кварта назоўнік | жаночы род

  1. Даўнейшая мера аб’ёму вадкіх і сыпучых рэчываў (розная ў розных краінах).

  2. Металічная пасудзіна з ручкай, з якой п’юць ваду, квас.

|| памяншальная форма: квартачка.

|| прыметнік: квартачны і квартавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Сыраве́ц ’квас’ (Бяльк., Мат. Гом.), ’нямочаны ў вадзе лён’ (Сцяшк.). Параўн. укр., сиріве́ц ’хлебны квас’, дыял. ’сырамятная скура’, рус. дыял. сырове́ц ’белы, неўвараны квас’. Да вырыянтнай асновы *syrovъ/*surovъ ’сыры, неапрацаваны; свежы, мокры’ (гл. сыравы, суравы). З суф. ‑ец, параўн. сырэц.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

устояны, ‑ая, ‑ае.

Які стаў гатовым для ўжывання ў выніку доўгага стаяння ў адпаведных умовах. Устояны квас. Устояная наліўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

устаяцца (устояцца) дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Пра вадкасць: у выніку доўгага стаяння ў пэўных умовах стаць гатовым для ўжывання.

    • Квас устаяўся.

  2. пераноснае значэнне: Стаць з цягам часу ўстойлівым, пастаянным.

    • Характар устаяўся.

|| незакончанае трыванне: устойвацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Квасо́к 1 ’кісліца’. Гл. квасец.

Квасо́к 2 ’шчаўе і страва з яго’ (Вешт., ТС), ’грыбны суп’ (Сцяшк.). Гл. квасок 1.

Квасо́к 3 ’квас’ (Бяльк.). Гл. квас.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ква́сіцца ’кіснуць’ (ТС). Гл. квас.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бяздолле, ‑я, н.

Разм. Адсутнасць шчаслівай долі; нядоля. Плакала маладзіца над сваім бяздоллем, і квас, які піла, быў з горкімі слязамі. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мурцоўка, ‑і, ДМ ‑цоўцы, ж.

Разм. Посная страва з крышанага ў ваду з алеем або ў квас хлеба з цыбуляй. Папаеў мурцоўкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упіць, уп’ю, уп’еш, уп’е; уп’ём, уп’яце; зак., што (пераважна з адмоўем «не»).

Змагчы выпіць што‑н. Квас такі кіслы, што не ўпіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ква́сніца ’гнілец, хвароба пчол’ (Федар.). Гл. квас.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)