◎ Мятлю́га ’завея’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). Да мяцёль (гл.) (Мурашка, Бел. лекс., 117). Аб суфіксе ‑uga гл. Слаўскі, SP, 1, 68.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцынзо́рык ’мурашка’ (Мат. Гом.). Няясна, магчыма, збліжэнне на базе іншых назваў мурашак сікуны́, сіку́чкі (Жыв. св.) са сцаць і сцізорык, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бэзд, бэст ’бэз’ (Мурашка, Лінгв. даследв., БДУ, Мінск, 1971, 153–154). З польск. дыял. bezd, best ’тс’ (аб гэтых формах гл. Брукнер, 22; параўн. яшчэ балг. бъздовина).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́дка ’мурашка’ (калінк.). Няясна. Магчыма, ад рыць (гл.), паколькі мурашкі капошацца, “рыюцца” ў зямлі, або, калі прыняць, што ў аснову намінацыі быў пакладзены колер, ад руды > *рыды > рыдка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мураве́йнік ’парода мядзведзяў (Ursus formicarius, якія любяць раскопваць мурашнікі’ (Анік., Нас., Касп.). Разам з рус. пск., цвяр., перм. муравейник складае адзіны паўн.-бел.-рус. арэал. Да рус. мураве́й ’мурашка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Самура́й ’гарэзлівае дзіця’, перан. ’насякомае’ (Мат. Гом.). Тыпалагічна хутчэй першасным значэннем будзе ’насякомае’, потым ’гарэзлівае дзіця’. Тады з ⁺са‑мур‑ай, да кораня ‑мур‑, які ў мурашка, муравей (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кубёлак, ‑лка, м.
Тое, што і кубелец. У клеці кубёлак з салам. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малазразуме́лы, ‑ая, ‑ае.
Недастаткова зразумелы. Кнігі ўсе былі незнаёмыя і малазразумелыя Ігнасю. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыту́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць прытульнага. Тут толькі Ігнась заўважыў усю прытульнасць пакоя. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хларафо́рм
(фр. chloroforme, ад гр. chloros = зялёны + + лац. formica = мурашка)
арганічнае злучэнне, лятучая вадкасць з прыкрым пахам, якая ўтрымлівае хлор і выкарыстоўваецца для наркозу.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)