: падбадзёрваюча міргнуў хлопцам, абцягнуў на сабе гімнасцёрку з чорнага сукна, прыгладзіў рэдкія, з пралысінай, валасы і сеў з краю стала. Хадкевіч.
2. Голае месца сярод поля, лесу і пад. Пачала прабівацца трава на саланчаковых пралысінах за пасёлкам. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
журы́ць, журу́, жу́рыш, жу́рыць; незак., каго і без дап.
Злёгку дакараць, сварыцца на што‑н., павучаючы. Косця, вядома, быў нямала сканфужаны такой ацэнкай яго работы, але ён бачыў, што дзед журыць яго так сабе, не па злосці. Якімовіч. Няёмка быць там, дзе цябе лаюць і жураць, ды і каму гэта прыемна адчуваць сябе горшым сярод другіх. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзек, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. здзекавацца. Партызаны судзілі і каралі паноў за здзек і злачынства над народам. Машара.
2. Злая зневажальная насмешка; зневажальны ўчынак або паводзіны ў адносінах да каго‑, чаго‑н. Пытанне было неразумнае, здзек і насмешка яўныя, але ўсё адно Уладзімір Іванавіч не знайшоў, што адказаць так, каб Пятру стала няёмка. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыя́знасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прыязнага. Прыязнасць адносін.
2. Сяброўскія, добразычлівыя адносіны. Пры апошніх словах Гурына Кавалёў ажывіўся і ўзняў вочы: у іх блішчалі агеньчыкі добрай хітрынкі і таварыскай цеплыні і прыязнасці. Чарнышэвіч. Алаіза адчула прыязнасць да сястры, а самой раптам зрабілася няёмка. Арабей. Здаецца, .. [Мікульскі] быў трохі мякчэйшы, але ў яго голасе не чулася прыязнасці. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)