залаты́, ‑ая, ‑ое.

1. Які складаецца з золата, з’яўляецца золатам. Залаты самародак. Залаты пясок. // Зроблены з золата. Залаты пярсцёнак. // Вытканы, вышыты пазалочанымі ніткамі. Залатыя пагоны. // Які вылічаецца на золата, па курсу золата. Залаты размен. Залатая валюта.

2. у знач. наз. залаты́, ‑ога, м. Уст. Залатая манета; чырвонец.

3. Бліскуча-жоўты, падобны колерам да золата. На неба ўсходзіў месяц залаты. Купала. Залатыя промні працягнуліся праз вокны і ў Паходнеў пакой. Хадкевіч.

4. перан. Надта добры па сваіх якасцях; цудоўны, выдатны. Залаты характар. Залатыя словы. □ «Які мілы і залаты хлопец, — падумала.. [Магдалена]. — Як ён завіхаецца каля машыны і які рухавы». Чорны.

5. перан. Шчаслівы, радасны. Залаты час. Залатое дзяцінства. □ Маладая вясна, залатая пара! Будзь красна і ясна, Не шкадуй нам дабра! Колас.

6. перан. Дарагі, любімы. Залатыя мае дзеткі.

7. Як састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў. Залатое дрэва. Залатая рыбка.

•••

Абяцаць залатыя горы гл. абяцаць.

Залатая восень гл. восень.

Залатая галава гл. галава.

Залатая жыла гл. жыла.

Залатая моладзь гл. моладзь.

Залатая сярэдзіна гл. сярэдзіна.

Залатое вяселле гл. вяселле.

Залатое дно гл. дно.

Залатое руно гл. руно.

Залаты век гл. век.

Залаты дождж гл. дождж.

Залаты фонд гл. фонд.

Залатыя рукі гл. рука.

Залатыя словы гл. слова.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

казна́, -ы́, ж.

1. Сукупнасць грашовых, маёмасных, зямельных і іншых сродкаў і каштоўнасцей, якія належаць дзяржаве (уст.).

Залатая к.

2. Дзяржава як уладальнік такіх сродкаў і каштоўнасцей (уст.).

3. Фінансавыя рэсурсы дзяржавы, грашовыя сродкі.

Дзяржаўная к.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

экю́, нескл., м.

Старажытная французская сярэбраная або залатая манета з малюнкам геральдычнага шчыта.

[Фр. écu.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Алты́н ’манета’ (Нас.) < тат. алтын ’золата, залатая манета’, гл. Фасмер, 1, 72; Шанскі, 1, А, 81.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Улус Джучы, гл. Залатая Арда

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

залаці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Крупінка золата, залатая пылінка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дука́т, ‑а, М ‑каце, м.

Старадаўняя сярэбраная, затым залатая манета ў некаторых заходнееўрапейскіх краінах.

[Іт. ducato.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэхі́н, ‑а, м.

Старадаўняя венецыянская залатая манета, якая хадзіла і ў іншых краінах Еўропы.

[Іт. zecchino.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жоўта-залаты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жоўта-залаты жоўта-залатая жоўта-залатое жоўта-залатыя
Р. жоўта-залатога жоўта-залатой
жоўта-залатое		 жоўта-залатога жоўта-залатых
Д. жоўта-залатому жоўта-залатой жоўта-залатому жоўта-залатым
В. жоўта-залаты
жоўта-залатога		 жоўта-залатую жоўта-залатое жоўта-залатыя
Т. жоўта-залатым жоўта-залатой
жоўта-залатою		 жоўта-залатым жоўта-залатымі
М. жоўта-залатым жоўта-залатой жоўта-залатым жоўта-залатых

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

напалеандо́р, ‑а, м.

Французская залатая манета вартасцю ў 20 франкаў, змяшчае 5,8 грамаў чыстага золата.

[Фр. Napoléon d'or.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)