z-ca, zca, zast.
= zastępca — намеснік; нам.
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Нібына́мкі ’няважна, пляваць’ (Некр.). Паводле Карскага (2–3, 69), утворана пры дапамозе суфікса ‑кі, аднак зыходная аснова няясная: нібы нам?, параўн. нібы што ’няважна, абыякава’, нам нібы што = нам усёроўна. Малаверагодная сувязь з польск. bynajmniej ’па меншай меры, ва ўсякім выпадку’, параўн. бынаймней, бынамней ’калі б, чуць-чуць; без патрэбы; чуць не’ (Нас.), якую, аднак, нельга не прыняць пад увагу, калі дапусціць пераробку канца слова як у няупамкі (гл.), тады з ⁺ж бынамней ’нічуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шко́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак.
Прыносіць шкоду¹ (у 1 знач.).
Алкаголь шкодзіць здароўю.
◊
Не шкодзіць або не шкодзіла б каму з інф. — неабходна, нядрэнна б зрабіць што-н.
Не шкодзіла б нам з’ездзіць на мора.
|| зак. нашко́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Каліно́к ’струнны музычны інструмент, балалайка’ (Бяльк.). Няясна. Дакладных адпаведнікаў у іншых бел. гаворках як быццам няма, у іншых мовах таксама. Паралелі нам невядомыя. Не выключана, што суадносіцца з каліна (фармальная сувязь з асновай ёсць), аднак матывацыя няясная. Можа рэканструяваць і форму *коленок, аднак і да яе паралелі нам невядомыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саймэ́т ’сакрэт’ (Касп.). Па сцвярджэню Чэкмана (Гісторыя, 115) запазычанне з ідыш, але этымон нам невядомы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
zurückstehen
* vi (s) адстава́ць, саступа́ць
wir wérden wohl ~ müssen* — нам, напэўна, [ма́быць, му́сіць] пры́йдзецца [давядзе́цца] яшчэ́ пачака́ць; нам, напэўна, пры́йдзецца [давядзе́цца] адмо́віцца ад чаго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вы́рабіцца, -блюся, -бішся, -біцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Набыць пэўныя асаблівасці ў працэсе вытворчасці, работы.
Шкура добра вырабілася.
2. Запэцкацца (разм.).
В. ў сажу.
3. Выбрацца са складанага становішча, выкруціцца (разм.).
Як нам тут в.?
|| незак. вырабля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прыбы́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. Сума, на якую даход перавышае выдаткі.
Чысты п.
2. Абагульняючы паказчык фінансавых вынікаў гаспадарчай дзейнасці прадпрыемства.
3. перан. Карысць, выгада (разм.).
Які п. нам з гэтага?
4. Пра з’яўленне патомства (у сям’і, гаспадарцы і пад.; разм.).
Чакаць прыбытку ў хаце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шматто́мнік, ‑а, м.
Разм. Творы, навуковыя працы і пад. якога‑н. аўтара, выдадзеныя ў некалькіх ці многіх тамах. Калі нам будуць тыя помнікі?! Цяпер нам Помнікі — Шматтомнікі. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
aloud [əˈlaʊd] adv. уго́лас; го́ласна;
She read the letter aloud to us. Яна прачытала нам ліст уголас.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)