запаве́днік, -а, мн. -і, -аў, м.

Запаведнае месца, дзе зберагаюцца і захоўваюцца рэдкія і каштоўныя расліны, жывёлы, унікальныя ўчасткі прыроды, культурныя каштоўнасці і пад.

Бярэзінскі з.

Бабровы з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыві́ць, -ыўю́, -ыўе́ш, -ыўе́; -ыўём, -ыўяце́, -ыўю́ць; -віў, -віла́, -ло́; -ві; -віты; зак., што каму.

Прымусіць засвоіць, зрабіць звычайным.

П. культурныя навыкі.

|| незак. прывіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прывіццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

запатрабава́нне, -я, н.

1. Патрабаванне афіцыйнага растлумачэння па якой-н. справе.

Даць з. ва ўстанову.

2. мн. Неабходнасць, патрэбы.

Культурныя запатрабаванні працоўных.

○

Да запатрабавання — пра карэспандэнцыю, якая выдаецца на пошце па патрабаванні адрасата.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

культу́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да культуры (у 1, 2 і 3 знач.). Культурныя сувязі паміж народамі. Культурны ўзровень насельніцтва.

2. Які стаіць на высокім узроўні культуры. Культурнае асяроддзе. Культурная гаспадарка. // Які мае пэўныя навыкі паводзін у грамадстве. Культурны чалавек. Культурны чытач.

3. Тое, што і культурна-асветны. Весці культурную работу.

4. Які разводзіцца, вырошчваецца (пра расліны); проціл. дзікі, дзікарослы. Культурныя ягады. Культурныя віды злакавых раслін. // Які апрацоўваецца (пра глебу, зямлю). Культурны луг.

•••

Культурны слой зямлі гл. слой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́ртнасць, ‑і, ж.

1. Тое, што і гатунковасць. Сортнасць тавараў.

2. Прыналежнасць да высокага або каштоўнага сорту (пра культурныя расліны). Сортнасць пшаніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Садаві́к, садо́вы грыб ’шампіньён’ (гродн., ЛА, 1). Да садовы < сад; магчыма гаворка ідзе пра культурныя шампіньёны ў процілегласць дзікарослым. Не выключана запазычанне з польскай, улічваючы лінгвагеаграфію.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

асігнава́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. асігнаваць.

2. часцей мн. Асігнаваная сума. Асігнаванні на сацыяльна-культурныя мерапрыемствы. Асігнаванні на лячэбнае харчаванне. Асігнаванні на ахову працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

uprawny

uprawn|y

культурны; які апрацоўваецца;

ziemie ~e — культурныя землі; землі, якія апрацоўваюцца;

rośliny ~e — культурныя расліны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

kulturowy

kulturow|y

культурны;

różnice ~e — культурныя адрозненні

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

аграсфе́ра

(ад агра- + сфера)

частка біясферы, якую складаюць культурныя расліны, свойскія жывёлы і падрыхтаваная пад сельскагаспадарчыя культуры глеба.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)