шво́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Абл. Вадзіць рукой, мацаць, вышукваючы што‑н. Мы доўга шворылі там рукою, прыслухоўваючыся, ці не гарачае збожжа. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

fumble [ˈfʌmbl] v. (for) ма́цаць, шука́ць;

He fumbled for the matches in the dark. Ён шукаў у цемры запалкі.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ма́ся ў выразе: ма́ся сляпая ’слепавокі’ (Жыв. сл.). З ⁺маця ’той, хто мацае вакол сябе’. Да ма́цаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пульс (род. пу́льсу) м., прям., перен. пульс;

ма́цаць п. — щу́пать пульс;

п. грама́дскага жыцця́ — пульс обще́ственной жи́зни

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Намацём ’вобмацкам’ (Клім.). Да мацаць (гл.); безпадстаўна гэта слова лічыць балтызмам Лаўчутэ, гл. Праблемы этничной истории балтов. Тезисы межресп. конференции. Рига, 1985, 185.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

paw​2 [pɔ:] v.

1. крана́ць; біць ла́пай; скрэ́бці

2. біць капыта́мі

3. infml хапа́ць рука́мі, ла́паць, ма́цаць;

Don’t paw at me! Не чапай мяне!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пульс прям., перен. пульс, род. пу́льсу м.;

щу́пать пульс ма́цаць пульс;

пульс обще́ственной жи́зни пульс грама́дскага жыцця́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шо́ргаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць шоргат, з шумам праводзіць чым-н.

Шыны аўтамабіляў шоргалі па асфальце.

Ш. мятлой па тратуары.

2. чым і без дап. Хадзіць, не падымаючы ног.

Не шоргай ботамі.

Хопіць ш. па хаце.

3. Шукаць навобмацак, мацаць.

Ш. упоцемку па дзвярах.

|| аднакр. шаргану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і шо́ргнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. шо́рганне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Гла́баць ’забіраць, грабіць’ (Нас.), глабаць ’мацаць’ (Сцяц. Словаўтв.). Форма з чаргаваннем вакалізму да слав. *globiti (з рознымі значэннямі; параўн. балг. сглобя́ ’збіраць, змацоўваць’, серб.-харв. згло̀бити ’тс’, польск. głobić, чэш. hlobiti і г. д.). Гл. Фасмер, 1, 413; Слаўскі, 1, 291. Форма *glabati вядома ў некаторых слав. мовах. Параўн. і польск. głabać, głabnąć (у Брукнера, 143: пад głobić) ’схапіць, заграбаць’. Можна ставіць пытанне, ці не запазычана гла́баць у бел. мове проста з польск. głabać ’тс’. Аб гэтым можа сведчыць выбухное ґ у ґлабаць ’мацаць’, засведчанае ў Сцяц. Словаўтв. Да славянскіх магчымых сувязей параўн. Трубачоў, Эт. сл., 6, 131–134 (пад *globa, *globati, *globiti).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лэпаць 1 ’мацаць рукамі, шукаючы што-небудзь упоцемку’, ’мацаць рукамі’ (бялын., Янк. Мат.; Бір. Дзярж., ТСБМ, ТС, Шат., Нар. Гом.), ’лапаць, хапаць рукамі’ (слаўг., Нар. словатв.), ’цягаць, красці’ (кругл., Мат. Маг.). Да лэп 1 (гл.).

Лэпаць 2 ’шавяліць губамі’ (Жд. 1), ’ляпаць (рукою па лбе)’ (Нас.), ’пляскаць, шлёпаць, біць чым-небудзь’ (слаўг., Нар. словатв.; Шат.; чэрв., Сл. ПЗБ), лэпнуць ’пляснуць, раптоўна ўпасці’ (іўеў., шальч., лаг., Сл. ПЗБ), ’стукнуць, ляснуць, ляпнуць’ (Нас.; бялын., Янк. Мат.), ’злёгку ўдарыць’ (КЭС, лаг.). Да лэп 2. Грынавяцкене і інш. (Liet. term., 182) у якасці літ. адпаведніка прыводзяць дзеяслоў lèptelėti ’ляпнуць, бухнуць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)