Малодушка, моло́душка ’авечка, якая ўпершыню акацілася’ (беласт., Сл. ПЗБ), драг. ’маладая курыца, якая пачынае несціся’ (Сл. ПЗБ), малодушкі ’падрослыя кураняты’ (лельч., ДАБМ, к. 296). Рус.наўг., цвяр., арханг.моло́душка, молоду́шка ’маладая курыца’, малодка ’маладая курыца’, ’маладая кабыла’, ’маладая авечка’, ’карова, якая ацялілася першы раз’, польск.młódka ’самка, якая яшчэ не раджала’, ’кабыла, якая ажарабілася першы раз’, ’маладая курапатка’. Да малодка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
упу́дзіцца, ‑дзіцца; зак.
Разм. Спудзіцца (пра коней). [Ячны:] — Кабыла ў.. [Цупрона] была наравістая. Упудзілася раз і панясла з Сымонавай гары.Брыль.Вяртаючыся дадому, Лісавета не села на воз, баючыся, што Ступае зноў упудзіцца і разнясе яе.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kobyła
ж.
1.кабыла;
2.разм. слон (пра нешта вялікае)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Тры́к(а) ‘драўляная лаўка’: бацько зробіў трыка (пруж., Сл. Брэс.), відаць, трык м. р. Няясна. Магчыма, ад трык ‘баран’ (гл.). Падобны перанос назіраецца ў каза́ ‘назва падставак, зэдлікаў’, смал.козю́лечка ‘зэдлік’, кабы́ла, саба́ка ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Fólterbank
f -, -bänke ды́ба, драўля́ная кабы́ла (прылада для катаванняў)
auf der ~ líegen* — перан. цярпе́ць паку́ты
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
calico
[ˈkælɪkoʊ]1.
n., pl. -coes or -coes
набіва́ны парка́ль
2.
adj.
1) паркалёвы
2) рабы́, пярэ́сты
a calico mare — пярэ́стая кабы́ла
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Кабылі́ца ’маладая рослая кабыла; жаробка’ (ТСБМ, ТС). У гаворках як быццам не адзначана. Магчыма, запазычанне з рус.кобылица ’тс’, якое да прасл.kobylica (памянш. яд kobyla). Зах.-бел.кабыліца (назва грыба — Сцяц.) — або рэлікт, або таксама запазычанне з рус. мовы.
1. Служыць для абазначэння тым, хто гаворыць, самога сябе.
Я не я і кабыла не мая (прыказка: нічога не ведаю, ні да чаго не маю дачынення).
2.у знач.наз., нескл., н.Ужыв. для абазначэння самога сябе як асобы.
Маё чалавечае «я».
Паказаць сваё «я» [а) поўнасцю выявіць свае якасці, магчымасці, здольнасці;
б) настаяць на сваім].
◊
Вось я цябе (яго, яе, вас, іх)! (разм.) — пагражальны вокрык ці заўвага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кабы́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Рмн. ‑лак; ж.
1.Памянш.-ласк. і зніж.дакабыла. Пярэстая кабылка худая, нядужая, а натурыстасць у яе была такая, што ва ўсім жывёльным свеце падобнай не знойдзеш.Кулакоўскі.Худая кабылка цягнула мокры невад і цэбар з рыбай.Колас.
2. Драўляная падстаўка пад струны ў музычных інструментах (скрыпцы, балалайцы і пад.).
3. Адна з дзвюх пласцінак з калёсікамі ў кроснах, да якіх падвешваюцца ніты.
4. Тое, што і кабыла (у 2 знач.). — Мне расцягвалі жылы і косці. І пасля гэтага я не прызнаваўся.. Але, калі ізноў паставілі мяне на кабылку, я не вытрываў, змогі не было вытрываць.Колас.
•••
Была кабылка, ды з’ездзілася — пра тое, што страціла свае вартасці, перастала быць карысным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спа́дчыннік, ‑а, м.
Тое, што і наследнік. Андрэй стаў адзіным памочнікам у бацькі і спадчыннікам пакрыўленай хаціны, дзіравага хлеўчыка, у якім стаялі старая аднавокая кабыла ды карова Лысуха, і пунькі, што служыла адначасова і гумном.Хадкевіч.Нарадзіўся сын. Спадчыннік. Нарадзіўся Даніла, сын Акіма і ўнук Пятра, а праўнук Севярына і пранашчадак Глеба.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)