спазна́ць, -зна́ю, -зна́еш, -зна́е; -зна́ны; зак.

1. што. Засвоіць, асэнсаваць з’явы рэчаіснасці, атрымаць уяўленне.

С. законы развіцця грамадства.

С. ісціну.

2. Набыць веды ў чым-н., пазнаць што-н.

С, як сканструяваны агрэгат.

3. і з дадан. Зазнаць, зведаць што-н. на ўласным вопыце, перажыць што-н.

С. нягоды і пакуты.

С, што такое вайна.

|| незак. спазнава́ць, -знаю́, -знае́ш, -знае́; -знаём, -знаяце́, -знаю́ць.

|| наз. спазнава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́рести мн. няшча́сці, -цяў, ед. няшча́сце, -ця ср.; няго́ды, род. няго́д, ед. няго́да, -ды ж.; го́ра, -ра ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адпаку́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак.

Пражыць пэўны час у пакуце, мучэнні. [Ганна:] — Родненькі мой, Петрусёк, шчасце маё, я ўжо адпакутавала даволі, колькі нацярпелася знявагі без цябе. Нікановіч. // Пазбавіцца пакут, кончыць пакутаваць. Край ты мой, край — залатое Палессе! Ты адпакутаваў, знішчыў нягоды. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паку́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.

1. Цярпець пакуты; мучыцца. Відаць было, што.. [чырвонаармеец] вельмі пакутаваў ад болю, можа нават дажываючы апошнія хвіліны. Якімовіч.

2. Пераносіць якія‑н. нягоды, цяжкасці. Беларуская вёска пакутавала ад беззямелля. Навуменка. Цяцерын вельмі пакутуе ад таго, што ў яго няма наглядных дапаможнікаў. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зму́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

Мучэннямі давесці да поўнай знямогі. Змучыць допытамі і катаваннямі. // Крайне стаміць, знясіліць, прымусіўшы цяжка працаваць, зносіць нягоды і пад. Яўген быццам і не заўважаў ляснога хараства, працаваў з нейкім бяздумным шалам, нібыта хацеў змучыць сябе, знясіліць, заганяць цяжкай работаю. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стаі́чна, прысл.

Як стоік (у 2 знач.), як уласціва стоіку; стойка, мужна. І тым не менш, непакорлівы дух дзядзькі, яго паэтычная душа, закаханая ва ўсё прыгожае, стаічна вытрымлівалі нягоды і выпрабаванні лёсу. Майхровіч. З нейкім вінавата-прабачлівым выглядам ён стаічна чакаў, пакуль набярэцца ў яе дробязі на рэшту. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

невзго́да ж.

1. (несчастье) няго́да, -ды ж.; няшча́сце, -сця ср.; бяда́, -ды́ ж.;

невзго́ды мн. няго́ды, -го́д; (бедствия) бе́дствы, -ваў;

годи́на невзго́д высок. ліха́я гадзі́на, ліхале́цце;

душе́вная (серде́чная) невзго́да душэ́ўная (сардэ́чная) няго́да;

невзго́ды фронтово́й жи́зни няго́ды франтаво́га жыцця́;

2. (непогода, ненастье) уст., обл. не́пагадзь, -дзі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

znój, znoju

м.

1. спёка; гарачыня;

2. перан. цяжкая праца;

znoje podróży — нягоды падарожжа

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

злы́дзень, ‑дня, м.

Разм.

1. Шкодны чалавек; ліхадзей. Хай злыдні над намі скрыгочуць зубамі — Любі сваю ніву, свой край. Купала. Дарога прывід іх змяла, Забрала чарапы жарства: Ты злыдняў шмат перамагла, Непераможная Масква. Калачынскі.

2. толькі мн. (злы́дні, ‑яў). Нягоды, бяда. Як уваляцца злыдні, то не на тры дні. Прымаўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няго́да ж.

1. (няшчасце, непрыемнасці) Míssgeschick n -(e)s, -e; Únglück n -s, -e, Únbilden pl (высок.);

няго́ды жыцця́ die Mühsal [die Únbilden] des Lébens; (непагода) Únwetter n -s, schléchtes Wetter

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)